Optymizm a skłonności do ryzyka inwestorów indywidualnych

Abstract

The appearance of behavioral finance has shaken up classical financial theory. The classical theory of finance assumed the rationality of capital market participants. Behavioral finances negated the rationality of market participants and developed the theory that decisions are influenced by psychological errors. The most frequently mentioned heuristics mentioned in the literature are over‑optimism, risk aversion, self‑confidence and mental accounting.The authors of this article examined 1,057 active individual investors in Poland in order to estimate the level and distribution of optimism among individual investors. An additional aim of the article was to analyze the relationship between optimism and the risk attitude, gender and selected socio‑demographic variables, such as age, education level, place of residence, and market experience. The study was conducted using a questionnaire. The survey consisted of the “Life Orientation Test (LOT‑R)”, a risk‑related questionnaire and a participant metric referring to: gender, age, investment experience, education, place of residence.Research has shown that individual investors in Poland are characterized by an average level of optimism and positive orientation. The mean result of the LOT‑R test was 15.72, and the median was 16 points. There is a significant correlation between LOT‑R points and gender (men are slightly more optimistic), but the relationship is definitely weak. It should also be noted that it has not been proven that the variable “risk_attitude” has a significant relationship with the LOT‑R pts., as well as with other socio‑demographic features. The uniqueness of the proposed text is that it refers to the identification of optimists in analytical processes, while most texts dealing with the problem of over‑optimism immediately focus on measuring errors resulting from it.

Pojawienie się finansów behawioralnych wstrząsnęło klasyczną teorią finansów, która zakładała racjonalność uczestników rynku kapitałowego. Negacje zachowań finansowych zanegowały racjonalność uczestników rynku i rozwinęły teorię, że na decyzje wpływają błędy psychologiczne. Do wymienianych w literaturze błędów psychologicznych należą np. nadmierny optymizm, nadmierna pewność siebie, mentalna rachunkowość, ale również wiele innych skrzywień poznawczych, które wpływają na osądy i decyzje inwestorów.Podstawowym celem zaprezentowanego w artykule badania było oszacowanie zależności pomiędzy poziomem optymizmu a stosunkiem do ryzyka inwestorów indywidualnych. Autorzy przebadali 1057 aktywnych inwestorów indywidualnych w Polsce w celu oszacowania poziomu i rozkładu ich optymizmu. Dodatkowym celem była analiza związku między optymizmem a stosunkiem do ryzyka, płcią oraz kilkoma zmiennymi społeczno‑demograficznymi, takimi jak wiek, poziom wykształcenia, miejsce zamieszkania, doświadczenie inwestycyjne. Badanie przeprowadzono za pomocą ankiety złożonej z kwestionariusza Life Orientation Test (LOT‑R), kwestionariusza związanego z ryzykiem oraz metryki zawierającej pytania o cechy społeczno‑demograficzne próby, takie jak płeć, wiek, doświadczenie inwestycyjne, wykształcenie, miejsce zamieszkania.Badania pokazują, że inwestorzy indywidualni w Polsce wykazują przeciętny poziom optymizmu i pozytywnej orientacji. Średni wynik testu LOT‑R wyniósł 15,72, a mediana 16 punktów. Istnieje istotny związek między punktami LOT‑R a płcią (mężczyźni są nieco bardziej optymistyczni), ale relacja jest zdecydowanie słaba. Należy również stwierdzić, że nie udowodniono, iż zmienna „postawa_do_ryzyka” ma znaczący związek z testem LOT‑R, podobnie jak inne badane cechy socjodemograficzne. Wyjątkowość proponowanego tekstu polega na tym, że odnosi się on do identyfikacji optymistów w procesach analitycznych, podczas gdy większość tekstów poruszających problem nadmiernego optymizmu od razu skupia się na pomiarze błędów wynikających z niego.