dc.contributor.author | Dorosz, Beata | |
dc.date.accessioned | 2024-03-05T09:19:36Z | |
dc.date.available | 2024-03-05T09:19:36Z | |
dc.date.issued | 2023-12-30 | |
dc.identifier.issn | 1505-9057 | |
dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/11089/50552 | |
dc.description.abstract | The article presents the history of the archives of Jan Lechoń at the Polish Institute of Arts and Sciences of America, based in New York, and Kazimierz Wierzyński at the Polish Library in London, noting the fundamentally different way in which they were created. It also discusses the inedita found in both collections, pointing out, on the one hand, why they would be worthy of publication years later, and on the other, signaling the multiple problems, of varying degrees of difficulty, that an editor would have to face. This applies to the unknown texts of Wierzyński’s series of radio storytelling Listy z Ameryki [Letters from America] and the autobiographical novel Aurora. Lechoń’s inedita include the novel Bal u senatora, known in small fragments, and a biographical and political sketch about Henryk Floyar-Rajchman, or political satires written in the style of Warsaw’s Wiech. A separate problem is Lechoń’s diary, a critical edition of which would require, first of all, a rereading of the extremely difficult manuscript. | en |
dc.description.abstract | Artykuł przedstawia historię archiwów Jana Lechonia w Polskim Instytucie Naukowym w Ameryce z siedzibą w Nowym Jorku oraz Kazimierza Wierzyńskiego w Bibliotece Polskiej w Londynie, zwracając uwagę na zasadniczo odmienny sposób ich powstania. Omawia też znajdujące się w obu zespołach inedita, wskazując z jednej strony, dlaczego warte byłyby publikacji po latach, z drugiej – sygnalizując wielorakie problemy, o różnym stopniu trudności, z którymi musiałby zmierzyć się edytor. Dotyczy to nieznanych tekstów Wierzyńskiego z cyklu radiowych gawęd Listy z Ameryki oraz powieści o charakterze autobiograficznym Aurora. Inedita Lechonia to powieść Bal u senatora, znana w niewielkich fragmentach, oraz szkic biograficzno-polityczny o Henryku Floyar-Rajchmanie, czy satyry polityczne pisane w stylu warszawskiego Wiecha. Osobny problem stanowi dziennik Lechonia, którego wydanie krytyczne wymagałoby przede wszystkim ponownego odczytania arcytrudnego rękopisu. | pl |
dc.language.iso | pl | |
dc.publisher | Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego | pl |
dc.relation.ispartofseries | Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica;2 | pl |
dc.rights.uri | https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/ | |
dc.subject | Jan Lechoń | pl |
dc.subject | Kazimierz Wierzyński | pl |
dc.subject | emigracja po II wojnie światowej | pl |
dc.subject | emigracyjne życie kulturalno-literackie | pl |
dc.subject | archiwa // archiwalia | pl |
dc.subject | spuścizna literacka | pl |
dc.subject | inedita | pl |
dc.subject | edytorstwo naukowe | pl |
dc.subject | wydania krytyczne | pl |
dc.subject | Jan Lechoń | en |
dc.subject | Kazimierz Wierzyński | en |
dc.subject | emigration after World War II | en |
dc.subject | emigrant cultural and literary life | en |
dc.subject | archives | en |
dc.subject | literary legacy | en |
dc.subject | inedita | en |
dc.subject | scholarly editing | en |
dc.subject | critical editions | en |
dc.title | Archiwa Jana Lechonia w Nowym Jorku i Kazimierza Wierzyńskiego w Londynie – nieco o historii i niektórych ineditach | pl |
dc.title.alternative | Archives of Jan Lechoń in New York and Kazimierz Wierzyński in London – a bit about history and some inedits | en |
dc.type | Article | |
dc.page.number | 243-275 | |
dc.contributor.authorAffiliation | Instytut Badań Literackich PAN | pl |
dc.identifier.eissn | 2353-1908 | |
dc.references | Grydzewski Mieczysław, Lechoń Jan, Listy 1923–1956, t. 1–2, z autografu do druku przygotowała, wstępem i przypisami opatrzyła B. Dorosz, Biblioteka „Więzi”. Warszawa 2006. | pl |
dc.references | Grydzewski Mieczysław, Wierzyńscy Kazimierz i Halina, Listy [1920–1969], t. 1–4, oprac. B. Dorosz przy współpracy P. Kądzieli, Wydawnictwo Instytut Badan Literackich PAN, Warszawa 2022. | pl |
dc.references | Halina Wierzyńska – o podróżach wojennych i emigracyjnych, oprac. edytorskie B. Dorosz, „Sztuka Edycji”: Podróżopisarstwo a problemy edytorskie, 2017, nr 1, s. 193–221. https://doi.org/10.12775/SE.2017.0013 | pl |
dc.references | Hemar Marian, Lechoń Jan, Słonimski Antoni, Tuwim Julina, Szopki Pikadora i Cyrulika Warszawskiego 1922–1931, oprac. T. Januszewski, Iskry, Warszawa 2006. | pl |
dc.references | Lechoń Jan, Bal u senatora. Fragmenty nie ukończonej powieści, oprac. T. Januszewski, Czytelnik, Warszawa 1981. | pl |
dc.references | Lechoń Jan, Dziennik, t. 1–3, wstęp i konsultacja edytorska R. Loth, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1992–1993. | pl |
dc.references | Lechoń Jan, Poezje zebrane, oprac. i wstępem opatrzył R. Loth, Algo, Toruń 1995. | pl |
dc.references | Lechoń Jan, Malczewscy Zofia i Rafał, „Coraz trudniej żyć a umrzeć strach”. Listy 1952–1955, z autografu do druku przygotowała, wstępem i przypisami opatrzyła B. Dorosz, Biblioteka „Więzi”, Warszawa 2008. | pl |
dc.references | Lechoń Jan, Wierzyński Kazimierz, Listy 1941–1956, oprac. B. Dorosz przy współpracy P. Kądzieli, Wydawnictwo Instytut Badań Literackich PAN, Warszawa 2016. | pl |
dc.references | Wierzyński Kazimierz, Cygańskim wozem. Miasta, ludzie, książki, Polska Fundacja Kulturalna, Londyn 1966. | pl |
dc.references | Wierzyński Kazimierz, Fragment niedokończonej powieści, podał do druku P. Kądziela, „Więź” 1994, nr 9. | pl |
dc.references | Wierzyński Kazimierz, Moja prywatna Ameryka, Polska Fundacja Kulturalna, Londyn 1966. | pl |
dc.references | Wierzyński Kazimierz, Pamiętnik poety, do druku przygotował, wstępem i przypisami opatrzył P. Kądziela, Interim, Warszawa 1991. Wyd. nast. [tj. bogatsze o nowe treści w komentarzu edytorskim]: oprac., wstępem i przypisami opatrzył P. Kądziela, w tej edycji wydanie pierwsze, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 2018. | pl |
dc.references | Wierzyński Kazimierz, Poezje zebrane, wstęp A. Nasiłowska, oprac. i notami opatrzył P. Kądziela, t. 1–2, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 2021. | pl |
dc.references | Wierzyński Kazimierz, Towarzysz Październik, koncepcję wydania i notę edytorską oprac. P. Kądziela, Interim, Warszawa 1993. Seria „Utwory nieznane”. | pl |
dc.references | Archiwum Jana Lechonia, Polski Instytut Naukowy w Ameryce (Polish Institute of Arts and Sciences of America), Nowy Jork, kolekcja 005 / foldery różne; zwłaszcza: – 85: rękopis szkicu o Henryku Floyar-Rajchmanie; | pl |
dc.references | Archiwum Jana Lechonia, Polski Instytut Naukowy w Ameryce (Polish Institute of Arts and Sciences of America), Nowy Jork, kolekcja 005 / foldery różne; zwłaszcza: – 93–97: rękopis powieści Bal u senatora. | pl |
dc.references | Lechoń Jan, zeszyty z rękopiśmienną wersją dziennika, Biblioteka Polska w Londynie, sygn.: 13/ Rps/XVIII. | pl |
dc.references | Archiwum Kazimierza Wierzyńskiego w Bibliotece Polskiej w Londynie, sygn. 1360/Rps/foldery różne; zwłaszcza: I.1: Materiały biograficzne: Notatki Haliny Wierzyńskiej; | pl |
dc.references | Archiwum Kazimierza Wierzyńskiego w Bibliotece Polskiej w Londynie, sygn. 1360/Rps/foldery różne; zwłaszcza: V.2: Aurora; | pl |
dc.references | Archiwum Kazimierza Wierzyńskiego w Bibliotece Polskiej w Londynie, sygn. 1360/Rps/foldery różne; zwłaszcza: V.3: Listy z Ameryki; | pl |
dc.references | Archiwum Kazimierza Wierzyńskiego w Bibliotece Polskiej w Londynie, sygn. 1360/Rps/foldery różne; zwłaszcza: VII.3: Korespondencja wzajemna Kazimierza i Haliny Wierzyńskich; | pl |
dc.references | Archiwum Kazimierza Wierzyńskiego w Bibliotece Polskiej w Londynie, sygn. 1360/Rps/foldery różne; zwłaszcza: IX / 4: Notatnik Haliny Wierzyńskiej. | pl |
dc.references | Listy Kazimierza Wierzyńskiego do Anieli Mieczysławskiej; Instytut Polski i Muzeum im. gen Sikorskiego w Londynie, kolekcja 476/247: Spuścizna Anieli Mieczysławskiej. | pl |
dc.references | Listy Haliny Wierzyńskiej do Jerzego Giedroycia; archiwum Instytutu Literackiego – Kultury w Maissons-Laffitte, sygn.: Kor. Red. Wierzynska 896. | pl |
dc.references | „Chcę wrócić, jak emigrant, z podróży dalekiej, Z papieru z martwych liter, żywy do twych rąk...”. Życie i twórczość Kazimierza Wierzyńskiego (1894–1969). Materiały z Międzynarodowej Konferencji Naukowej w 50. rocznicę śmierci Poety, Londyn, 16 lutego 2019, red. B. Dorosz, Wydawnictwo Instytut Badań Literackich PAN, Warszawa 2019; tu przede wszystkim: – Habielski Rafał, Kazimierz Wierzyński i polityka, s. 191–225; – Klas Wojciech, O archiwum Kazimierza Wierzyńskiego w Bibliotece Polskiej POSK w Londynie, s. 357–383. | pl |
dc.references | Dorosz Beata, „Anioł chopinowski” i „nienapisany wiersz”. O korespondencji Haliny i Kazimierza Wierzyńskich (tuzin listów i garść uwag), „Sztuka Edycji”: Intymistyka a edytorstwo, 2019, nr 2. https://doi.org/10.12775/SE.2019.0036 | pl |
dc.references | Dorosz Beata, Archiwum Jana Lechonia w Polskim Instytucie Naukowym w Nowy Jorku. Relacja z badań, „Pamiętnik Literacki” 1999, z.3. | pl |
dc.references | Dorosz Beata, Lechonia wiersze ulotne. „Przegląd Polski”, dod. do „Nowego Dziennika”, Nowy Jork 2001, nr z 8 czerwca. | pl |
dc.references | Dorosz Beata, Lechoń w Algierze, czyli o pewnej (nieodegranej) roli dyplomatycznej, „Archiwum Emigracji” 2012, z. 1–2. https://doi.org/10.12775/AE.2012.018 | pl |
dc.references | Dorosz Beata, „Lutnia Lechonia” i „Lutnia po…”, czyli o różnych odsłonach przyjaźni (z poetą osobiście i z poetą w tle), [w:] „Jak się z wami zrosło moje życie”. Prace dedykowane Profesorowi Romanowi Lothowi, red. B. Dorosz i P. Kądziela, Wydawnictwo Instytut Badań Literackich PAN, Warszawa 2011, s. 199–230. | pl |
dc.references | Dorosz Beata, „Najlepsze pióro polityczne w Polsce”, czyli Jan Wolny na łamach nowojorskiego „Tygodnika Polskiego” Jana Lechonia, [w:] Od New Orleans do Mississauga. Polscy pisarze w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie po II wojnie światowej (najnowsze badania), red. B. Dorosz, IBL PAN, Akademia Humanistyczna, Warszawa 2015, s. 66–87. | pl |
dc.references | Dorosz Beata, Nowojorski pasjans. Polski Instytut Naukowy w Ameryce. Jan Lechoń. Kazimierz Wierzyński. Studia o wybranych zagadnieniach działalności 1939–1969, Biblioteka „Więzi”, Warszawa 2013. | pl |
dc.references | Dorosz Beata, Polonijne zbiory archiwalne w USA w badaniach nad biografią Jana Lechonia. Próba rekonesansu, „Teksty Drugie” 2001, nr 5. | pl |
dc.references | Dorosz Beata, „Święta Halina II”. Szkic do portretu żony poety ze strzępków listów uczyniony (rzecz o Halinie Wierzyńskiej), [w:] Paryż, Londyn, Monachium. Nowy Jork. Powrześniowa emigracja na mapie kultury nie tylko polskiej, t. 3: Wybitne postaci kobiece, red. A. Janicka, E. Rogalewska, V. Wejs-Milewska, Instytut Pamięci Narodowej, Uniwersytet w Białymstoku, Białystok–Warszawa 2021, s. 343–374. | pl |
dc.references | Gawlikowski Lechosław, Pracownicy Radia Wolna Europa. Biografie zwykłe i niezwykłe, Instytut Studiów Politycznych PAN, Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych, Warszawa 2015. | pl |
dc.references | Habielski Rafał, Audycje historyczne i kulturalne Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa w latach 1952–1975, Ossolineum, Wrocław 2019. Seria „Dokumenty i materiały do dziejów Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa”, t. IV. | pl |
dc.references | Informator o zasobie archiwalnym Instytutu Józefa Piłsudskiego w Ameryce, oprac. P. Pietrzyk, Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych, Warszawa 2011. | pl |
dc.references | Instytut Józefa Piłsudskiego w Ameryce i jego zbiory, oprac. J. Cisek, Biblioteka Narodowa, Warszawa 1997. | pl |
dc.references | Kądziela Paweł, Kazimierz Wierzyński w rosyjskiej niewoli, „Tygodnik Powszechny” 1986, nr 37. | pl |
dc.references | Kądziela Paweł, Młodość Wierzyńskiego, „Kresy” 1994, nr 19. | pl |
dc.references | Kądziela Paweł, Projekt edycji „Pism” Kazimierza Wierzyńskiego, „Przegląd Humanistyczny” 1989, nr 3. | pl |
dc.references | Kądziela Paweł, Z listów Kazimierza Wierzyńskiego do Marii Dąbrowskiej, „Przegląd Polski”, dod. do „Nowego Dziennika”, Nowy Jork 1990, nr z 3 maja. | pl |
dc.references | Księga Gości Jana Lechonia, oprac. B. Dorosz, Algo, Toruń 1999. | pl |
dc.references | Osiński Jakub, „Dziennik” i dziennik Jana Lechonia, „Konteksty Kultury” 2018, z.4. https://doi.org/10.4467/23531991KK.18.047.10589 | pl |
dc.references | Polski Instytut Naukowy w Ameryce. Przewodnik po zbiorach archiwalnych, oprac. S. Flis, Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych, Warszawa 2004. | pl |
dc.references | Sadkowska-Mokkas Lidia, Warszawa Skamandrytów, Bellona, Warszawa 2016. | pl |
dc.references | Sprusiński Michał, Anioł śmiechu, lutnista ciemnego czasu, [w:] Michał Sprusiński, Imiona naszego czasu. Szkice o poezjach współczesnych i dawnych, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1974, s. 56–68. | pl |
dc.references | Wejs-Milewska Violetta, ...pewne rzeczy muszą być powiedziane, nawet z obniżeniem lotów. Kazimierz Wierzyński poza anteną Wolnej Europy, [w:] Violetta Wejs-Milewska, Buenos Aires – Gwatemala – Montevideo – Nowy Jork – Paryż. Listy do Jana Nowaka-Jeziorańskiego, Wydawnictwo Prymat, Białystok 2016, s. 128–172. | pl |
dc.references | Wspomnienia o Janie Lechoniu, zebrał i oprac. P. Kądziela, Biblioteka „Więzi”, Warszawa 2006; tu zwłaszcza: Rudzki Marek, Lechonia poznałem pod fortepianem..., s. 280–297. | pl |
dc.references | Wspomnienia o Kazimierzu Wierzyńskim, zebrał i oprac. P. Kądziela, Biblioteka „Więzi”, Warszawa 2001. | pl |
dc.contributor.authorEmail | beata.dorosz@ibl.waw.pl | |
dc.identifier.doi | 10.18778/1505-9057.67.12 | |
dc.relation.volume | 67 | |