Beznà komunikâcia obyvatel’ov siićasnych miest vo svetle slovenskÿch sociolingvistickÿch vÿskumov
Streszczenie
Autor ma na celu syntetyzujące przedstawienie badań socjolingwistycznych prowadzonych
w słowackich aglomeracjach miejskich. Pierwszy etap badań tzw. języka miasta realizowany
był w latach 60. i na początku następnego dziesięciolecia. Metodologia badawcza była oparta
na przeciwstawieniu: literackość - nieliterackość środków językowych. Mimo ograniczeń, ten
pierwszy socjolingwistyczny projekt wyprzedził swoją epokę. Wyniki badań terenowych
wykazały, że potoczna, spontaniczna komunikacja w warunkach miejskich nie jest zjawiskiem
jednolitym, (np. literackim), ale hybrydą, której nie można lokalizować tylko w granicach:
odmiana literacka - tradycyjny dialekt. Ta hipoteza potwierdziła się wraz z wprowadzeniem
komunikacyjnego podejścia do teorii literackiego języka słowackiego ( H o r e c k ÿ 1979).
W związku z respektowaniem fenomenu języka narodowego eksponuje się funkcyjnie cechy
kompleksowej potoczności. Podejście komunikacyjne zapoczątkowało drugi etap badań języka miejskiego. Oparte na teorii komunikacji i pragmatyki badania z ostatniego dziesięciolecia
(1985-1995) sygnalizują wiarygodnie, że formacja komunikacyjna funkcjonująca w środowiskach
miejskich jest bardzo dynamiczna, wewnętrznie zróżnicowana, zależna od socjalno-komunikacyjnego
statusu jej użytkowników. Potwierdza się pogląd o istnieniu dwóch podstawowych odmian
języka narodowego - ustnej i pisanej; każdy wariant odgrywa swoistą rolę w porozumiewaniu
się, ma specyficzną normę i profil.
Collections