Metalurgia kultury przeworskiej na obszarze środkowej Bzury u schyłku wczesnego i w późnym okresie rzymskim

Abstract

Badania wykonane zostały w ramach projektu ,,Metalurgia kultury przeworskiej na obszarze środkowej Bzury u schyłku wczesnego i w późnym okresie rzymskim" i obejmują specjalistyczne analizy laboratoryjne nad materią zabytkową. Zabytki pozyskane ze stanowisk leżących na biegu rzeki Bzury zostały wybrane pod względem potencjalnie największego waloru poznawczego. W skład zbioru weszły fibule, okucia pasów, nity, bransoleta i wszelkiego rodzaju okucia. Przedmioty te zostały przebadane za pomocą trzech metod laboratoryjnych. Pierwsza, XRF – fluorescencyjna spektrometria rentgenowska wskazała procentowy udział pierwiastków stopowych, dzięki której możliwe stało się określenie technologii jaką został wykonany badany przedmiot. Część zbioru wykazywała obecność pierwiastków stopowych na poziomie umożliwiającym zastosowanie metod kowalskich. Dzięki spektrometrii możliwe było potwierdzenie pochodzenia partii przedmiotów z serii odlewów wykonanych z większej partii importowanego mosiądzu. Kolejną metodą użytą do badania zabytków metalowych była skaningowa mikroskopia elektronowa SEM/EDX. Przebadanie wybranych zabytków metodą SEM/EDX umożliwiło wykrycie zastosowania nieoczywistych zabiegów złotniczych, często niezauważalnych w trakcie obserwacji optycznej, np. złocenia ogniowego. Trzecią metodą będą analizy z wykorzystaniem mikroskopii optycznej i cyfrowej, na podstawie których możliwe było ustalenie obecności śladów rzemieślniczych powstałych po użyciu narzędzi takich jak pilniki, motki i punce. Wskazane badania przyczyniły się do lepszego poznania charakterystyki rzemiosła odcinka środkowej Bzury.