Patterns of learning. Coping with school failure and its relevance to educational practices in adulthood

Abstract

Participation in adult learning is unequally distributed in terms of sociodemographic characteristics. One of the targets of public policy is to raise and even the level of participation among different social groups. In the article we concentrate on adults already taking part in non-formal educational activities, however, their attitudes, ways of participation and benefits from education differ significantly. The analysis aims to explore and link the experiences of compulsory education with those of adult education. School failures and ways of coping with them seem to be of particular importance. We also analyse the context, especially in terms of family capital and parenting styles. We identified two distinct patterns concerning lifelong learning – cumulative advantage and cumulative disadvantage, and present a few outliers. We argue that attitudes toward adult education and potential gains are determined by previous educational experiences within the school system.

Biorąc pod uwagę czynniki społeczno-demograficzne zjawisko uczestnictwa w edukacji dorosłych cechuje się dużym stopniem nierówności. Jednym z celów polityk publicznych jest zwiększenie poziomu udziału osób dorosłych w różnych formach edukacji oraz dostępności do uczenia się dla różnych grup społecznych. W artykule koncentrujemy się na grupie osób dorosłych uczących się w sposób pozaformalny, ale zwracamy także uwagę na różnice w ich postawach, sposobach uczenia się i korzyściach jakie osiągają z podejmowania aktywności edukacyjnej. Celem analiz jest uchwycenie znaczenia przeszłych doświadczeń, tych z okresu edukacji obowiązkowej, dla uczenia się w dorosłości. W szczególności niepowodzenia szkolne i sposoby radzenia sobie z nimi odgrywają tu dużą rolę. Analiza objęła także znaczenie kontekstu rodziny pochodzenia, w tym kapitału kulturowego oraz stylów rodzicielskich. Udało się nam zidentyfikować, znajdujące się na dwóch krańcach kontinuum, wzorce dotyczące uczenia się przez całe życie – wzorzec „skumulowanej przewagi” oraz wzorzec „skumulowanych niekorzyści”, jak również odstępstwa od nich.