Pokaż uproszczony rekord

Cognitive skills or diplomas – what matters more for wages in Poland?

dc.contributor.authorDrabowicz, Tomasz
dc.contributor.authorRynko, Maja
dc.date.accessioned2025-12-29T18:42:20Z
dc.date.available2025-12-29T18:42:20Z
dc.date.issued2025-12-23
dc.identifier.issn0208-600X
dc.identifier.urihttp://hdl.handle.net/11089/57123
dc.description.abstractA vast – and constantly growing – literature provides evidence on the importance of formal education and cognitive skills on individual wages in contemporary, knowledge-based economies and societies. The OECD Programme for the International Assessment of Adult Competencies (PIAAC) provides measures of literacy and numeracy that have been used in numerous analyses. The Polish follow-up study of PIAAC (postPIAAC) includes a measure of another factor of cognitive skills, namely, processing speed. In this paper, we apply the Mincerian wage regression to assess the returns to formal education, numeracy, processing speed, and several control variables using the Polish PIAAC and postPIAAC data. The results confirm the findings from other analyses that formal education matters more than cognitive skills for wages in Poland.en
dc.description.abstractIstnieje obszerna – i stale rosnąca – literatura dostarczająca dowodów o znaczeniu formalnego wykształcenia i umiejętności poznawczych dla indywidualnych wynagrodzeń we współczesnych gospodarkach i społeczeństwach opartych na wiedzy. Międzynarodowe Badanie Kompetencji Osób Dorosłych OECD (PIAAC) dostarcza miar umiejętności rozumienia tekstu i rozumowania matematycznego, które są wykorzystywane w wielu analizach. Polskie badanie uzupełniające PIAAC (postPIAAC) obejmuje pomiar innego czynnika umiejętności poznawczych, a mianowicie szybkości kodowania. W niniejszym artykule stosujemy regresję płacową Mincera do oceny zwrotów z edukacji formalnej, umiejętności rozumowania matematycznego, szybkości kodowania i szeregu zmiennych kontrolnych wykorzystując polskie dane PIAAC i postPIAAC. Wyniki potwierdzają ustalenia z innych analiz, że to formalne wykształcenie ma większe znaczenie dla wynagrodzeń w Polsce niż umiejętności kognitywne.pl
dc.language.isoen
dc.publisherWydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiegopl
dc.relation.ispartofseriesActa Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica;95pl
dc.rights.urihttps://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0
dc.subjectreturns to skillsen
dc.subjectformal educationen
dc.subjectearningsen
dc.subjectcognitive skillsen
dc.subjectPolanden
dc.subjectPIAACen
dc.subjectpostPIAACen
dc.subjectzwrot z umiejętnościpl
dc.subjectedukacja formalnapl
dc.subjectzarobkipl
dc.subjectumiejętności kognitywnepl
dc.subjectPolskapl
dc.subjectPIAACpl
dc.subjectpostPIAACpl
dc.titleCognitive skills or diplomas – what matters more for wages in Poland?en
dc.title.alternativeZdolności poznawcze czy dyplom – co się w Polsce bardziej opłaca?pl
dc.typeArticle
dc.page.number23-43
dc.contributor.authorAffiliationDrabowicz, Tomasz - University of Lodz, Faculty of Economics and Sociology, Department of Rural and Urban Studies and Sociology of Social Changeen
dc.contributor.authorAffiliationRynko, Maja - SGH Warsaw School of Economics, Institute of Statistics and Demographyen
dc.identifier.eissn2353-4850
dc.referencesAdamczyk A., Jarecki W. (2008), Evaluation of the Internal Rate of Return for Investment in Higher Education, “Gospodarka Narodowa. The Polish Journal of Economics,” no. 228(11–12), pp. 77–93, https://doi.org/10.33119/GN/101320en
dc.referencesBecker G.S. (1962), Investment in Human Capital: A Theoretical Analysis, “Journal of Political Economy,” no. 70(5), part 2, pp. 9–49, https://doi.org/10.1086/258724en
dc.referencesBourdieu P. (1986), The Forms of Capital, [in:] J.G. Richardson (ed.), Handbook of Theory and Research for the Sociology of Education, Greenwood Press, New York–Westport, CT–London, pp. 241–258.en
dc.referencesBurski J., Chłoń-Domińczak A., Palczyńska M., Rynko M., Śpiewanowski P. (2013), Umiejętności Polaków – wyniki Międzynarodowego Badania Kompetencji Osób Dorosłych (PIAAC), Instytut Badań Edukacyjnych, Warszawa.en
dc.referencesCamarata S., Woodcock R. (2006), Sex Differences in Processing Speed: Developmental Effects in Males and Females, “Intelligence,” no. 34(3), pp. 231–252, https://doi.org/10.1016/j.intell.2005.12.001en
dc.referencesCarroll J.B. (1993), Human Cognitive Abilities. A Survey of Factor-Analytic Studies, Cambridge University Press, Cambridge.en
dc.referencesCarroll J.B. (1998), Human Cognitive Abilities: A Critique, [in:] J.J. McArdle, R.W. Woodcock (eds.), Human Cognitive Abilities in Theory and Practice, Routledge, New York–Hove.en
dc.referencesChmielewska B., Zegar J.S. (2022), Z czego żyje wieś? Źródła dochodów ludności wiejskiej, ich ewolucja i zróżnicowanie, [in:] J.S. Zegar, P. Wiśniewski, B. Wieliczko, M. Stanny, E. Raszeja, W. Poczta, A. Baer-Nawrocka, J. Bartkowski, B. Chmielewska, A. Hałasiewicz, S. Kalinowski, J. Wilkin, R. Marks-Bielska, B. Fedyszak-Radziejowska, Ł. Komorowski (eds.), Polska wieś 2022: raport o stanie wsi, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa, pp. 133–151.en
dc.referencesCollins R. (2019), The Credential Society: An Historical Sociology of Education and Stratification, Columbia University Press, New York.en
dc.referencesDesjardin R., Warnke A.J. (2012), Ageing and Skills: A Review and Analysis of Skill Gain and Skill Loss Over the Lifespan and Over Time, vol. 72, OECD Education Working Papers, Paris, https://doi.org/10.1787/5k9csvw87ckh-enen
dc.referencesEntringer T., Griese F., Zimmermann S., Richter D. (2022), SOEP Scales Manual (Updated for SOEP-Core V37), 1217, SOEP Survey Papers 1217 Series C, Deutsches Institut für Wirtschaftforschung, Berlin.en
dc.referencesErikson R., Goldthorpe J.H. (1993), The Constant Flux: A Study of Class Mobility in Industrial Societies, Clarendon Press, Oxford.en
dc.referencesFirkowska-Mankiewicz A., Zaborowski W. (2002), The Effects of Intellectual Functioning on Economic Status Attainment, [in:] K.M. Słomczyński (ed.), Social structure, changes and linkages: the advanced phase of the post-communist transition in Poland, IFiS Publishers, Warsaw, pp. 79–91.en
dc.referencesFlanagan D.P., McGrew K.S., Ortiz S.O. (2000), The Wechsler Intelligence Scales and Gf–Gc Theory: A Contemporary Approach to Interpretation, Allyn & Bacon, Needham Heights, MA.en
dc.referencesFlinkenflügel K., Gruber M., Meinert S., Thiel K., Winter A., Goltermann J., Usemann P., Brosch K., Stein F., Thomas-Odenthal F., Wroblewski A., Pfarr J.-K., David F.S., Beins E.C., Grotegerd D., Hahn T., Leehr E.J., Dohm K., Bauer J., Forstner A.J., Nöthen M.M., Jamalabadi H., Straube B., Jansen A.N., Witt S.H., Rietschel M., Nenadić I., Van Den Heuvel M.P., Kircher T., Repple J., Dannlowski U. (2024), The Interplay between Polygenic Score for Tumor Necrosis Factor-α, Brain Structural Connectivity, and Processing Speed in Major Depression, “Molecular Psychiatry,” no. 29(10), pp. 3151–3159, https://doi.org/10.1038/s41380-024-02577-7en
dc.referencesGajderowicz T., Grotkowska G., Wincenciak L. (2012), Premia Płacowa z Wykształcenia Wyższego Według Grup Zawodów, “Ekonomista,” vol. 5.en
dc.referencesGilboa Y. (2024), The Gender Wage Gap in Israel: Evidence from PIAAC Data, “Israel Affairs,” no. 30(3), pp. 532–547, https://doi.org/10.1080/13537121.2024.2342146en
dc.referencesGraves J., Kuehn Z. (2021), Specializing in Growing Sectors: Wage Returns and Gender Differences, “Labour Economics,” vol. 70, 101994, https://doi.org/10.1016/j.labeco.2021.101994en
dc.referencesGUS (Statistics Poland) (2018), Basic Urban Statistics 2016, Statistical Analyses, Statistical Office in Poznań, Urban Statistics Centre and Statistics Poland, Regional and Environmental Surveys Department, Warszawa–Poznań.en
dc.referencesHampf F., Wiederhold S., Woessmann L. (2017), Skills, Earnings, and Employment: Exploring Causality in the Estimation of Returns to Skills, “Large-Scale Assessments in Education,” no. 5(1), p. 12, https://doi.org/10.1186/s40536-017-0045-7en
dc.referencesHanushek E.A. (2002), Publicly Provided Education, [in:] A.J. Auerbach, M. Feldstein (eds.), Handbook of Public Economics, vol. 4, Handbooks in Economics, North Holland, Amsterdam, pp. 2045–2141.en
dc.referencesHanushek E.A., Schwerdt G., Wiederhold S., Woessmann L. (2015), Returns to Skills around the World: Evidence from PIAAC, “European Economic Review,” vol. 73, pp. 103–130, https://doi.org.10.1016/j.euroecorev.2014.10.006en
dc.referencesHanushek E.A., Schwerdt G., Wiederhold S., Woessmann L. (2017), Coping with Change: International Differences in the Returns to Skills, “Economics Letters,” vol. 153, pp. 15–19, https://doi.org/10.1016/j.econlet.2017.01.007en
dc.referencesHanushek E.A., Woessmann L. (2008), The Role of Cognitive Skills in Economic Development, “Journal of Economic Literature,” no. 46(3), pp. 607–668, https://doi.org/10.1257/jel.46.3.607en
dc.referencesHanushek E.A., Woessmann L. (2015), The Knowledge Capital of Nations: Education and the Economics of Growth, The MIT Press Cambridge, Massachusetts and London, England.en
dc.referencesHarmon C., Oosterbeek H., Walker I. (2003). The Returns to Education: Microeconomics, “Journal of Economic Surveys,” no. 17(2), pp. 115–156, https://doi.org/10.1111/1467-6419.00191en
dc.referencesHorn J.L. (1968), Organization of Abilities and the Development of Intelligence, “Psychological Review,” no. 75(3), pp. 242–259, https://doi.org/10.1037/h0025662en
dc.referencesHorn J.L. (1988), Thinking about Human Abilities, [in:] J.R. Nesselroade, R.B. Cattell (eds.) Handbook of multivariate experimental psychology, Plenum, New York, pp. 645–685.en
dc.referencesHorn J.L. (1991), Measurement of Intellectual Capabilities: A Review of Theory, [in:] K.S. McGrew, R. Werder, R.W. Woodcock (eds.), Woodcock-Johnson technical manual: A reference on theory and current research to supplement the WJ-R examiner’s manuals, DLM, Allen, TX, pp. 197−232.en
dc.referencesHorn J.L., Noll J. (1987), Human Cognitive Abilities: Gf–Gc Theory, [in:] D.S. Flanagan, J.L. Genshaft, P.L. Harrison (eds.), Contemporary intellectual assessment: Theories, tests, and issues, Guilford Press, New York, pp. 53−91.en
dc.referencesImms P., Domínguez J.F., Burmester A., Seguin C., Clemente A., Dhollander T., Wilson P.H., Poudel G., Caeyenberghs K. (2021), Navigating the Link between Processing Speed and Network Communication in the Human Brain, “Brain Structure and Function,” no. 226(4), pp. 1281–1302, https://doi.org/10.1007/s00429-021-02241-8en
dc.referencesInstytut Badań Edukacyjnych (2011), Raport o stanie edukacji 2010. Społeczeństwo w drodze do wiedzy, Instytut Badań Edukacyjnych, Warszawa.en
dc.referencesInstytut Badań Edukacyjnych (2014), Portret generacji 50+ w Polsce i w Europie. Wyniki badania zdrowia, starzenia się i przechodzenia na emeryturę w Europie (SHARE), Instytut Badań Edukacyjnych, Warszawa.en
dc.referencesJaarsma E., Nooyens A., Almar A.L. Kok, Köhler S., Van Boxtel M., Verschuren W.M.M, Huisman M. (2024), Modifiable Risk Factors for Accelerated Decline in Processing Speed: Results from Three Dutch Population Cohorts, “The Journal of Prevention of Alzheimer’s Disease,” no. 11(1), pp. 108–116, https://doi.org/10.14283/jpad.2023.64en
dc.referencesKail R., Salthouse T.A. (1994), Processing Speed as a Mental Capacity, “Acta Psychologica,” no. 86(2–3), pp. 199–225, http://doi.org/10.1016/0001-6918(94)90003-5en
dc.referencesKalinowski S. (2022), Ubóstwo i wykluczenie na wsi, [in:] J.S. Zegar, P. Wiśniewski, B. Wieliczko, M. Stanny, E. Raszeja, W. Poczta, A. Baer-Nawrocka, J. Bartkowski, B. Chmielewska, A. Hałasiewicz, S. Kalinowski, J. Wilkin, R. Marks-Bielska, B. Fedyszak-Radziejowska, Ł. Komorowski (eds.), Polska wieś 2022: raport o stanie wsi, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa, pp. 153–169.en
dc.referencesLang F.R., Weiss D., Stocker A., Von Rosenbladt B. (2007), Assessing Cognitive Capacities in Computer-Assisted Survey Research: Two Ultra-Short Tests of Lntellectual Ability in the German Socio-Economic Panel (SOEP), “Journal of Contextual Economics – Schmollers Jahrbuch,” no. 127(1), pp. 183–191, https://doi.org/10.3790/schm.127.1.183en
dc.referencesLi M., Dang X., Chen Y., Chen Z., Xu X., Zhao Z., Wu D. (2024), Cognitive Processing Speed and Accuracy Are Intrinsically Different in Genetic Architecture and Brain Phenotypes, “Nature Communications,” no. 15(1), 7786, https://doi.org/10.1038/s41467-024-52222-8en
dc.referencesMcGrew K.S. (2009), CHC Theory and the Human Cognitive Abilities Project: Standing on the Shoulders of the Giants of Psychometric Intelligence Research, “Intelligence,” no. 37(1), pp. 1–10, https://doi.org/10.1016/j.intell.2008.08.004en
dc.referencesMcGrew K.S. (2023), Carroll’s Three-Stratum (3S) Cognitive Ability Theory at 30 Years: Impact, 3S-CHC Theory Clarification, Structural Replication, and Cognitive–Achievement Psychometric Network Analysis Extension, “Journal of Intelligence,” no. 11(2), p. 32, https://doi.org/10.3390/jintelligence11020032en
dc.referencesMincer J. (1970), The Distribution of Labor Incomes: A Survey With Special Reference to the Human Capital Approach, “Journal of Economic Literature,” no. 8(1), pp. 1–26, https://doi.org/10.4337/9781782541554en
dc.referencesMincer J.A. (1974), Schooling, Experience, and Earnings. Human Behavior & Social Institutions No. 2, NBER, New York.en
dc.referencesMyck M., Nicińska A., Morawski L. (2009), Count Your Hours: Returns to Education in Poland, “IZA Discussion Papers,” (4332), https://www.iza.org/publications/dp/4332/count-your-hours-returns-to-education-in-polanden
dc.referencesOECD (2013a), OECD Skills Outlook 2013: First Results from the Survey of Adult Skills, OECD.en
dc.referencesOECD (2013b), Technical Report of the Survey of Adult Skills (PIAAC), OECD.en
dc.referencesOECD (2024), Do Adults Have the Skills They Need to Thrive in a Changing World?: Survey of Adult Skills 2023, OECD Skills Studies, OECD Publishing, Paris.en
dc.referencesPalczyńska M. (2021), Overeducation and Wages: The Role of Cognitive Skills and Personality Traits, “Baltic Journal of Economics,” no. 21(1), pp. 85–111, https://doi.org/10.1080/1406099X.2021.1950388en
dc.referencesPalczyńska M., Rynko M. (2016), Zróżnicowanie umiejętności poznawczych osób starszych i jego społeczno-demograficzne uwarunkowania, “Polityka Społeczna,” no. 43(7(508)), pp. 22–27.en
dc.referencesPalczyńska M., Rynko M. (2021), ICT Skills Measurement in Social Surveys: Can We Trust Self-Reports? “Quality & Quantity,” no. 55(3), pp. 917–943, https://doi.org/10.1007/s11135-020-01031-4en
dc.referencesPalczyńska M., Świst K. (2018), Personality, Cognitive Skills and Life Outcomes: Evidence from the Polish Follow-up Study to PIAAC, “Large-Scale Assessments in Education,” no. 6(1), p. 2, https://doi.org/10.1186/s40536-018-0056-zen
dc.referencesPsacharopoulos G., Patrinos H.A. (2004), Returns to Investment in Education: A Further Update, “Education Economics,” no. 12(2), pp. 111–134, https://doi.org/10.1080/0964529042000239140en
dc.referencesRebollo-Sanz Y.F., De La Rica S. (2022), Gender Gaps in Skills and Labor Market Outcomes: Evidence from the PIAAC, “Review of Economics of the Household,” no. 20(2), pp. 333–371, https://doi.org/10.1007/s11150-020-09523-wen
dc.referencesRogut A., Roszkowska S. (2007), Earnings and Human Capital Distribution in Poland, “Gospodarka Narodowa. The Polish Journal of Economics,” no. 220(11–12), pp. 55–84, https://doi.org/10.33119/GN/101389en
dc.referencesRoszkowska S., Majchrowska A. (2014), Premia z wykształcenia i doświadczenia zawodowego według płci w Polsce, “Materiały i Studia,” vol. 302.en
dc.referencesSchlotter M., Schwerdt G., Woessmann L. (2011), Econometric Methods for Causal Evaluation of Education Policies and Practices: A Non‐technical Guide, “Education Economics,” no. 19(2), pp. 109–137, https://doi.org/10.1080/09645292.2010.511821en
dc.referencesSchupp J., Herrmann S., Jaensch P., Lang F.R. (2008), Erfassung kognitiver Leistungspotentiale Erwachsener im Sozio-oekonomischen Panel (SOEP), Deutsches Institut für Wirtschaftforschung, Berlin.en
dc.referencesSitek M., Penszko P. (2025), Umiejętności Na Polskim Rynku Pracy. Raport Tematyczny z Badania PIAAC 2023, Instytut Badań Edukacyjnych – Państwowy Instytut Badawczy, https://doi.org/10.24131/9788368313550en
dc.referencesSivakolundu D.K., West K.L., Zuppichini M., Turner M.P., Abdelkarim D., Zhao Y., Spence J.S., Lu H., Okuda D.T., Rypma B. (2020), The Neurovascular Basis of Processing Speed Differences in Humans: A Model-Systems Approach Using Multiple Sclerosis, “NeuroImage,” vol. 215, 116812, https://doi.org/10.1016/j.neuroimage.2020.116812en
dc.referencesSłomczyński K.M., Kotnarowski M., Tomescu-Dubrow I., Dubrow J. (eds.) (2023), Poland: Thirty Years of Radical Social Change, BRILL.en
dc.referencesSmith A. (1973), Symbol Digit Modalities Test, Western Psychological Services, Los Angeles, CA.en
dc.referencesStanny M. (2014), Wieś, obszar wiejski, ludność wiejska – o problemach z ich definiowaniem. Wielowymiarowe spojrzenie, “Wieś i Rolnictwo,” no. 1(162), pp. 123–138, https://doi.org/10.53098/wir.2014.1.162/07en
dc.referencesStock J.H., Watson M.W. (2007), Introduction to Econometrics, Second edition, Pearson, Boston.en
dc.referencesStrawiński P. (2006), Zwrot z Inwestycji w Wyższe Wykształcenie w Polsce, “Ekonomista,” vol. 6.en
dc.referencesStrawiński P. (2008), Czy w Polsce Opłaca Się Studiować? Wyniki Modelu Inwestycji w Wyższe Wykształcenie, “Ekonomista,” vol. 4.en
dc.referencesTomescu-Dubrow I., Slomczynski K.M., Sawiński Z., Kiersztyn A., Janicka K., Życzyńska-Ciołek D., Wysmułek I., Kotnarowski M. (2021), The Polish Panel Survey, POLPAN, “European Sociological Review,” no. 37(5), pp. 849–864, https://doi.org/10.1093/esr/jcab017en
dc.referencesWilkin J. (2022), Zrozumieć i opisać polską wieś – synteza raportu, [in:] J.S. Zegar, P. Wiśniewski, B. Wieliczko, M. Stanny, E. Raszeja, W. Poczta, A. Baer-Nawrocka, J. Bartkowski, B. Chmielewska, A. Hałasiewicz, S. Kalinowski, J. Wilkin, R. Marks-Bielska, B. Fedyszak-Radziejowska, Ł. Komorowski (eds.), Polska wieś 2022: raport o stanie wsi, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa, pp. 11–27.en
dc.contributor.authorEmailDrabowicz, Tomasz - tomasz.drabowicz@uni.lodz.pl
dc.contributor.authorEmailRynko, Maja - maja.rynko@sgh.waw.pl
dc.identifier.doi10.18778/0208-600X.95.02


Pliki tej pozycji

Thumbnail
Nazwa:
23-43_Drabowicz_Rynko.pdf
Rozmiar:
497.4KB
Format:
PDF
Oglądaj/Otwórz

Pozycja umieszczona jest w następujących kolekcjach

Pokaż uproszczony rekord

https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0
Poza zaznaczonymi wyjątkami, licencja tej pozycji opisana jest jako https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0