Today Through the Lens of the Ancient Debate on the Value of Mētis

Abstract

In Today Through the Lens of the Ancient Debate on the Value of Mētis, the author examines contemporary challenges to freedom of speech in art, science, and politics through the ancient Greek concept of mētis—practical wisdom enabling success in life. He argues that mētis, rooted in the common sense of non-experts, faces suppression by those in power, termed the “anointed,” amid growing censorship and moralistic polarization. Drawing on Greek drama, particularly tragedies like Antigone and Prometheus Bound, the author highlights the role of mētis in exploring human complexity and fostering moral reflection, supported by insights from neuroscience and philosophy. The text contrasts mētis with hybris—excessive pride—illustrating how drama avoids simplistic judgments, promoting epistemic humility. The author connects these ideas to modern issues, suggesting that the erosion of liberal values and the marginalization of practical knowledge threaten individual agency. He concludes that mētis, alongside the moderation of sōphrosynē, offers a counterbalance to authoritarian tendencies. This interdisciplinary study underscores drama’s enduring relevance as a tool for understanding ethical dilemmas and resisting the overreach of power, urging a renewed appreciation for experiential wisdom in today’s world.

W artykule pt. Today Through the Lens of the Ancient Debate on the Value of Mētis (Współczesność w świetle starożytnej debaty nad wartością mētis) autor analizuje współczesne wyzwania związane z wolnością słowa w sztuce, nauce i polityce poprzez pryzmat starożytnej greckiej koncepcji mētis – praktycznej mądrości umożliwiającej osiągnięcie sukcesu w życiu. Twierdzi on, że mētis, zakorzeniona w zdrowym rozsądku osób niebędących ekspertami, spotyka się z represjami ze strony osób sprawujących władzę, których nazywa się „namaszczonymi”, w obliczu rosnącej cenzury i moralistycznej polaryzacji. Opierając się na dramacie greckim, a zwłaszcza tragediach takich jak „Antygona” i „Prometeusz w okowach”, autor podkreśla rolę mētis w badaniu złożoności ludzkiej natury i pobudzaniu refleksji moralnej, wspierając swoje tezy spostrzeżeniami z zakresu neuronauki i filozofii. Artykuł kontrastuje mētis z hybris, rozumianym jako nadmierna duma, ilustrując, w jaki sposób dramat unika uproszczonych osądów, promując w zamian epistemiczną pokorę. Autor aplikuje te idee do współczesnych problemów, sugerując, że erozja wartości liberalnych i marginalizacja wiedzy praktycznej zagrażają indywidualnej sprawczości. Dochodzi wreszcie do wniosku, że mētis, wraz z umiarkowaniem, czyli tzw. sōphrosynē, stanowią przeciwwagę dla tendencji autorytarnych. To interdyscyplinarne studium podkreśla ponad czasowość dramatu jako narzędzie służące zrozumieniu dylematów etycznych i przeciwstawianiu się nadmiernej władzy, wzywając do ponownego docenienia mądrości opartej na doświadczeniu, także we współczesnym świecie.