Pokaż uproszczony rekord

German minority in urban space of a textile manufacturing centre: the case of 19th century city of Łódź

dc.contributor.authorMarszał, Tadeusz
dc.date.accessioned2024-10-21T06:58:58Z
dc.date.available2024-10-21T06:58:58Z
dc.date.issued2024-06-30
dc.identifier.issn1231-1952
dc.identifier.urihttp://hdl.handle.net/11089/53475
dc.description.abstractGerman settlement in Poland has been the subject of numerous studies. The causes and determinants of migratory movements have been discussed extensively, while little attention has been paid to the spatial aspects of the phenomenon. The aim of this study, which is part of geographical and historical research, is to determine the size of the influx of migrants of German nationality into the rapidly developing textile production centre of Łódź in the 19th century, as well as the geographical origins and distribution of this nationality group in the urban space. These considerations are complemented by the identification of key issues related to the social integration and assimilation processes of the German minority. In the first half of the 19th century, the influx of skilled labour, almost entirely recruited from the German population, conditioned the development of the textile industry in Łódź. It also had a key influence on the demographic development of Łódź, which soon became the largest centre of textile production in Poland. In subsequent decades, there was a tendency among German immigrants towards separation in the sphere of professional and social activities, but already by the end of the 19th century the German community settled in Łódź was diverse in terms of the sense of nationality. In addition to a certain proportion of the immigrants who were already Polonised, there were persons declaring German nationality, as well as those undecided about the issue.en
dc.language.isoen
dc.publisherWydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiegopl
dc.relation.ispartofseriesEuropean Spatial Research and Policy;1en
dc.rights.urihttps://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0
dc.subjectGerman settlementen
dc.subjectnational minorityen
dc.subjectŁódźen
dc.subjectmigrationen
dc.titleGerman minority in urban space of a textile manufacturing centre: the case of 19th century city of Łódźen
dc.typeArticle
dc.page.number99-126
dc.contributor.authorAffiliationUniversity of Lodz, Faculty of Geographical Sciences, Institute of the Built Environment and Spatial Policyen
dc.identifier.eissn1896-1525
dc.referencesBAJER, K. (1958), Przemysł włókienniczy na ziemiach polskich od początku XIX wieku do 1939 roku. Zarys historyczno-ekonomiczny, Łódź.en
dc.referencesBARANOWSKI, B. and FIJAŁEK, J. (eds) (1980), Łódź. Dzieje miasta, Warsaw–Łódź.en
dc.referencesBUDZIAREK, M. (2001), ‘Katolicy niemieccy w Łodzi (wybrane zagadnienia)’ [in:] KUCZYŃSKI, K. A. and RATECKA, B. (eds), Niemcy w dziejach Łodzi do 1945 r., Łódź, pp. 41−76.en
dc.referencesEICHLER, A. (1921), Das Deutschtum in Kongresppolen, Stuttgart.en
dc.referencesFALĘCKI, T. (1996), ‘Niemcy w Łodzi i Niemcy w województwie śląskim w okresie międzywojennym. Wzajemne powiązania oraz podobieństwa i różnice pod względem społeczno-ekonomicznym i świadomościowym’ [in:] WILK, M. (ed.), Niemcy w Łodzi do 1939 r., Łódź, pp. 74−88.en
dc.referencesFLATT, O. (1853), Opis miasta Łodzi pod względem historycznym, statystycznym i przemysłowym, Warsaw.en
dc.referencesFRIEDMAN, F. (1933), ‘Początki przemysłu w Łodzi 1823–1830’, Rocznik Łódzki, 3, pp. 97−186.en
dc.referencesGĄSIOROWSKA, N. (1965), ‘Osadnictwo fabryczne’, Ekonomista, 22 (1–2), [in:] GĄSIOROWSKA-GRABOWSKA, N., ‘Z dziejów przemysłu w Królestwie Polskim’, Warszawa, pp. 70–135.en
dc.referencesGINSBERT, A. (1962), Łodź. Studium monograficzne, Łodź.en
dc.referencesGÓRSKI, S. (1904), Łódź współczesna: obrazki i szkice publicystyczne, Łódź.en
dc.referencesInformator Miasta Łodzi na 1919 r., Łódź 1918.en
dc.referencesJANCZAK, J. (1982), Ludność Łodzi przemysłowej 1840–1914, Łódź.en
dc.referencesJANCZAK, J. (1991), ‘Struktura narodowościowa w Łodzi w latach 1820–1939’ [in:] PUŚ, W. and LISZEWSKI, S. (eds), Dzieje Żydów w Łodzi w latach 1820–1944, Łódź, pp. 42−54.en
dc.referencesJANCZAK, J. (1997), ‘Struktura społeczna ludności Łodzi w latach 1820–1918’ [in:] SAMUŚ, P. (ed.) Polacy – Niemcy – Żydzi w Łodzi. Sąsiedzi dalecy i bliscy, Łódź, pp. 40−69.en
dc.referencesJANOWICZ, L. (1907), Zarys rozwoju przemysłu w Królestwie Polskim, Warsaw.en
dc.referencesJAWORSKA, J. (1988), ‘Prasa’ [in:] ROSIN, R. (ed.), Łódź. Dzieje miasta, 1, Warsaw-Łódź, pp. 546−555.en
dc.referencesHEIKE, O. (1979), 150 Jahre Schwabensiedlungen in Polen 1795–1945, Leverkusen.en
dc.referencesKARWACKI, W. L. (1972), Związki zawodowe i stowarzyszenia pracodawców w Łodzi (do 1914 roku), Łódź.en
dc.referencesKESSLER, W. (2001), ‘Rola Niemców w Łodzi’ [in:] KUCZYŃSKI, K. A. and RATECKA, B. (eds), Niemcy w dziejach Łodzi do 1945 r., Łódź, pp. 11−30.en
dc.referencesKOSSMANN, E. O. (1936), ‘Das alte deutsche Lodz auf Grund der städtischen Seelenbücher’, Deutsche Wissenschaftliche Zeitschrift für Polen, Hf. XXX.en
dc.referencesKOSSMANN, O. (1966), Lodz: eine historisch-geographische Analyse, Würzburg.en
dc.referencesKOSSMANN, O. (1985), Deutsche mitten in Polen, Unsere Vorfahren am Webstuhl der Geschichte, Berlin/Bonn.en
dc.referencesKOSZUTSKI, S. (1905), Rozwój ekonomiczny Królestwa Polskiego w ostatnim trzydziestoleciu 1870–1900, Warsaw.en
dc.referencesKOTER, M. (1969), ‘Geneza układu przestrzennego Łodzi przemysłowej’, Prace Geograficzne, 79, Warsaw.en
dc.referencesKOTER, M., LISZEWSKI, S., MARSZAŁ, T. and PĄCZKA, S. (1993), ‘Man, Environment and Planning in the Development of Lodz Urban Region’ [in:] MARSZAŁ, T. and MICHALSKI, W. (eds), ‘Planning and Environment in the Lodz Region’, Kronika Miasta Łodzi, 1, pp. 9−34.en
dc.referencesKOTER, M., KULESZA, M., PUŚ, W. and PYTLAS, S. (2005), Wpływ wielonarodowego dziedzictwa kulturowego Łodzi na współczesne oblicze miasta, Łódź.en
dc.referencesKUCNER, M. (2001), ‘Prasa niemiecka w Łodzi 1863–1939’ [in:] KUCZYŃSKI, K. A. and RATECKA, B. (eds), Niemcy w dziejach Łodzi do 1945 r., Łódź, pp. 209−234.en
dc.referencesKULIGOWSKA-KORZENIEWSKA, A. (1997), ‘Łódź teatralna polska, niemiecka i żydowska. Współpraca i rywalizacja’ [in:] SAMUŚ, P. (ed.) Polacy, Niemcy, Żydzi w Łodzi w XIX-XX w.; sąsiedzi dalecy i bliscy, Łódź, pp. 240−259.en
dc.referencesLÜCK, K. (1934), Deutsche Aufbaukräfte in der Entwicklung Polens, Plauen.en
dc.referencesMARSZAŁ, T. (2020), Mniejszość niemiecka w Polsce Środkowej. Geneza, rozmieszczenie i struktura od końca XVIII w. do II wojny światowej, Łódź. https://doi.org/10.18778/8142-751-7en
dc.referencesMARSZAŁ, T. (2022), ‘German immigrants in Central Poland in the late 18th and early 19th centuries’, European Spatial Research and Policy, 20 (1), pp. 25−51. https://doi.org/10.18778/1231-1952.29.1.02en
dc.referencesMARSZAŁ, T. (2023), ‘Social integration and assimilation processes of the German minority in Central Poland in the XIX century’ [in:] RYKAŁA, A. (ed.) W kręgu geografii politycznej i dyscyplin okolicznych, Łódź pp. 323−342. https://doi.org/10.18778/8331-035-0.12en
dc.referencesMISSALOWA, G. (1964), Studia nad powstaniem łódzkiego okręgu przemysłowego (1815–1870), I ‘Przemysł’, Łódź.en
dc.referencesMISSALOWA, G. (1967), Studia nad powstaniem łódzkiego okręgu przemysłowego (1815–1870), II ‘Klasa robotnicza’, Łódź.en
dc.referencesMISSALOWA, G. (ed.) (1957), Materiały do historii miast, przemysłu i klasy robotniczej w okręgu łódzkim, I ‘Źródła do historii klasy robotniczej okręgu łódzkiego’, Warsaw.en
dc.referencesPierwaja wsieobszczaja pierepis nasielenija Rossijskoj Imperii 1897, Obszczyj zwod, l, Petersburg 1905.en
dc.referencesPODGÓRSKA, E. (1988), ‘Szkolnictwo’ [in:] ROSIN, R. (ed.), Łódź. Dzieje miasta, 1, Warsaw–Łódź, pp. 508−526.en
dc.referencesPUŚ, W. (1987), Dzieje Łodzi przemysłowej (zarys historii), Łodź.en
dc.referencesPYTLAS, S. (1991), ‘Skład narodowościowy przemysłowców łódzkich do 1914 r.’ [in:] PUŚ, W. and LISZEWSKI, S. (eds), Dzieje Żydów w Łodzi w latach 1820–1944. Wybrane problemy, Łódź, pp. 55−78.en
dc.referencesPYTLAS, S. (1996), ‘Problemy asymilacji i polonizacji społeczności niemieckiej w Łodzi do 1914 r.’ [in:] WILK, M. (ed.), Niemcy w Łodzi do 1939 r., Łódź, pp. 13−20.en
dc.referencesPYTLAS, S. (2006), ‘Sylwetki łódzkich przemysłowców niemieckich w XIX i na początku XX w.’ [in:] PYTLAS, S. and KITA, J. (eds), Historia – społeczeństwo – gospodarka, Łódź, pp. 148–156.en
dc.referencesRADZISZEWSKA, K. and WOŹNIAK, K. (eds) (2000), Pod jednym dachem. Niemcy oraz ich polscy i żydowscy sąsiedzi w Łodzi w XIX i XX wieku, Łódź.en
dc.referencesROSSET, E. (1928), ‘Łódź w latach 1860–1870. Zarys historyczno-statystyczny’, Rocznik Łódzki, I, pp. 335–378.en
dc.referencesRYNKOWSKA, A. (1951), Działalność gospodarcza władz Królestwa Polskiego na terenie Łodzi przemysłowej w latach 1821–1831, Łódź.en
dc.referencesRYNKOWSKA, A. (ed.) (1960), ‘Początki rozwoju kapitalistycznego miasta Łodzi (1820−1864). Źródła’, Materiały do historii miast, przemysłu i klasy robotniczej w okręgu łódzkim, IV, Warsaw.en
dc.referencesSCHMIT, M. (1942), Mundart und Siedlungsgeschichte der schwäbisch-rheinfränkischen Dörfer bei Litzmannstadt, Marburg.en
dc.referencesSTASZEWSKI, J. (1931), ‘Początki przemysłu lnianego w Łodzi’, Rocznik Łódzki, 2 , pp. 261–277.en
dc.referencesSZTOBRYN, D. (1999), Działalność kulturalno-oświatowa diaspory niemieckiej w Łodzi do 1939 r., Łódź.en
dc.referencesŚMIAŁOWSKI, J. (1999), ‘Niemców polskich dylematy wyborów’ [in:] CABAN, W. (ed.), Niemieccy osadnicy w Królestwie Polskim 1815–1915, Kielce, pp. 209–224.en
dc.referencesWĄSICKI, J. (1953), ‘Kolonizacja niemiecka w okresie Prus Południowych 1793–1806’, Przegląd Zachodni, Y. 8, (9/10), pp. 137–179.en
dc.referencesWOŹNIAK, P. K. (2015), ‘Pruskie wsie liniowe w okolicach Łodzi i ich mieszkańcy w początkach XIX w.’, Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica, 21, pp. 106–108.en
dc.contributor.authorEmailtadeusz.marszal@geo.uni.lodz.pl
dc.identifier.doi10.18778/1231-1952.31.1.02
dc.relation.volume31


Pliki tej pozycji

Thumbnail
Nazwa:
99-126_Marszal.pdf
Rozmiar:
2.351MB
Format:
PDF
Oglądaj/Otwórz

Pozycja umieszczona jest w następujących kolekcjach

Pokaż uproszczony rekord

https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0
Poza zaznaczonymi wyjątkami, licencja tej pozycji opisana jest jako https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0