| dc.description.abstract | Celem pracy było zrekonstruowanie sposobu przedstawiania wybranych aspektów dotyczących dopingu w sporcie w polskim dyskursie prasowym oraz sposobu postrzegania dopingu przez czynnych sportowców. Problematyka pracy koncentrowała się na takich kwestiach jak definiowanie dopingu, ocena systemu antydopingowego oraz charakterystyka władz sportowych i sportowców stosujących niedozwolone wspomaganie. Teoretyczne podstawy rozważań stanowiły koncepcja Roberta Mertona, zgodnie z którą doping jest innowacją – jednostka realizując społecznie akceptowalne cele wykorzystuje nieakceptowane sposoby ich realizacji oraz koncepcja nadkonformizmu Jay'a Coakleya i Roberta Hughes'a, przedstawiająca doping jako pozytywną dewiację, będącą efektem bezrefleksyjnego przestrzegania norm etycznych. W interpretacji opinii sportowców odwołałam się także do dualnego podejścia do sportu – etycznego i pragmatycznego.
Przedmiotem analizy były wypowiedzi prasowe, opublikowane w „Gazecie Wyborczej” i „Przeglądzie Sportowym” w latach 2014-2015 dotyczące dopingu w sporcie oraz wypowiedzi sportowców odnoszące się do dopingu i sposobów jego przeciwdziałania. W pracy wykorzystane zostały zarówno ilościowe, jak i jakościowe metody badawcze. Dla celów pracy przeprowadziłam analizę dyskursu z wykorzystaniem metodologicznych postulatów teorii społecznych reprezentacji Serge'a Moscovici oraz socjologiczną analizę zawartości przekazów medialnych według schematu George'a Gerbnera. Analizie poddano łącznie 417 tekstów dotyczących dopingu w sporcie – 304 z „Przeglądu Sportowego” i 113 z „Gazety Wyborczej”, opublikowanych w latach 2014-2015. Analiza przekazów medialnych stanowiła punkt wyjścia do wywiadów swobodnych z aktywnymi sportowcami. Na potrzeby pracy przeprowadziłam czternaście wywiadów z czynnymi zawodnikami trenującymi dziewięć różnych dyscyplin sportu, reprezentującymi wysoki poziom sportowy. Wywiady pozwoliły nie tylko na pogłębienie problematyki dotyczącej dopingu w sporcie, ale ujawniły także nowe, interesujące wątki. Zrealizowane badania umożliwiły porównanie sposobu prezentowania problematyki dopingu w „Gazecie Wyborczej” i „Przeglądzie Sportowym” oraz skonfrontowanie medialnego obrazu dopingu z opiniami sportowców.
Na podstawie analizy przekazów medialnych opublikowanych w obu dziennikach można stwierdzić, że doping jawił się jako dewiacja i był prezentowany jako zjawisko zagrażające współczesnemu sportowi, sprzeczne z zasadami fair play. Poprzez krytyczne przedstawianie sportowców, trenerów, lekarzy, nieudolności władz sportowych i naruszania przepisów antydopingowych w mediach promowano zatem czysty sport bez dopingu. Z kolei sportowcy w swoich wypowiedziach o dopingu odwoływali się zarówno do argumentacji etycznej, jak i pragmatycznej. Negatywnie oceniali doping jako zjawisko naruszające obowiązujące zasady czy zawodników świadomie stosujących niedozwolone wspomaganie, ale jednocześnie podkreślali, że każdy przypadek dopingu należy rozpatrywać indywidualnie, uwzględniając kontekst sytuacji. Sportowcy jako insiderzy ujawniali różne doświadczenia, związane ściśle z ich funkcjonowaniem w świecie sportu. Należy także zauważyć, że w odmienny sposób rozumieli wybrane kwestie odnoszące się do dopingu i z ich wypowiedzi wyłaniał się nieco inny obraz niż ten prezentowany w mediach.
Rozważania o dopingu i systemie antydopingowym przeprowadzone w ramach pracy pozwoliły także na refleksję nad współczesnym sportem i jego specyfiką. Na podstawie zrealizowanych badań sformułowałam rekomendacje do dalszych analiz, dotyczących dopingu, który można rozpatrywać z różnych perspektyw. | pl_PL |
