A Decadal Systematic Review of Factors Underlying Tax Compliance in the Informal Sector

Abstract

Urban informality has been a subject of economic discussion for over five decades. Since the late 2000s, renewed interest has been focused on the sector’s rapid growth and frequent operation outside formal economic systems, raising pressing concerns about tax evasion and regulatory compliance. Previous attempts to tax the informal sector often fell short due to a failure to account for its heterogeneity, which distinguishes it from the formal sector. Effective tax collection in the informal sector hinges on operators’ compliance with the tax regime; however, discussions on the determinants of compliance in this context remain limited. This study addresses the need for an effective taxation framework for the informal sector by examining the role of tax compliance in this initiative. This study uses a systematic literature review of papers published between 2015 and 2024 and indexed in Scopus and Web of Science, to investigate the determinants of tax compliance within the informal economy. The findings indicate that compliance determinants can be categorized into governance quality, operational characteristics, tax morale, and the effectiveness of past and existing taxation strategies, with interconnected pathways linking these factors. This study advances the discourse on informal sector taxation in three key ways. First, it outlines tax compliance determinants within a structured framework, providing a basis for statistical analysis. Second, it offers practical insights for flexible, sector-specific taxation approaches. Third, it lays the groundwork for legislative discussions, potentially shaping standalone statutory instruments for formal and informal sectors. Considering the study’s limitations in scope and sampling bias, future research could explore variations within the informal sector through a taxation perspective, examine digital taxation strategies, and investigate the root causes of informality to gain a deeper understanding of their impact on contemporary tax compliance challenges.

Nieformalna działalność gospodarcza w miastach pozostaje przedmiotem zainteresowania ekonomistów od ponad pięćdziesięciu lat. Od końca pierwszej dekady XXI wieku rośnie zainteresowanie dynamicznym rozwojem tego sektora. Jego funkcjonowanie poza formalnymi strukturami gospodarczymi budzi obawy związane z unikaniem opodatkowania i nieprzestrzegania przepisów. Dotychczasowe próby opodatkowania sektora nieformalnego często kończyły się niepowodzeniem, głównie z powodu nieuwzględniania jego zróżnicowanej natury. Skuteczność poboru podatków w tym obszarze zależy od poziomu zgodności podatkowej jego uczestników, jednak kwestia ta pozostaje słabo zbadana.Niniejsze badanie podejmuje próbę wypełnienia tej luki poprzez analizę czynników wpływających na przestrzeganie przepisów podatkowych w sektorze nieformalnym. W tym celu przeprowadzono systematyczny przegląd literatury z lat 2015–2024, obejmujący publikacje indeksowane w bazach Scopus i Web of Science. Wyniki wskazują, że determinanty zgodności podatkowej można podzielić na cztery główne kategorie: jakość rządzenia, cechy operacyjne, moralność podatkową oraz skuteczność dotychczasowych i obecnych strategii fiskalnych. Elementy te są wzajemnie powiązane i tworzą złożoną sieć zależności.Badanie wnosi wkład w rozwój dyskusji na temat opodatkowania sektora nieformalnego na trzech poziomach: 1) proponuje uporządkowane ramy analizy zgodności podatkowej, 2) dostarcza praktycznych wskazówek dla elastycznego i dopasowanego podejścia do opodatkowania, 3) stanowi punkt wyjścia dla prac legislacyjnych nad odrębnymi regulacjami dla sektorów formalnego i nieformalnego. Mając na uwadze ograniczenia badania – w tym zakres tematyczny i możliwość błędu doboru próby – przyszłe analizy mogą skupić się na zróżnicowaniu wewnątrz sektora nieformalnego, strategiach opodatkowania cyfrowego oraz przyczynach powstawania nieformalności, by lepiej zrozumieć ich wpływ na wyzwania podatkowe współczesnych gospodarek.