Pokaż uproszczony rekord

Osoba z niepełnosprawnością intelektualną. Tożsamościowy wymiar samostanowienia i (nie)zależności w kontekście życia rodzinnego

dc.contributor.authorNiedbalski, Jakub
dc.date.accessioned2023-01-18T09:44:16Z
dc.date.available2023-01-18T09:44:16Z
dc.date.issued2023
dc.identifier.citationNiedbalski J., Osoba z niepełnosprawnością intelektualną. Tożsamościowy wymiar samostanowienia i (nie)zależności w kontekście życia rodzinnego, WUŁ, Łódź 2023, https://doi.org/10.18778/8331-049-7pl_PL
dc.identifier.urihttp://hdl.handle.net/11089/45378
dc.description.abstractPrzedmiotem badań są doświadczenia osób z niepełnosprawnością intelektualną oraz członków ich rodzin dotyczące osiągania przez te osoby niezależności życiowej, a także przeszkód w realizacji tego celu. Autor skupił się na działaniach i codziennych praktykach młodych z niepełnosprawnością intelektualną i ich rodzin podejmowanych w różnych sytuacjach na drodze ku dorosłości. Przeanalizował procesualny charakter przemian w rodzinach generacyjnych związanych z dorastaniem dzieci z niepełnosprawnością intelektualną. Wyniki badania poszerzają wiedzę na temat wchodzenia w dorosłość osób z niepełnosprawnością intelektualną oraz procesu negocjowania autonomii w rodzinie z perspektywy młodych dorosłych i ich rodziców. Młodzi z niepełnosprawnością intelektualną nie tylko mają określone potrzeby, lecz także poglądy dotyczące relacji z rodzicami. Sformułowane przez autora wnioski pozwalają lepiej zrozumieć te osoby oraz ukazują, jak wspierać je w okresie dorastania. Ma to szczególne znaczenie zarówno dla rodziców, jak i instytucji oraz służb społecznych, które wspomagają ludzi z niepełnosprawnością intelektualną i ich rodziny.pl_PL
dc.language.isoplpl_PL
dc.publisherWydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiegopl_PL
dc.rightsAttribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 Międzynarodowe*
dc.rights.urihttp://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/*
dc.subjectrodzina jako podmiot badańpl_PL
dc.subjectniepełnosprawność intelektualnapl_PL
dc.subjectsamostanowienie osób z niepełnosprawnościamipl_PL
dc.subjecttożsamość osób z niepełnosprawnościamipl_PL
dc.titleOsoba z niepełnosprawnością intelektualną. Tożsamościowy wymiar samostanowienia i (nie)zależności w kontekście życia rodzinnegopl_PL
dc.typeBookpl_PL
dc.page.number184pl_PL
dc.contributor.authorAffiliationWydział Ekonomiczno-Socjologiczny, Katedra Socjologii Organizacji i Zarządzaniapl_PL
dc.identifier.eisbn978-83-8331-049-7
dc.contributor.authorBiographicalnoteJakub Niedbalski – dr hab., prof. UŁ. Pracuje w Instytucie Socjologii na Wydziale Ekonomiczno-Socjologicznym Uniwersytetu Łódzkiego. Jego zainteresowania naukowe związane są z zagadnieniami z zakresu socjologii niepełnosprawności oraz metod badań jakościowych. Prowadzi badania poświęcone aktywizacji osób z niepełnosprawnościami, w tym dotyczące sytuacji społeczno-kulturowej, strukturalnej, polityczno-prawnej i ekonomicznej tej kategorii osób i ich rodzin. Zajmuje się również badaniem podmiotów oraz instytucji wspomagających osoby z niepełnosprawnościami, a także komputerową analizą danych jakościowych.pl_PL
dc.referencesAbery, B.H., Stancliffe, R.J. (2003). A tripartite ecological theory of self-determination. W: M. Wehmeyer, B.H. Abery, D.E. Mithaug, R.J. Stancliffe (red.), Theory in Selfdetermination: Foundations for Educational Practice (43–78). Springfield, IL: Charles C. Thomas.pl_PL
dc.referencesAdamski, F. (2002). Rodzina. Wymiar społeczno-kulturowy. Kraków: Wydawnictwo UJ.pl_PL
dc.referencesAli, A., King, M., Strydom, S., Hassiotis, A. (2015). Self-reported stigma and symptoms of anxiety and depression in people with intellectual disabilities: Findings from a cross sectional study in England. Journal of Affective Disorders, 187, 224–231.pl_PL
dc.referencesAli, A., King, M., Strydom, A., Hassiotis, A. (2016). Self-reported stigma and its association with socio-demographic factors and physical disability in people with intellectual disabilities: Results from a cross-sectional study in England. Social Psychiatry and Psychiatric Epidemiology, 51, 465–474.pl_PL
dc.referencesAlmack, K., Clegg, J., Murphy, E. (2009). Parental negotiations of the moral terrain of risk in relation to young people with intellectual disability. Journal of Community and Applied Social Psychology, 19, 86–298.pl_PL
dc.referencesAntaki, C., Finlay, W.M., Walton, C. (2009). Choices for people with intellectual disabilities: Oficial discourse and everyday practice. Journal of Policy and Practice in Intellectual Disabilities, 6(4), 260–266.pl_PL
dc.referencesAntaki, C., Finlay, W., Walton, C., Pate, L. (2008). Offering choices to peo- ple with intellectual disabilities: An interactional study. Journal of Intellectual Disability Research, 52(12), 1165–1175.pl_PL
dc.referencesAschbrenner, K.A., Greenberg, J.S., Allen, S.M., Seltzer, M.M. (2010). Subjective burden and personal gains among older parents of adults with serious mental illness. Psychiatric Services 61(6), 605–611.pl_PL
dc.referencesAunos, M., Feldman, M.A. (2002). Attitudes towards sexuality, steril- ization and parenting rights of persons with intellectual disabilities. Journal of Applied Research in Intellectual Disabilities, 15, 285–296.pl_PL
dc.referencesBach, M. (2009). The right to legal capacity under the UN Convention on the rights of persons with disabilities: Key concepts and directions from law reform. Retrieved from Institute for Research and Development on Inclusion and Society (IRIS). https://irisinstitute.files.wordpress. com/2012/01/the-right-to-legal-capacity-under-the-un-convention_cr.pdf (dostęp 12.04.2022).pl_PL
dc.referencesBambera, L.M., Gomez, O.N. (2001). Using a self-instructional training package to teach complex problem-solving skills to adults with moderate and severe disabilities. Education and Training in Mental Retardation and Developmental Disabilities, 36, 386–400.pl_PL
dc.referencesBarnes, C., Mercer, G. (1997). Doing Disability Research. Leeds: The Disability Press.pl_PL
dc.referencesBarnes, C., Mercer, G. (2008). Niepełnosprawność. Warszawa: Wydawnictwo „Sic!”.pl_PL
dc.referencesBarnes, E. (2016). The Minority Body. A Theory of Disability. Oxford: Oxford University Press.pl_PL
dc.referencesBarron, K. (2002). Who am I? Women with learning difficulties (re)constructing their self identity. Scandinavian Journal of Disability Research, 4(1), 58–79.pl_PL
dc.referencesBauman, Z. (2003). O tarapatach tożsamości w ciasnym świecie. ER(R) GO: Teoria – Literatura – Kultura, 6, 9–25.pl_PL
dc.referencesBeart, S. (2005). ‘I won’t think of myself as a learning disability. But I have’: Social identity and self-advocacy. British Journal of Learning Disabilities, 33, 128–131.pl_PL
dc.referencesBecvar, D., Becvar, R. (2013). Family Therapy: A Systemic Integration. Published by Pearson.pl_PL
dc.referencesBerbrier, M. (2002). Making minorities: cultural space, stigma transformation frames, and the categorical status claims of deaf, gay, and white supremacist activists in late twentieth century. Sociological Forum, 17(4), 553–591.pl_PL
dc.referencesBibby, R. (2013). ‘I hope he goes first’: Exploring determinants of engagement in future planning for adults with a learning disability living with ageing parents. What are the issues? A literature review. British Journal of Learning Disabilities, 41(2), 94–105.pl_PL
dc.referencesBigby, C. (1996). Transferring responsibility: The nature of effectiveness of parental planning for the future of adults with intellectual disability who remain at home until mid-life. Journal of Intellectual & Developmental Disability, 21(4), 295–312.pl_PL
dc.referencesBigby, C. (1997). Parental substitutes? The role of siblings in the lives of older people with intellectual disability. Journal of Gerontological Social Work, 29(1), 3–21.pl_PL
dc.referencesBigby, C., Whiteside, M., Douglas, J. (2019). Providing support for decision making to adults with intellectual disability: Perspectives of family members and workers in disability support services. Journal of Intellectual & Developmental Disability, 44(4), 396–409.pl_PL
dc.referencesBillari, F.C. (2004). Becoming an adult in Europe: A macro/micro-demographic perspective. Demographic Research, 10(Suppl.3), 15–44.pl_PL
dc.referencesBiswas, S., Tickle, A., Golijani-Moghaddam, N., Almack, K. (2017). The transition into adulthood for children with a severe intellectual disability: Parents’ views. International Journal of Developmental Disabilities, 63(2), 99–109.pl_PL
dc.referencesBogdan, R. (1997). Co mówią ludzie zaetykietowani jako opóźnieni w rozwoju umysłowym? W: E. Zakrzewska-Manterys Elżbieta, A. Gustavsson (red.), Upośledzenie w społecznym zwierciadle (139–154). Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.pl_PL
dc.referencesBohman, J. (2005). ‘Critical Theory’ The Stanford Encyclopaedia of Philosophy. http://plato.stanford.edu/entries/critical-theory/ (dostęp 7.04.2022).pl_PL
dc.referencesBooth, T., Booth, W. (1994). The use of depth interviewing with vulnerable subjects: Lessons from a research study of parents with learning difficulties. Social Science & Medicine, 39, 415–424.pl_PL
dc.referencesBranding, D., Bates, P., Miner, C. (2009). Perceptions of self-determination by special education and rehabilitation practitioners based on viewing a self-directed IEP versus an external-directed IEP meeting. Research in Developmental Disabilities, 30, 755–762.pl_PL
dc.referencesBreivik, J. (2005). Deaf Identities in the Making: Local Lives, Transnational Connections. Washington, DC: Gallaudet University Press.pl_PL
dc.referencesBritt, L., Heise, D.R. (2000). From shame to pride in identity politics. W: S. Stryker, T.J. Owens, W. Robert (red.), Self, Identity, and Social Movements (252–268). Minneapolis–London: University of Minnesota Press.pl_PL
dc.referencesBrzezińska, A. (2006). Dzieciństwo i dorastanie: Korzenie tożsamości osobistej i społecznej. W: A.W. Brzezińska, A. Hulewska, J. Słomska (red.), Edukacja regionalna (47–77). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.pl_PL
dc.referencesBrzezińska, A.I., Piotrowski, K. (2009). Diagnoza statusów tożsamości w okresie adolescencji, wyłaniającej się dorosłości i wczesnej dorosłości za pomocą Skali Wymiarów Tożsamości (DIDS). Studia Psychologiczne, 47(3), 93–109.pl_PL
dc.referencesBrzezińska, A.I., Piotrowski, K. (2010). Polska adaptacja Skali Wymiarów Rozwoju Tożsamości (DIDS). Polskie Forum Psychologiczne, 15(1), 66–84.pl_PL
dc.referencesBrzezińska, A.I., Piotrowski, K., Garbarek-Sawicka, E., Karowska, K., Muszyńska, K. (2010). Wymiary tożsamości a ich podmiotowe i kontekstowe korelaty. Studia Psychologiczne, 49(1), 81–93.pl_PL
dc.referencesBrzezińska, A.I., Czub, T., Czub, M., Kaczan, R., Piotrowski, K., Rękosiewicz, M. (2012). Postponed or delayed adulthood? W: E. Nowak, D.E. Schrader, B. Zizek (red.), Educating Competencies for Democracy (103–125). Frankfurt am Main: Peter Lang Verlag NY.pl_PL
dc.referencesBurke, P. (2010). Brothers and sisters of disabled children: The experience of disability by association. British Journal of Social Work, 40(6), 1681–1699.pl_PL
dc.referencesBurke, P.J. (2006). Identity change. Social Psychology Quarterly, 69(1), 81–96.pl_PL
dc.referencesCameron, C. (2008). Further towards an affirmation model. W: T. Campbell, F. Fontes, L. Hemingway (red.), Disability Studies: Emerging insights and perspectives (14–30). Leeds: The Disability Press.pl_PL
dc.referencesCaouette, M., Lachapelle, Y., Moreau, J., Lussier-Desrochers, D. (2018). Descriptive study of caseworkers’ practices to support the development of self-determination of adults with intellectual disabilities. Journal of Policy and Practice in Intellectual Disabilities, 15(1), 4–11.pl_PL
dc.referencesCarey, A.C. (2013). The sociopolitical contexts of passing and intellectual disability. W: J. Brune, D.J. Wilson (red.), Disability and Passing: Blurring the Lines of Identity (142–166). Philadelphia, PA: Temple University Press.pl_PL
dc.referencesCarrero, V., Peiro, J.M., Salanov, M. (2000). Studying radical organizational innovation through grounded theory. European Journal of Work and Organizational Psychology 9(4), 489–514.pl_PL
dc.referencesCarter, E.W., Lane, K.L., Pierson, M.R., Glaeser, B. (2008). Self-determination skills and opportunities of transition-age youth with emotional disturbance and learning disabilities. Exceptional Children, 72, 333–346.pl_PL
dc.referencesCarter, E.W., Owens, L., Trainor, A.A., Sun, Y., Swedeen, B. (2009). Self- -determination skills and opportunities of adolescents with severe intellectual and developmental disabilities. American Journal on Intellectual and Developmental Disabilities, 114, 179–192.pl_PL
dc.referencesCarter, E.W., Lane, K.L., Cooney, M., Weir, K., Moss, C.K., Machalicek, W. (2013). Parent assessments of self-determination importance and performance for students with autism or intellectual disability. American Journal on Intellectual and Developmental Disabilities, 118(1), 16–31.pl_PL
dc.referencesCavet, J., Sloper, P. (2004). Participation of disabled children in individual decisions about their lives and in public decisions about service development. Children & Society, 18, 278–90.pl_PL
dc.referencesChen, C.H., Shu, B.C. (2012). The process of perceiving stigmatization: Perspectives from Taiwanese young people with intellectual disability. Journal of Applied Research in Intellectual Disability, 25, 240–251.pl_PL
dc.referencesCooney, G., Jahoda, A., Gumley, A., Knott, F. (2006). Young people with intellectual disabilities attending mainstream and segregated schooling: Perceived stigma, social comparison and future aspirations. Journal of Intellectual Disability Research, 50(6), 432–444.pl_PL
dc.referencesCopeland, S.R., Hughes, C. (2002). Effects of goal setting on task performance of persons with mental retardation. Education and Training in Mental Retardation and Developmental Disabilities, 37, 40–54.pl_PL
dc.referencesCorbin, J., Strauss, A.L. (1985). Managing chronic illness at home: Three lines of work. Qualitative Sociology, 8(3), 224–247.pl_PL
dc.referencesCorker, M. (2001). Sensing disability. Hypatia: A Journal of Feminist Philosophy, 16(4), 34–52.pl_PL
dc.referencesCorr McEvoy, S., Keenan, E. (2014). Attitudes towards people with disabilities – what do people with intellectual disabilities have to say? British Journal of Learning Disabilities, 41, 221–227.pl_PL
dc.referencesCraft, A. (1987). Mental Handicap and Sexuality: Issues and Perspectives. Tunbridge Wells, Kent: Costello.pl_PL
dc.referencesCrenshaw, K. (1991). Mapping the margins: Intersectionality, identity politics, and violence against women of color. Stanford Law Review, 43, 1241–1299.pl_PL
dc.referencesCurryer, B., Stancliffe, R.J., Dew, A. (2015). Self-determination: Adults with intellectual disability and their family. Journal of Intellectual & Developmental Disability, 40(4), 394–399.pl_PL
dc.referencesCurryer, B., Stancliffe, R.J., Wiese, M.Y., Dew, A. (2020) The experience of mothers supporting self-determination of adult sons and daughters with intellectual disability. Journal of Intellectual & Developmental Disability, 33(3), 373–385.pl_PL
dc.referencesCytowska, B. (2012). Trudne drogi adaptacji. Wątki emancypacyjne w analizie sytuacji dorosłych osób z niepełnosprawnością intelektualną we współczesnym społeczeństwie polskim. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.pl_PL
dc.referencesDarling, R.B. (2003). Toward a model of changing disability identities: A proposed typology and research agenda. Disability and Society, 18(7), 881–895.pl_PL
dc.referencesDarling, R.B., Heckert, A.D. (2010a). Orientations toward disability: Differences over the lifecourse. International Journal of Disability, Development and Education, 57(2), 131–143.pl_PL
dc.referencesDarling, R.B., Heckert, A.D. (2010b). Activism, models, identities, and opportunities: A preliminary test of a typology of disability orientations. W: S.N. Barnartt, B.M. Altman (red.), Disability as a Fluid State. Research in Social Science and Disability (203–229). Howard House: Emerald Group Publishing Limited.pl_PL
dc.referencesDavidson, T., Smith, H., Burns, J. (2014). The impact of cognitive assessment on the identity of people with learning disabilities. British Journal of Learning Disabilities, 42, 185–192.pl_PL
dc.referencesDeakin, K., Moore, D.G., Jahoda, A. (2018). Children and young people with Down syndrome: Their awareness of Down syndrome and developing self-perceptions. Journal of Applied Research in Intellectual Disabilities, 31(6), 1197–1208.pl_PL
dc.referencesDew, A. (2010). Recognising reciprocity over the life course: Adults with cerebral palsy and their non-disabled siblings. University of Sydney.pl_PL
dc.referencesDorozenko, K.P., Roberts, L.D., Bishop, B. (2015). The identities and social roles of people with an intellectual disability: Challenging dominant cultural worldviews, values and mythologies. Disability & Society, 30(9), 1345–1364.pl_PL
dc.referencesDouglas, J., Bigby, C., Knox, L., Browning, M. (2015). Factors that underpin the delivery of effective decision-making support for people with cognitive disability. Research and Practice in Intellectual and Developmental Disabilities, 2(1), 37–44.pl_PL
dc.referencesDryl, E. (2001). Interakcje wychowawcze. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Psychologii PAN.pl_PL
dc.referencesDunn, D.S., Burcaw S. (2013). Disability identity: Exploring narrative accounts of disability. Rehabilitation Psychology, 58(2), 148–157.pl_PL
dc.referencesDykcik, W. (2005). Pedagogika specjalna: Praca zbiorowa. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.pl_PL
dc.referencesDyke, P., Bourke, J., Llewllyn, G. (2013). The experiences of mothers of young adults with an intellectual disability transitioning from secondary school to adult life. Journal of Intellectual and Developmental Disability, 38(2), 149–162.pl_PL
dc.referencesErenc, J. (2008). Bycie innym. Problem wykluczenia i izolacji ludzi niepełnosprawnych. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.pl_PL
dc.referencesFerguson, P.M. (2001). Mapping the family: Disability studies and the exploration of parental response to disability. W: G.L. Albrecht, K.D. Seelman, M. Bury (red.), Handbook of disability studies (373– 395). Thousand Oaks, CA: Sage.pl_PL
dc.referencesFerguson, P.M., Ferguson, D.L. (1996). Communicating adulthood: The meanings of independent living for people with significant cognitive disabilities and their families. Top Languages Discord Servers, 16, 52–67.pl_PL
dc.referencesField, S., Hoffman, A. (2002). Lessons learned from implementing the steps to self-determination curriculum. Remedial and Special Education, 23, 90–98.pl_PL
dc.referencesField, S., Martin, J., Miller, R., Ward, M., Wehmeyer, M. (1998). A Practical Guide for Teaching Self-determination. Reston, VA: Council for Exceptional Children.pl_PL
dc.referencesFinkelstein, V. (2004). Representing disability. W: J. Swain, S. French, C. Barnes, C. Thomas (red.), Disabling Barriers – Enabling Environments. London: SAGE Publications.pl_PL
dc.referencesFinlay, L., Lyons, E. (2005). Qualitative Research for Health Professionals – Challenging Choices. Chichester (West Sussex): Wiley.pl_PL
dc.referencesFoley, S. (2013). Reluctant ‘jailors’ speak out: Parents of adults with Down syndrome living in the parental home on how they negotiate the tension between empowering and protecting their intellectually disabled sons and daughters. British Journal of Learning Disabilities, 41(4), 304–311.pl_PL
dc.referencesForber-Pratt, A.J., Lyew, D.A., Mueller, C., Samples, L.B. (2017). Disability identity development: A systematic review of the literature. Rehabilitation Psychology, 62, 198–207.pl_PL
dc.referencesFreedman, R., Krauss, M., Seltzer, M. (1997). Aging parents’ residential plans for adults with mental retardation. Mental Retardation 35(2), 114–123.pl_PL
dc.referencesFrench, S., Swain, J. (2012). Working with Disabled People in Policy and Practice. London: Palgrave Macmillan.pl_PL
dc.referencesFriedman, C. (2018). Direct support professionals and quality of life of people with intellectual and developmental disabilities. Intellectual and Developmental Disabilities, 56(4), 234–250.pl_PL
dc.referencesFyson, R., Cromby, J. (2013). Human rights and intellectual disabilities in an era of ‘choice’. Journal of Intellectual Disability Research, 57(12), 1164–1172.pl_PL
dc.referencesGalvin, R.D. (2005). Researching the disabled identity: Contextualizing the identity transformations which accompany the onset of impairment. Sociology of Health and Illness, 27, 393–413.pl_PL
dc.referencesGetzel, E.E., Thoma, C.A. (2008). Experiences of college students with disabilities and the importance of self-determination in higher education settings. Career Development and Transition for Exceptional Individuals, 31, 77–84.pl_PL
dc.referencesGill, C.J. (1997). Four types of integration in disability identity development. Journal of Vocational Rehabilitation, 9(1), 39–46.pl_PL
dc.referencesGill, T.M., Gahbauer, E.A., Han, L., Allore, H.G. (2001). Trajectories of disability in the last year of life. The New England Journal of Medicine, 362(13), 1173–1180.pl_PL
dc.referencesGiryński, A. (1996). Wartości w świecie młodzieży niepełnosprawnej intelektualnie. Białystok: Wydawnictwo eRBe.pl_PL
dc.referencesGlaser, B.G. (1978). Theoretical Sensitivity. San Francisco: The Sociology Press.pl_PL
dc.referencesGlaser, B.G., Strauss, A.L. (1967). The Discovery of Grounded Theory. Strategies for Qualitative Research. Chicago: Aldine Publishing Company.pl_PL
dc.referencesGoffman, E. (1963). Behavior in Public Places. Notes on the Social Organization of Gathering. Glencoe: The Free Press.pl_PL
dc.referencesGoffman, E. (2005). Piętno. Rozważania o zranionej tożsamości. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.pl_PL
dc.referencesGoleman, D. (1997). Inteligencja emocjonalna. Poznań: Wydawnictwo „Media Rodzina of Poznań”.pl_PL
dc.referencesGreenberg, J.S., Seltzer, M.M., Orsmond, G.I., Krauss, M.W. (1999). Siblings of adults with mental illness or mental retardation: Current involvement and expectation of future caregiving. Psychiatric Services, 5(9), 1214–1219.pl_PL
dc.referencesGustavsson, A., Tossebro, J., Zakrzewska-Manterys, E. (red.) (2003). Niepełnosprawność intelektualna a style życia. Perspektywy podmiotowe, wybory życiowe, systemy usług w Szwecji, Norwegii i w Polsce. Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.pl_PL
dc.referencesHahn, H.D., Belt, T.L. (2004). Disability identity and attitudes toward cure in a sample of Disabled Activist. Journal of Health and Social Behavior, 45(4), 453–464.pl_PL
dc.referencesHaigh, A., Lee, D., Shaw, C., Hawthorne, M., Chamberlain, S., Newman, D.W., Beail, N. (2013). What things make people with a learning disability happy and satisfied with their lives: An inclusive research project. Journal of Applied Research in Intellectual Disabilities, 26(1), 26–33.pl_PL
dc.referencesHarter, L.M., Scott, J.A., Novak, D.R., Leeman, M., Morris, J.F. (2006). Freedom through flight: Performing a counter-narrative of disability. Journal of Applied Communication Research, 34, 3–29.pl_PL
dc.referencesHastings, R.P., Taunt, H.M. (2002). Positive perceptions in families of children with developmental disabilities. American Journal on Mental Retardation, 107(2), 116–127.pl_PL
dc.referencesHeller, T., Keiling, A.C. (2010). Siblings of adults with developmental disabilities: Psychosocial outcomes, relationships, and future planning. Journal of Policy and Practice in Intellectual Disabilities, 7(1), 16–25.pl_PL
dc.referencesHeller, T., Kramer, J. (2009). Involvement of adult siblings of persons with developmental disabilities in future planning. Intellectual and Developmental Disabilities, 47(3), 208–219.pl_PL
dc.referencesHeshusius, L. (1987). Research on perceptions of sexuality by persons labelled mentally retarded. W: A. Craft (red.), Mental Handicap and Sexuality: Issues and Perspectives (35–61). Tunbridge Wells: Costello.pl_PL
dc.referencesHewitt, A., Agosta, J., Heller, T., Williams, A.C., Reinke, J. (2013). Families of individuals with intellectual and developmental disabilities: Policy, funding, services, and experiences. Intellectual and Developmental Disabilities, 51(5), 349–359.pl_PL
dc.referencesHillman, A., Donelly, M., Dew, A., Stancliffe, R.J., Whitaker, L., Knox, M., Parmenter, T.R. (2013). The dynamics of support over time in the intentional support networks of nine people with intellectual disability. Disability & Society, 28(7), 922–936.pl_PL
dc.referencesHillman, A., Donelly, M., Whitaker, L., Dew, A., Stancliffe, R.J., Knox, M., Parmenter, T.R. (2012). Experiencing rights within positive, person- -centred support networks of people with intellectual disability in Australia. Journal of Intellectual Disability Research, 56(11), 1065–1075.pl_PL
dc.referencesHirschfeld, R., Smith, J., Trower, P., Griffin, C. (2005). What do psychotic experiences mean for young men? A qualitative investigation. Psychology and Psychotherapy: Theory, Research and Practice, 78, 249–270.pl_PL
dc.referencesHodapp, R.M. (2007). Families of persons with Down syndrome: New perspectives, findings and research and service needs. Mental Retardation and Developmental Disabilities Research Reviews, 13, 279–287.pl_PL
dc.referencesHodapp, R.M., Glidden, L.M., Kaiser, A.P. (2005). Siblings of persons with disabilities: Toward a research agenda. Mental Retardation, 43(5), 334–338.pl_PL
dc.referencesHolstein, J.A., Gubrium, J.F. (2000). The Self We Live by: Narrative Identity in a Postmodern World. New York: Oxford University Press.pl_PL
dc.referencesHulek, A. (red.) (1985). Pedagogika rewalidacyjna. Warszawa: PWN.pl_PL
dc.referencesIsaacson, N.C., Cocks, E., Netto, J.A. (2014). Launching: The experiences of two young adults with intellectual disability and their families in transition to individual supported living. Journal of Intellectual & Developmental Disability, 39(3), 270–281.pl_PL
dc.referencesJahoda, A., Markova, I. (2004). Coping with social stigma: People with intellectual disabilities moving from institutions and family home. Journal of Intellectual Disability Research, 48(8), 719–729.pl_PL
dc.referencesJahoda, A., Wilson, A., Stalker, K., Cairney, A. (2010). Living with stigma and the self-perceptions of people with mild learning disabilities. Journal of Social Issues, 66, 521–534.pl_PL
dc.referencesJaniszewska-Nieścioruk, Z. (2006). Przemiany w sposobie ujmowania niepełnosprawności intelektualnej (upośledzenia umysłowego). W: Z. Janiszewska-Nieścioruk, A. Maciarz (red.), Współczesne problemy pedagogiki osób z niepełnosprawnością intelektualną (33–60). Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.pl_PL
dc.referencesJohnson, E.D. (2000). Differences among families coping with serious mental ill adults: A qualitative analysis. American Journal of Orthopsychiatry, 70, 126–134.pl_PL
dc.referencesJones, J.L. (2012). Factors associated with self-concept: Adolescents with intellectual and development disabilities share their perspectives. Intellectual and Developmental Disabilities, 50, 31–40.pl_PL
dc.referencesJordan, B., Dunlap, G. (2001). Construction of adulthood and disability. Mental Retardation and Developmental Disabilities Research Reviews, 39, 286–296.pl_PL
dc.referencesKacperczyk, A. (2006). Wsparcie społeczne w instytucjach opieki paliatywnej i hospicjach. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.pl_PL
dc.referencesKahonde, C.K., McKenzie, J., Wilson, N.J. (2019). Discourse of needs versus discourse of rights: Family caregivers responding to the sexuality of young South African adults with intellectual disability. Culture, Health & Sexuality, 21(3), 278–292.pl_PL
dc.referencesKelly, N., Norwich, B. (2004). Pupils’ perceptions of self and of labels: Moderate learning difficulties in mainstream and special schools. British Journal of Educational Psychology, 74(3), 411–435.pl_PL
dc.referencesKenyon, E., Beail, N., Jackson, T. (2013). Learning disability: Experience of diagnosis. British Journal of Learning Disabilities, 42, 257–263.pl_PL
dc.referencesKeogh, B.K., Bernheimer, L.P., Guthrie, D. (2004). Children with developmental delays twenty years later: Where are they? How are they? The American Journal on Mental Retardation, 109, 219–30.pl_PL
dc.referencesKhemka, I., Hickson, L., Casella, M., Accetturi, N., Rooney, M.E. (2009). Impact of coercive tactics on the decision-making of adolescents with intellectual disabilities. Journal of Intellectual Disability Research, 53(4), 353–362.pl_PL
dc.referencesKijak, R. (red.) (2013). Seksualność – niepełnosprawność – rzeczywistość. Warszawa: Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich.pl_PL
dc.referencesKirejczyk, K. (red.) (1981). Upośledzenie umysłowe. Warszawa: PWN.pl_PL
dc.referencesKirenko, J. (2006). Oblicza niepełnosprawności. Lublin: Wydawnictwo Akademickie WSSP im. Wincentego Pola.pl_PL
dc.referencesKirsten, J. (2004). Integracja społeczna osób niepełnosprawnych a ich automarginalizacja. W: G. Dryżałowska, H. Żuraw (red.), Integracja społeczna osób niepełnosprawnych (98–106). Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.pl_PL
dc.referencesKishi, G., Teelucksingh, B., Zollers, N., Parklee, S., Meyer, L. (1988). Daily decision-making in community residences: A social comparison of adults with and without mental retardation. American Journal on Mental Retardation, 92(5), 430–435.pl_PL
dc.referencesKittelsaa, A.M. (2014). Self-presentations and intellectual disability. Scandinavian Journal of Disability Research, 16, 29–44.pl_PL
dc.referencesKonwencja praw osób niepełnosprawnych. (2006). http://www.unic. un.org.pl/dokumenty/ (dostęp 6.06.2022).pl_PL
dc.referencesKorzon, A. (2004). Mity i stereotypy myślowe o niepełnosprawności intelektualnej w środowisku społecznym. W: Z. Janiszewska-Nieścioruk (red.), Człowiek z niepełnosprawnością intelektualną (27–32). Część II. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.pl_PL
dc.referencesKostrzewski, J., Wald, I. (1981). Podstawowe wiadomości o upośledzeniu umysłowym. W: K. Kirejczyk (red.), Upośledzenie umysłowe – pedagogika (52–65). Warszawa: PWN.pl_PL
dc.referencesKrause, A. (2004). Normalizacyjne podłoże integracji. W: G. Dryżałowska, H. Żuraw (red.), Integracja społeczna osób niepełnosprawnych (39–49). Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.pl_PL
dc.referencesKrause, A., Żyta, A., Nosarzewska, S. (2010). Normalizacja środowiska społecznego osób z niepełnosprawnością intelektualną. Toruń: Wydawnictwo Edukacyjne Akapit.pl_PL
dc.referencesKrauss, M.W., Seltzer, M.M., Gordon, R., Friedman, D.H. (1996). Binding ties: The roles of adult siblings of persons with mental retardation. Mental Retardation, 34(2), 83–93.pl_PL
dc.referencesKumaniecka-Wiśniewska, A. (2006). Kim jestem? Tożsamość kobiet upośledzonych umysłowo. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.pl_PL
dc.referencesKwak, A. (1993). Rodzina jako środowisko wychowawcze. W: T. Pilch, I. Lepalczyk (red.), Pedagogika społeczna. Człowiek w zmieniającym się świecie (121–144). Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.pl_PL
dc.referencesLachapelle, Y., Wehmeyer, M.L., Haelewyck, M.C., Courbois, Y., Keith, K.D., Schalock, R., Walsh, P.N. (2005). The relationship between quality of life and self-determination: An international study. Journal of Intellectual Disability Research, 49(1), 740–744.pl_PL
dc.referencesLayder, D. (2004). Social and Personal Identity: Understanding Yourself. SAGE Publications Ltd.pl_PL
dc.referencesLee, C.E., Burke, M.M. (2020). Future planning among families of individuals with intellectual and developmental disabilities: A systematic review. Journal of Policy and Practice in Intellectual Disabilities, 17(2), 94–107.pl_PL
dc.referencesLeonard, H., Foley, K.R., Pikora, T., Bourke, J., Wong, K., McPherson, L., Downs, J. (2016). Transition to adulthood for young people with intellectual disability: The experiences of their families. European Child & Adolescent Psychiatry, 25(12), 1369–1381.pl_PL
dc.referencesLevinson, D. J. (1986). A conception of adult development. American Psychologist, 4, 3–13.pl_PL
dc.referencesLipowicz, I. (2012). Wprowadzenie. W: S. Trociuk (red.), Najważniejsze wyzwania po ratyfikacji przez Polskę Konwencji ONZ o Prawach Osób Niepełnosprawnych. Biuletyn Rzecznika Praw Obywatelskich (5–7), Biuletyn Rzecznika Praw Obywatelskich, nr 10. Warszawa.pl_PL
dc.referencesLuyckx, K., Soenens, B., Vansteenkiste, M., Goossens, L., Berzonsky, M.D. (2007). Parental psychological control and dimensions of identity formation in emerging adulthood. Journal of Family Psychology, 21(3), 546–550.pl_PL
dc.referencesMacek, P., Bejček, J., Vaníčková, J. (2007). Contemporary Czech emerging adults: Generation growing up in the period of social changes. Journal of Adolescent Research, 22, 444–475.pl_PL
dc.referencesMadson, A.E., Lehmann, J.P. (2011). Journey toward self-determination: Voices of students with disabilities who participated in a secondary transition program on a community college campus. Remedial and Special Education, 32, 279–289.pl_PL
dc.referencesMajkowski, W. (1999). Funkcje. W: E. Ozorowski (red.), Słownik małżeństwa i rodziny (391–392). Warszawa–Łomianki: Wydawnictwo Akademii Teologii Katolickiej.pl_PL
dc.referencesManterys, A. (2003). Pogranicze normalności: analiza wywiadów z prawie normalną osobą z zespołem Downa. W: G. Anders, J. Tossebro, E. Zakrzewska-Manterys (red.), Niepełnosprawność intelektualna a style życia. Perspektywy podmiotowe, wybory życiowe, systemy usług w Szwecji, Norwegii i w Polsce (179–201). Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.pl_PL
dc.referencesMarcia, J.E. (1980). Identity in adolescence. W: J. Adelson (red.), Handbook of Adolescent Psychology (159–187). New York: John Wiley and Sons.pl_PL
dc.referencesMarks, S.U., Matson, A., Barraza, L. (2005). The impact of siblings with disabilities on their brothers and sisters pursuing a career in special education. Research & Practice for Persons with Severe Disabilities, 30(4), 205–218.pl_PL
dc.referencesMartinez-Tur, V., Estreder, Y., Moliner, C., Gracia, E., Patras, L., Zornoza, A. (2018). Dialogue between workers and family members is related to their attitudes towards self-determination of individuals with intellectual disability. Journal of Intellectual & Developmental Disability, 43(3), 370–379.pl_PL
dc.referencesMay, D., Simpson, M.K. (2003). The parent trap: Marriage, parenthood and adulthood for people with intellectual disabilities. Critical Social Policy, 23, 25–43.pl_PL
dc.referencesMcCausland, D., McCallion, P., Brennan, D., McCarron, M. (2018). The exercise of human rights and citizenship by older adults with an intellectual disability in Ireland. Journal of Intellectual Disability Research, 62(10), 875–887.pl_PL
dc.referencesMcConkey, R., Collins, S. (2010). The role of support staff in promoting the social inclusion of persons with an intellectual disability. Journal of Intellectual Disability Research, 54, 691–700.pl_PL
dc.referencesMcHale, S.M., Updegraff, K.A., Feinberg, M.E. (2016). Siblings of youth with autism spectrum disorders: Theoretical perspectives on sibling relationships and individual adjustment. Journal of Autism and Developmental Disorders, 46(2), 589–602.pl_PL
dc.referencesMidjo, T., Aune, K.E. (2016). Identity constructions and transition to adulthood for young people with mild intellectual disabilities. Journal of Intellectual Disabilities, 7491, 1–16.pl_PL
dc.referencesMikołajczyk-Lerman, G. (2011). Kobiety i ich niepełnosprawne dzieci. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica, 39, 73–90.pl_PL
dc.referencesMiltiades, H.B., Pruchno, R. (2001). Mothers of adults with developmental disability: Change over time. American Journal on Mental Retardation, 106(6), 548–561.pl_PL
dc.referencesMinichiello, V., Aroni, R., Timewell, E., Alexander, L. (1995). In-depth Interviewing. Melbourne: Longman Australia Pty Ltd.pl_PL
dc.referencesMitchell, W. (2012). Parents’ accounts: Factors considered when deciding how far to involve their son/daughter with learning disabilities in choice-making. Children and Youth Services Review, 34(8), 1560–1569.pl_PL
dc.referencesMonteleone, R., Forrester-Jones, R. (2016). ‘Disability means, um, dysfunctioning people’: A qualitative analysis of the meaning and experience of disability among adults with intellectual disabilities. Journal of Applied Research in Intellectual Disabilities, 30, 301–315.pl_PL
dc.referencesMortimer, J.T., Oesterle, S., Kruger, H. (2005). Age norms, institutional structures, and the timing of markers of transition to adulthood. Advances in Life Course Research, 9(4), 175–203.pl_PL
dc.referencesMrugalska, K. (1995). Rodzina jako najbliższe środowisko osoby upośledzonej. Praca Socjalna, 1, 66–79.pl_PL
dc.referencesMurphy, E., Clegg, J., Almack, K. (2011). Constructing adulthood in discussions about the futures of young people with moderate-profound intellectual disabilities. Journal of Applied Research in Intellectual Disabilities, 24(1), 61–73.pl_PL
dc.referencesNegru, O. (2012). The time of your life: Emerging adulthood characteristics in a sample of Romanian high school and university students. Cognition, Brain, Behavior. An Interdisciplinary Journal, 16, 357–367.pl_PL
dc.referencesNelson, L.J., Barry, C.M.N. (2005). Distinguishing features of emerging adulthood the role of self-classification as an adult. Journal of Adolescent Research, 20(2), 242–262.pl_PL
dc.referencesNiedbalski, J. (2013). Żyć i pracować w domu pomocy społecznej. Socjologiczne studium interakcji personelu z upośledzonymi umysłowo podopiecznymi. Łódź: Uniwersytet Łódzki.pl_PL
dc.referencesNiedbalski, J. (2019). Realizowanie ról rodzicielskich i konstruowanie tożsamości rodziców dziecka z niepełnosprawnością intelektualną. Studia Socjologiczne, 234(3), 135–170.pl_PL
dc.referencesNiedbalski, J. (2020). The trajectory of suffering – Parents of children with intellectual disability on the future. Polish Sociological Review, 209(1), 95–116.pl_PL
dc.referencesNonnemacher, S.L., Bambara, L.M. (2011). „I’m supposed to be in charge”: Self-advocates’ perspectives on their self-determination support needs. Intellectual and Developmental Disabilities, 49(5), 327–340.pl_PL
dc.referencesNota, L., Ferrari, L., Soresi, S., Wehmeyer, M. (2007). Self-determination, social abilities and the quality of life of people with intellectual disability. Journal of Intellectual Disability Research, 51(11), 850–865.pl_PL
dc.referencesNyczaj-Drąg, M. (2001). Oczekiwania a doświadczenia dzieci w pierwszym roku nauki. Zielona Góra: Lubuskie Towarzystwo Naukowe.pl_PL
dc.referencesOliver, M. (2004). If I had a hammer: The social model in action. W: J. Swain, S. French, C. Barnes, C. Thomas (red.), Disabling Barriers – Environments. London: SAGE Publications.pl_PL
dc.referencesOlszewski, S. (2005). Postrzeganie przestrzeni życiowej przez młodzież z niepełnosprawnością intelektualną w kontekście zachowań agresywnych. Kraków: Wydawnictwo Akademii Pedagogicznej.pl_PL
dc.referencesOrsmond, G.I., Seltzer, M.M. (2007). Siblings of individuals with autism or Down syndrome: Effects on adult lives. Journal of Intellectual Disability Research, 51(9), 682–696.pl_PL
dc.referencesOrsmond, G.I., Seltzer, M.M., Krauss, M., Hon, J.W. (2003). Behavior problems in adults with mental retardation and maternal well-being: Examination of the direction of effects. American Journal on Mental Retardation, 108(4), 257–271.pl_PL
dc.referencesOstrowska, A. (1997). Postawy społeczeństwa polskiego w stosunku do osób niepełnosprawnych. W: A. Gustavsson, E. Zakrzewska-Manterys (red.), Upośledzenie w społecznym zwierciadle (75–95). Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.pl_PL
dc.referencesPalmer, S.B., Wehmeyer, M.L., Shogren, K.A., Williams-Diehm, K.L., Soukup, J.H. (2012). An evaluation of the beyond high school model on the self-determination of students with intellectual disability. Career Development and Transition for Exceptional Individuals, 35, 76–84.pl_PL
dc.referencesParchomiuk, M. (2011). Prawo osób z niepełnosprawnością intelektualną do samostanowienia. Analiza instytucji ubezwłasnowolnienia w Polsce. W: M. Chodkowska, D. Osik-Chudowolska (red.), Osoba z upośledzeniem umysłowym w realiach współczesnego świata. In memoriam Doktor Grażyna Tkaczyk (277–286). Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.pl_PL
dc.referencesPetalas, M.A., Hastings, R.P., Nash, S., Duff, S. (2015). Typicality and subtle difference in sibling relationships: Experiences of adolescents with autism. Journal of Child and Family Studies, 24, 38–49.pl_PL
dc.referencesPhyllis, S., Draine, J. (1995). Subjective burden among family members of mentally ill adults: Relation to stress, coping and adoption. American Journal of Orthopsychiatry, 65(3), 419–427.pl_PL
dc.referencesPilnick, A., Clegg, J., Murphy, E., Almack, K. (2011). ‘Just being selfish for my own sake...’: Balancing the views of young adults with intellectual disabilities and their carers in transition planning. Sociological Review, 59(2), 303–323.pl_PL
dc.referencesPower, A. (2008). Caring for independent lives: Geographies of caring for young adults with intellectual disabilities. Social Science & Medicine, 67(5), 834–843.pl_PL
dc.referencesPowers, L.E., Ellison, R., Matuszewski, J., Turner, A. (2004) Take Charge for the Future. Portland, OR: Portland State University Regional Resource Center.pl_PL
dc.referencesPownall, J.D., Jahoda, A., Hastings, R.P., Kerr, L. (2011). Sexual understanding and development of young people with intellectual disabilities: Mothers’ perspectives of within-family context. American Journal on Intellectual and Developmental Disabilities, 116(3), 205–219.pl_PL
dc.referencesPutnam, M. (2005). Developing a framework for political disability identity. Journal of Disability Policy Studies, 16(3), 188–199.pl_PL
dc.referencesRapley, M. (2004). The Social Construction of Intellectual Disability. Cambridge: Cambridge University Press.pl_PL
dc.referencesReindl, M.S., Waltz, M., Schippers, A. (2016). Personalization, self-advocacy and inclusion: An evaluation of parent-initiated supported living schemes for people with intellectual and developmental disabilities in the Netherlands. Journal of Intellectual Disabilities, 20(2), 121–136.pl_PL
dc.referencesRoper, S.O., Allred, D.W., Mandleco, B., Freeborn, D., Dyches, T. (2014). Caregiver burden and sibling relationships in families raising children with disabilities and typically developing children. Families Systems & Health, 32(2), 241–246.pl_PL
dc.referencesRostowska, T. (1995). Transmisja międzypokoleniowa w rodzinie. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.pl_PL
dc.referencesRóżański, T. (2017). Współczesna rodzina jako środowiska życia i aktywności osób starszych. Wybrane kwestie. Teologia i Człowiek, 40(4), 225–240.pl_PL
dc.referencesRudek, I. (2012). Rodzina w procesie konstruowania obrazu osób niepełnosprawnych. Rola płci w niepełnosprawności. Wychowanie w Rodzinie, 6, 165–186.pl_PL
dc.referencesSaaltink, R., MacKinnon, G., Owen, F., Tardif-Williams, C. (2012). Protection, participation and protection through participation: Young people with intellectual disabilities and decision making in the family context. Journal of Intellectual Disability Research, 56(11), 1076–1086.pl_PL
dc.referencesSchwartz, S. (2001). The evolution of Eriksonian and neo-Eriksonian identity theory and research: A review and integration. Identity. An International Journal of Theory and Research, 1(1), 7–58.pl_PL
dc.referencesSeltzer, M.M., Floyd, F., Greenberg, J. (2005). Life course impacts of mild intellectual deficits. American Journal on Mental Retardation, 110(6), 452–468.pl_PL
dc.referencesSeltzer, M.M., Greenberg, J.S., Krauss, M.W., Gordon, R.M., Judge, K. (1996). Siblings of adults with mental retardation or mental illness: Effecis on lifestyle and psychological well-being. Family Relations, 46, 395–405.pl_PL
dc.referencesSęk, H. (2004). Wprowadzenie do psychologii klinicznej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe „Scholar”.pl_PL
dc.referencesSękowska, Z. (1982). Pedagogika specjalna. Zarys. Warszawa: PWN.pl_PL
dc.referencesShakespeare, T. (1996). Disability, identity and difference. W: C. Barnes, G. Mercer (red.), Exploring the Divide (94–113). Leeds: The Disability Press.pl_PL
dc.referencesShogren, K.A. (2013). A social-ecological analysis of the self-determination literature. Intellectual and Developmental Disabilities, 51(6), 496–511.pl_PL
dc.referencesShogren, K.A., Broussard, R. (2011). Exploring the perceptions of self- -determination of individuals with intellectual disability. Intellectual and Developmental Disabilities, 49, 86–102.pl_PL
dc.referencesShogren, K.A., Wehmeyer, M.L., Buchanan, C.L., Lopez, S.J. (2006). The application of positive psychology and self-determination to research in intellectual disability: A content analysis of 30 years of literature. Research and Practice for Persons with Severe Disabilities, 31(4), 338–345.pl_PL
dc.referencesSilverman, D. (2007). Interpretacja danych jakościowych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.pl_PL
dc.referencesSolomon, P., Draine, J. (1995). Subjective burden among family members of mentally ill adults: Relation to stress, coping and adoption. American Journal of Orthopsychiatry, 65, 419–427.pl_PL
dc.referencesSoresi, S., Nota, L., Wehmeyer, M.L. (2011). Community involvement in promoting inclusion, participation and self-determination. International Journal of Inclusive Education, 15, 15–28.pl_PL
dc.referencesSowa, J. (2004). Podmiotowy wymiar integracji osób niepełnosprawnych. W: G. Dryżałowska, H. Żuraw (red.), Integracja społeczna osób niepełnosprawnych (19–22). Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.pl_PL
dc.referencesSpringer, J.B. (2013). „I am very, very proud of myself ”: Improving youth activity levels using self-determination theory in program development. Frontiers in Public Health, 1, 46.pl_PL
dc.referencesStancliffe, R.J. (2001). Living with support in the community: Predictors of choice and self-determination. Mental Retardation and Developmental Disabilities, 7, 91–98.pl_PL
dc.referencesStancliffe, R.J. (2020). Choice availability and people with intellectual disability. W: R.J. Stancliffe, M.L. Wehmeyer, K.A. Shogren, B.H. Abery (red.), Choice, Preference, and Disability: Promoting Self-determination across the Lifespan (3–26). Cham, Switzerland: Springer.pl_PL
dc.referencesStancliffe, R.J., Abery, B.H., Skit, J. (2000). Personal control and the ecology of community living settings: Beyond living-unit size and type. Mental Retardation, 105, 431–454.pl_PL
dc.referencesStavrakaki, C., Lunsky, Y. (2010). Depresja, lek i zaburzenia adaptacyjne u osób niepełnosprawnych intelektualnie. W: N. Bouras, G. Holt (red.), Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania u osób niepełnosprawnych intelektualnie (123–142). Wrocław: Elsevier Urban & Partner.pl_PL
dc.referencesStelter, U. (2007). Budowanie tożsamości przez osoby niepełnosprawne. W: B. Harwas-Napierała, H. Liberska (red.), Tożsamość a współczesność. Nowe tendencje i zagrożenia (181–205). Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.pl_PL
dc.referencesStelter, U. (2009). Dorastanie osób z niepełnosprawnością intelektualna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe „Scholar”.pl_PL
dc.referencesStochmiałek, J. (1999). Akademickie kształcenie pedagogów pracy socjalno- opiekuńczej. W: J. Stochmiałek (red.), Praca socjalno-opiekuńcza, wybrane zagadnienia (97–115). Cieszyn: Uniwersytet Śląski Filia w Cieszynie.pl_PL
dc.referencesStojkow, M., Żuchowska-Skiba, D. (2014). W kierunku nowej tożsamości – osoby niepełnosprawne w drodze ku emancypacji. Studia Socjologiczne, 213(2), 153–174.pl_PL
dc.referencesStrauss, A.L., Corbin, J. (1990). Basics of Qualitative Research. London– New Delhi: Sage.pl_PL
dc.referencesStryker, S. (2000). Identity competition: Key to differential social movement participation? W: S. Stryker, T.J. Owens, R. White (red.), Self, Identity, and Social Movements (21–40). Minneapolis: University of Minnesota Press.pl_PL
dc.referencesStryker, S., Burke, P.J. (2000). The past, present, and future of an identity theory. Social Psychology Quarterly, 63(4), 284–297.pl_PL
dc.referencesSuchariewa, G.E. (1969). Psychiatria wieku dziecięcego. Klinika Oligofrenii. Warszawa: PZWL.pl_PL
dc.referencesSuk-Hyang, L., Hong, J., Yeom, J.-H., Lee, J. (2019). Perceptions and experiences of self-determination of students and youth with intellectual disabilities in Korea. Advances in Neurodevelopmental Disorders, 3, 138–151.pl_PL
dc.referencesSwain, J., Sally, F. (2000). Towards an affirmation model of disability. Disability and Society, 15(4), 569–582.pl_PL
dc.referencesSzacka, B. (2003). Wprowadzenie do socjologii. Warszawa: Oficyna Naukowa.pl_PL
dc.referencesSzlendak, T. (2010). Socjologia rodziny. Ewolucja, historia, zróżnicowanie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.pl_PL
dc.referencesTaylor, J.L., Greenberg, J.S., Seltzer, M.M., Floyd, F.J. (2008). Siblings of adults with mild intellectual deficits or mental illness: Differential life course outcomes. Journal of Family Psychology, 22(6), 905–914.pl_PL
dc.referencesTaylor, W.D., Cobigo, V., Ouellette-Kuntz, H. (2019). A family systems perspective on supporting self-determination in young adults with intellectual and developmental disabilities. Journal Applied Research Intellectual Disabilities, 32(5), 1116–1128.pl_PL
dc.referencesThomas, C. (2004). How is disability understood? An examination of sociological approaches. Disability and Society, 19(6), 569–583.pl_PL
dc.referencesTichá, R., Lakin, K.C., Larson, S.A., Stancliffe, R.J., Taub, S., Engler, J., Moseley, C. (2012). Correlates of everyday choice and support-related choice for randomly sampled adults with intellectual and developmental disabilities in 19 states. Intellectual and Developmental Disabilities, 50, 486–504.pl_PL
dc.referencesTonge, B. (2010). Psychopatologia dzieci niepełnosprawnych intelektualnie. W: N. Bouras, G. Holt (red.), Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania u osób niepełnosprawnych intelektualnie (100–122). Wrocław: Elsevier Urban & Partner.pl_PL
dc.referencesTøssebro, J., Bonils, I.S., Teittinen, A., Tideman, M., Traustadóttir, R., Vesala, H.T. (2012). Normalization years beyond – Current trends in the Nordic countries. Journal of Policy and Practice in Intellectual Disabilities, 9(2), 134–146.pl_PL
dc.referencesTrainor, A.A. (2005). Self-determination perceptions and behaviors of diverse students with LD during the transition planning process. Journal of Learning Disabilities, 38, 233–249.pl_PL
dc.referencesTrainor, A.A. (2007). Perceptions of adolescent girls with LD regarding self-determination and postsecondary transition planning. Leaning Disability Quarterly, 30, 31–45.pl_PL
dc.referencesTurnbull, A., Turnbull, R. (2001). Self-determination for Individuals with significant cognitive disabilities and their families. Journal of the Association for Persons with Severe Handicaps, 26, 56–62.pl_PL
dc.referencesTyszka, Z. (1990). Stan rodziny współczesnej a wewnątrzrodzinna socjalizacja dzieci. Roczniki Socjologii Rodziny, XII, 7–14.pl_PL
dc.referencesTyszka, Z. (1991). Z metodologii badań socjologicznych nad rodziną. Poznań: MEN.pl_PL
dc.referencesvan Hooren, R.H., Widdershoven, G.A., Borne, H.W., Curfs, L.M. (2002). Autonomy and intellectual disability: The case of prevention of obesity in Prader-Willi syndrome. Journal of Intellectual Disability Research, 46, 560–568.pl_PL
dc.referencesvan Hooren, R.H., Widdershoven, G.A., van der Bruggen, H., van den Borne, H.W., Curfs, L.M. (2005). Values in the care for young persons with Prader-Willi syndrome: Creating a meaningful life together. Child: Care, Health & Development, 31(3), 309–319.pl_PL
dc.referencesWalmsley, J. (1996). Doing what mum wants me to do: Looking at family relationships from the point of view of people with intellectual disabilities. Journal of Applied Research in Intellectual Disabilities, 9, 324–341.pl_PL
dc.referencesWapiennik, E. (2011). Wierzyć, ale kontrolować? Samodzielność osób z niepełnosprawnością intelektualną, zakres i granice. Referat wygłoszony na XXI Konferencji „…i żyli długo i pogodnie. Pozarodzicielska opieka nad dorosłymi osobami z niepełnosprawnością intelektualną”. Stowarzyszenie Rodziców i Opiekunów Osób z Zespołem Downa „Bardziej Kochani”, Warszawa.pl_PL
dc.referencesWard, L., Heslop, P., Mallett, R., Simons, K. (2003). Transition: The experiences of young people with learning disabilities and their families in England. Tizard Learning Disability Review, 8(4), 19–28.pl_PL
dc.referencesWaterman, A. (1982). Indywidualizm i współzależność. Nowiny Psychologiczne, 3, 1–21.pl_PL
dc.referencesWehmeyer, M.L. (2012). Self-determination and a strengths-based approach to intellectual disability. Człowiek – Niepełnosprawność – Społeczeństwo, 2(16), 23–34.pl_PL
dc.referencesWehmeyer, M., Abery, B.H. (2013). Self-determination and choice. Intellectual and Developmental Disabilities, 51(5), 399–411.pl_PL
dc.referencesWehmeyer, M.L., Bolding, N. (2001). Enhanced self-determination of adults with intellectual disability as an outcome of moving to community- based work or living environments. Journal of Intellectual Disability Research, 45, 371–83.pl_PL
dc.referencesWehmeyer, M.L., Garner, N.W. (2003). The impact of personal characteristics of people with intellectual and developmental disability on self-determination and autonomous functioning. Journal of Applied Research in Intellectual Disabilities, 16, 255–265.pl_PL
dc.referencesWehmeyer, M.L., Palmer, S.B. (2003). Adult outcomes for students with cognitive disabilities three-years after high school: The impact of self- -determination. Education and Training in Developmental Disabilities, 38, 131–144.pl_PL
dc.referencesWehmeyer, M.L., Schwartz, M. (1998). The relationship between self-determination and quality of life for adults with mental retardation. Education and Training in Mental Retardation and Developmental Disabilities, 33(1), 3–12.pl_PL
dc.referencesWehmeyer, M.L., Kelchner, K., Richards, S. (1996). Essential characteristics of self-determined behaviors of adults with mental retardation and developmental disabilities. American Journal on Mental Retardation, 100, 632–642.pl_PL
dc.referencesWehmeyer, M.L., Sands, D.J., Doll, B., Palmer, S. (1997). The development of self-determination and implication for educational interventions with students with disabilities. International Journal of Disability, Development and Education, 44, 305–328.pl_PL
dc.referencesWidmer, E.D., Kempf-Constantin, N., Robert-Tissot, C., Lanzi, F., Carminati, G.G. (2008). How central and connected am I in my family? Family-based social capital of individuals with intellectual disability. Research in Developmental Disabilities, 29(2), 176–187.pl_PL
dc.referencesWilkinson, V.J., Theodore, K., Raczka, R. (2015). ‘As normal as possible’: Sexual identity development in people with intellectual disabilities transitioning to adulthood. Sexuality and Disability, 33(1), 93–105.pl_PL
dc.referencesWinik, L., Zetlin, A.G., Kaufman, S.Z. (1985). Adult mildly retarded persons and their parents: The relationship between involvement and adjustment. Applied Research in Mental Retardation, 6, 409–419.pl_PL
dc.referencesWitkowska, B. (2005). Osobowościowe uwarunkowania postaw pracowników domów pomocy społecznej wobec osób z zaburzeniami psychicznymi. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.pl_PL
dc.referencesWłodarek, J., Ziółkowski, M. (1990). Metoda biograficzna w socjologii. Warszawa–Poznań: PWN.pl_PL
dc.referencesWyczesany, J. (1998). Oligofrenopedagogika. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.pl_PL
dc.referencesZaidman-Zait, A., Yechezkiely, M., Regev, D. (2020). The quality of the relationship between typically developing children and their siblings with and without intellectual disability: Insights from children’s drawings. Research in Developmental Disabilities, 96, 103537.pl_PL
dc.referencesZakrzewska-Manterys, E. (2010). Upośledzeni umysłowo. Poza granicami człowieczeństwa. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.pl_PL
dc.referencesZakrzewska-Manterys, E., Gustavsson, A. (1997). Upośledzenie w społecznym zwierciadle. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.pl_PL
dc.referencesZetlin, A.G., Turner, J.L. (1985). Transition from adolescence to adulthood: Perspectives of mentally retarded individuals and their families. American Journal of Mental Deficiency, 89, 570–579.pl_PL
dc.referencesŻółkowska, T. (2004). Wyrównywanie szans społecznych osób z niepełnosprawnością intelektualną. Uwarunkowania i obszary. Szczecin: Oficyna IN PLUS.pl_PL
dc.referencesŻuchowska-Skiba, D. (2018). Integracja, emancypacja czy afirmacja? Tożsamości osób z niepełnosprawnościami we współczesnej Polsce. Przegląd Socjologii Jakościowej, 14(3), 12–28.pl_PL
dc.referencesŻyta, A. (2004). Rodzeństwo osób z głębszą niepełnosprawnością intelektualną. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.pl_PL
dc.referencesŻyta, A. (2009). Dorosłość osób z niepełnosprawnością intelektualną w województwie warmińsko-mazurskim. Ograniczenia i możliwości w świetle relacji społecznych. Niepełnosprawność. Półrocznik Naukowy, 2, 85–92.pl_PL
dc.referencesŻyta, A. (2010). Rodzice a seksualność osób z zespołem Downa. Człowiek – Niepełnosprawność – Społeczeństwo, 1(11), 87–99.pl_PL
dc.referencesŻyta, A. (2011a). Życie z zespołem Downa. Narracje biograficzne rodziców rodzeństwa i dorosłych osób z zespołem Downa. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.pl_PL
dc.referencesŻyta, A. (2011b). Rodzice i rodzeństwo pełnosprawne a planowanie przyszłości dorosłych osób z niepełnosprawnością intelektualną. W: B. Cytowska (red.), Dorośli z niepełnosprawnością intelektualną w labiryntach codzienności. Analiza badań – krytyka podejść – propozycje rozwiązań (151–174). Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.pl_PL
dc.referencesŻyta, A. (2013a). Samostanowienie dorosłych osób z niepełnosprawnością intelektualną we współczesnej Polsce – pozory czy rzeczywistość? Człowiek – Niepełnosprawność – Społeczeństwo, 4(22), 117–130.pl_PL
dc.referencesŻyta, A. (2013b). Samostanowienie osób z niepełnosprawnością intelektualną – przeszłość, teraźniejszość, przyszłość. Szkice Humanistyczne, 1(31), 67–76.pl_PL
dc.contributor.authorEmailjakub.niedbalski@uni.lodz.plpl_PL
dc.identifier.doi10.18778/8331-049-7


Pliki tej pozycji

Thumbnail
Nazwa:
Niedbalski_Osoba z niepełnospr ...
Rozmiar:
370.2KB
Format:
Obraz JPEG
Oglądaj/Otwórz
Thumbnail
Nazwa:
Niedbalski_Osoba z niepelnospr ...
Rozmiar:
2.398MB
Format:
PDF
Oglądaj/Otwórz
Thumbnail
Nazwa:
license_rdf
Rozmiar:
805bajtów
Format:
application/rdf+xml
Oglądaj/Otwórz

Pozycja umieszczona jest w następujących kolekcjach

Pokaż uproszczony rekord

Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 Międzynarodowe
Poza zaznaczonymi wyjątkami, licencja tej pozycji opisana jest jako Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 Międzynarodowe