European Union’s gas sector competitiveness in the process of decarbonization of the economy

Abstract

Celem niniejszej rozprawy jest ocena konkurencyjności krajowych sektorów gazu ziemnego w Unii Europejskiej w świetle procesu dekarbonizacji gospodarki. Głównym założeniem w prowadzonych analizach jest przyjęcie, że mniej emisyjne dostawy gazu ziemnego są traktowane przez konsumentów jako lepsze jakościowo. Takie założenie wynika z przeprowadzonych studiów literatury na temat konkurencyjności, które potwierdzają, że jakość produktów oferowanych przez dany sektor może stanowić źródło przewagi konkurencyjnej. Analiza wypadkowego wpływu nowych polityk klimatycznych na konkurencyjność sektora gazu ziemnego przeprowadzona została poprzez zastosowanie dedykowanego miernika syntetycznego, stworzonego celem jednoczesnego uchwycenia zmian w cenach gazu dla odbiorców końcowych, stopnia w jakim ograniczone zostały emisje związane z dostarczaniem gazu do tych odbiorców, poziomu rozwoju niezbędnej infrastruktury oraz efektywności funkcjonowania środowiska instytucjonalnego w jakim funkcjonuje dany sektor. Wynikowa wartość miary syntetycznej umożliwiła przeprowadzenie analizy porównawczej poszczególnych sektorów gazowych w poszczególnych krajach uwzględnionych w badaniu. Dysertacja została podzielona na cztery rozdziały. Rozdział pierwszy zawiera przegląd rozważań teoretycznych na temat zjawiska konkurencyjności na różnych poziomach aktywności gospodarczej. Zaprezentowane zostały zarówno teorie klasyczne, jak i bardziej współczesne ujęcia, w tym popularne teorie Michaela Portera czy ich krytyka ze strony Paula Krugmana. Ponadto scharakteryzowano konkurencyjność w świetle teorii wykraczających poza standardowe analizy ekonomiczne w oparciu o popularne miary rozwoju gospodarczego. Rozdział drugi prezentuje historię liberalizacji rynków gazu ziemnego w Europie oraz fundamentalne zasady, które kodyfikują jego funkcjonowanie. W trzecim rozdziale przedstawiono wyzwania przed jakimi stoi sektor gazowy w kontekście dekarbonizacji gospodarek. Ostatni rozdział poświęcony został badaniu konkurencyjności europejskich sektorów gazu ziemnego w oparciu o zastosowanie dedykowanego wskaźnika syntetycznego.