Młyny w gminie Uniejów – zarys problematyki historyczno-konserwatorskiej
Streszczenie
Mills are an essential part of cultural landscape of Uniejów municipality. The article presents available information concerning the history of mills in Uniejów area. It identifies probable location of the mills in the 1930s on the basis of their real remnants. It also describes the present condition of engine-driven mills built by Wojciechowski brothers in Uniejów and Pelc brothers in Wilamów. Next, the article presents problems involved in translocation of mills from Zbylczyce and Chorzepin (Świnice Warckie commune) and construction of the educational and tourist complex “Zagroda Młynarska” (Miller’s Farmstead) in Uniejów, and discusses the historical and restoration aspect. It also explains the role of historical mills in cultural tourism development. It is indicated that further studies of the history of mills should be carried out, and restoration postulates for existing mills in Uniejów commune are formulated. Młyny stanowią istotny składnik krajobrazu kulturowego gminy Uniejów. W artykule zebrano dotychczasowe informacje dotyczące historii młynów na terenie miasta i gminy, ustalono z większym lub mniejszym prawdopodobieństwem lokalizację wiatraków w latach 30. XX w., wskazując na ich materialne pozostałości. Zarysowano stan obecny zachowanych młynów motorowych braci Wojciechowskich w Uniejowie oraz braci Pelc w Wilamowie; przedstawiono zagadnienia historyczno-konserwatorskie związane z budową kompleksu edukacyjno-turystycznego „Zagroda Młynarska” w Uniejowie i translokacją wiatraków ze Zbylczyc i Chorzepina (gmina Świnice Warckie). Przedstawiono rolę zabytkowych młynów w rozwoju turystyki kulturowej na terenie gminy. Wykazano konieczność przeprowadzenia dalszych badań dotyczących historii młynarstwa oraz sformułowano postulaty konserwatorskie dla istniejących na terenie gminy Uniejów obiektów.