Dynamika identyfikacyjnych odniesień do zbiorowości etnicznych w świetle wywiadów biograficznych z Łużyczanami

Abstract

W artykule zaprezentowano część badań zrealizowanych, w ramach projektu doktorskiego, metodą biograficzną (konkretnie przy zastosowaniu wywiadu narracyjno-autobiograficznego) wśród Łużyczan – autochtonicznych Słowian mieszkających w Saksonii i Brandenburgii. Uwagę skupiono na tych opowieściach autobiograficznych, w których stosunek do zbiorowości etnicznej (w szerokim rozumieniu) – odniesienie autoidentyfikacyjne względem Łużyczan (a czasem również Niemców), ulega przeobrażeniu. Przedmiotem publikacji będzie proces konstruowania tożsamości jednostkowej odzwierciedlony w narracjach. Analizie poddano czternaście wywiadów z Serbołużyczanami, którzy wywodzą się z Dolnych lub z Górnych Łużyc. Konstruowanie tożsamości przez reprezentantów mniejszości narodowych wpisuje się w szerszy kontekst przeobrażeń tożsamościowych, dokonujących się współcześnie. Człowiek w znacznej mierze sam kształtuje swe odniesienia wobec grup i kategorii społecznych. W przypadku członków mniejszości narodowej konwersja następować może w dwóch kierunkach: jako odchodzenie lub powrót do zbiorowości etnicznej o charakterze mniejszościowym. Czasami jednak przyjmuje również o wiele bardziej skomplikowane formy złożonych odniesień identyfikacyjnych, które wypełnione są zróżnicowaną treścią i znaczeniem dla jednostki.