Węglowodany w syntezie oryginalnych bloków budulcowych
Abstract
Celem niniejszej rozprawy doktorskiej było otrzymanie nowych, oryginalnych bloków budulcowych zawierających fragment węglowodanowy. Pierwsza grupa syntezowanych związków, to pochodne C-glikozylo-aminoetylosiarczkowe o potencjalnych interesujących właściwościach biologicznych. Druga, to cukrowe pochodne Lakozamidu - leku przeciwpadaczkowego najnowszej generacji. W syntezie obu klas związków, oprócz węglowodanów wykorzystano optycznie czyste azirydyny, które poddane reakcji nukleofilowego otwarcia pierścienia prowadziły do pożądanych połączeń. Praca została podzielona na trzy główne rozdziały - Część literaturową, Omówienie wyników badań własnych i Część eksperymentalną. W części literaturowej wyodrębniono dwa zasadnicze podrozdziały. W pierwszym zaprezentowano literaturowe metody syntezy (R)-Lakozamidu oraz omówiono aktywność biologiczną jego dotychczas zsyntezowanych pochodnych. W drugiej omówiono reakcje otwarcia pierścienia azirydynowego za pomocą nukleofili węglowych, tlenowych, siarkowych i azotowych. Kolejną część pracy stanowią badania własne, w których opisano prostą i stereoselektywną metodę syntezy pochodnych C-glikozylo-aminoetylosiarczkowych w ciągu przemian obemującym reakcje tributylocynowych pochodnych glikali z azirydyno-karboaldehydem, a następnie regioselektywne otwarcie pierścienia chiralnej azirydyny za pomocą tiofenolu. Określono także konfiguracje absolutne powstałych diastereoizomerycznych produktów w oparciu o analizę zarejestrowanych widm 1H NMR. W drugiej części zaproponowano nową, nieznaną wcześniej modyfikację Lakozamidu, polegającą na zastąpieniu w jego strukturze podstawnika benzylowego fragmentem cukrowym. Pochodne Lakozamidu otrzymano w reakcji kondensacji 2-aminoglukopiranozy z kwasami azirydynokarboksylowymi, a następnie otwarcie pierścienia azirydynowego w otrzymanych amidach za pomocą wybranych nukleofili siarkowych i tlenowych. W części eksperymentalnej zamieszczono opisy wszystkich przeprowadzonych syntez wraz z charakterystyką otrzymanych związków w oparciu o analizę widm 1H i 13C NMR, DEPT, 1H-1H COSY, 1H-13C HMQC oraz spektrometrię mas.