The Reform of European Public Debt Regulations – an Opportunity and a Challenge for EU Member States

Abstract

The article examines how the European Commission’s proposal to reform the Stability and Growth Pact (SGP) in terms of the pace of public debt reduction may affect basic economic parameters, such as GDP, consumption and investment levels, as well as fiscal parameters like the scale of subsidies and taxation levels of production and goods. This analysis focuses on two groups of EU countries: those with public debt below 60% of GDP (Group 1) and those with public debt above 60% of GDP (Group 2).In the first stage of the study, using Eurostat data from 1995–2022 and employing a fixed effects model, we show that in Group 1, the impact of public debt on economic growth is statistically significant (unlike in Group 2). In the second stage, we conduct a detailed analysis of the impact of public debt on basic macroeconomic parameters (GDP growth components) and fiscal policy in countries with high levels of public debt. We simulate both moderate and drastic variants for reducing public debt relative to GDP.The results show that in these countries, debt reduction leads to a decrease in consumer spending, an increase in investments, and an increase in taxes on production and imports. Based on these results, we recommend that the SGP reform should prioritize a gradual reduction of the public debt-to-GDP ratio because implementing drastic solutions would require deep cuts in public spending and tax increases in a short timeframe. We also highlight the need to consider exceptional situations in which the SGP rules may be suspended, as was the case with the COVID-19 pandemic.

W kontekście planowanej reformy Paktu Stabilności i Wzrostu (PSW) autorzy artykułu podjęli próbę weryfikacji wpływu wybranych parametrów ekonomiczno-fiskalnych na stabilność finansową i fiskalną w krajach Unii Europejskiej. Przeprowadzone badania wykazały, że w przypadku krajów UE, w których dług publiczny w latach 1995–2022 przekroczył 60% PKB, reforma PSW przyniesie lepsze rezultaty w latach 2023–2025, jeśli zostaną zastosowane rozwiązania ograniczające relację długu publicznego do PKB na poziomie umiarkowanym, a nie drastycznym.Celem artykułu jest zbadanie, jak propozycja Komisji Europejskiej dotycząca reformy PSW w zakresie tempa redukcji długu publicznego może wpłynąć na podstawowe parametry ekonomiczne, tj. PKB, poziom konsumpcji i inwestycji, a także parametry fiskalne, tj. skalę subsydiów i poziom opodatkowania produkcji i towarów w dwóch grupach państw UE: z długiem publicznym poniżej 60% w stosunku do PKB (pierwsza grupa) oraz z długiem publicznym powyżej 60% w stosunku do PKB (druga grupa).Badanie przeprowadzone na podstawie danych Eurostatu z lat 1995–2022 oraz z wykorzystaniem modelu efektów stałych wykazuje w pierwszym etapie, że w pierwszej grupie krajów wpływ długu publicznego na wzrost gospodarczy jest statystycznie istotny (w odróżnieniu od drugiej grupy krajów).W drugim etapie autorzy przeprowadzają szczegółową analizę oddziaływania długu publicznego na podstawowe parametry makroekonomiczne (składniki wzrostu PKB) oraz politykę fiskalną w krajach z wysokim poziomem długu publicznego, analizując na bazie przygotowanych symulacji umiarkowany oraz drastyczny wariant zmniejszenia przez nie długu publicznego w stosunku do PKB. Uzyskane wyniki pokazują, że w krajach objętych badaniem redukcja długu prowadzi do zmniejszenia wydatków konsumpcyjnych, zwiększenia poziomu inwestycji oraz wzrostu podatków od produkcji i importu.Na podstawie osiągniętych wyników autorzy rekomendują, aby reforma PSW została ukierunkowana na redukcję relacji długu publicznego do PKB w tempie umiarkowanym, ponieważ implementacja rozwiązań drastycznych wymagałaby głębokich cięć w wydatkach publicznych i podwyżek podatków w krótkim czasie. Autorzy zwracają także uwagę na konieczność uwzględnienia wyjątkowych sytuacji, w których reguły PSW mogą być zawieszone, jak miało to miejsce w przypadku pandemii COVID-19.