Stygmatyzacja osób z niepełnosprawnościami w procesie edukacji

Abstract

Przedmiotem artykułu jest stygmatyzacja uczniów i młodzieży z niepełnosprawnościami. Osoby o odmiennym zachowaniu niż powszechnie akceptowane są piętnowane i odrzucane. Celem pracy jest prezentacja dwóch studiów przypadków jako obserwacji autora: jednej w szkole podstawowej i drugiej w szkole wyższej. Pierwszy przypadek dotyczy 10-letniego ucznia, u którego zdiagnozowano ADHD, drugi – studentki z problemami zdrowotnymi, którą postrzegano jako upośledzoną umysłowo. Oba przypadki zdarzyły się na innych etapach edukacji, ale cechą wspólną jest taki sam rodzaj reakcji społecznej: stygmatyzacja i chęć odrzucenia przez otoczenie. Wnioski dotyczą medycznego modelu niepełnosprawności, który dominuje w Polsce. Podstawą odrzucenia lub gorszego traktowania jest diagnoza medyczna lub jej podejrzenie. Społeczny model niepełnosprawności powinien być nadal promowany, jednak w potocznej świadomości mocno ugruntowany jest podział na zdrowych i chorych, co jest pogłębiane procesem medykalizacji.