Islam i feminizm? - ruch kobiet w Egipcie na rzecz równouprawnienia płci

Abstract

W ostatnich latach obserwuje się znaczny wzrost zainteresowania islamem na Zachodzie zarówno w mediach, jak i w środowiskach akademickich oraz wśród zwykłych ludzi. Niewątpliwie zwiększona uwaga wobec wyznawców Allacha wynika w dużej mierze z powszechnej społecznej obawy przed odmienną i nierzadko wrogą mniejszością religijną i kulturową, której liczna reprezentacja i wyraźna obecność w wielu państwach zachodnich nie daje się ignorować. Aby pozbyć się lęku względem jakiejkolwiek innej, obcej kultury, należy ją poznawać, studiować i próbować zrozumieć, posługując się przy tym znanymi sobie narzędziami, pojęciami, twierdzeniami przede wszystkim dla porównania, zbadania różnic i podobieństw. Niniejszy artykuł stanowi również głos w dyskusji na temat islamu z perspektywy zachodniej, a ściślej na temat działań emancypacyjnych kobiet muzułmańskich jako ruchu feministycznego, którego koncepcja i założenia teoretyczne stanowią dorobek myśli i nauki zachodniej. Celem opracowania jest próba odpowiedzi na pytania: czy i jaki feminizm jest możliwy w kręgu kultury arabsko-muzułmańskiej? Dla rozważenia tezy o syntezie pojęć islamu i feminizmu w pierwszej części artykułu zostały zdefiniowane znaczenia obu terminów. Następnie przeprowadzono rekonstrukcję procesu powstania i ewolucji ruchu kobiet w Egipcie poprzez charakterystykę trzech fal ruchu w oparciu o dotychczasową anglojęzyczną literaturę przedmiotu. Na jej podstawie w konkluzjach uzasadniono i objaśniono pojęcia: „feminizm muzułmański”, „feminizm islamski” oraz „feminizm islamistyczny”.