Europejska inicjatywa obywatelska a deficyt demokracji w UE

Abstract

Europejska inicjatywa obywatelska to narzędzie funkcjonujące w Unii Europejskiej od ponad 10 lat. Przyjęcie EIO w Traktacie z Lizbony dało formalnie podstawy do budowania transnarodowej inicjatywy obywatelskiej, a tym samym stworzyło podstawę do budowania nowej sfery publicznej przez obywateli UE, tworzącej przestrzeń między nimi a instytucjami UE. Wprowadzenie efektywnego narzędzia, dzięki któremu obywatele mogliby w szerszym stopniu wpływać na kształt decyzji podejmowanych przez Unię, być może stanowiłoby odpór dla eurosceptycznych postaw nie tylko pośród jej obywateli, lecz także przywódców państw. Unia mogłaby dzięki temu stać się dla jej obywateli bardziej zrozumiała, jak również stać się bardziej pluralistyczna. Praktyka funkcjonowania EIO pokazała jednak, że jest to środek nadmiernie sformalizowany. Dotychczas jedynie 5 z 70 złożonych wniosków stało się przedmiotem dalszych prac, spełniając próg wymaganych podpisów. Natomiast tylko dwie z nich stały się podstawą do przygotowania i przyjęcia wniosków ustawodawczych. To z pewnością nie pozwala na mówienie o stworzeniu możliwości obywatelom efektywnego wpływu na proces legislacyjny UE.