Show simple item record

dc.contributor.authorCzarnecki, Piotr
dc.date.accessioned2022-04-11T07:57:07Z
dc.date.available2022-04-11T07:57:07Z
dc.date.issued2021-12-30
dc.identifier.issn2084-140X
dc.identifier.urihttp://hdl.handle.net/11089/41514
dc.description.abstractSince the end of the twentieth Century the traditional interpretation of Catharism, assuming it’s Eastern roots and dualist character is the object of a harsh criticism, formulated by the deconstructionist scholars. The moderated version of their new interpretation assumes that dualism didn’t play an important role in Catharism, and that the Cathar “dissidence” was not influenced by the Eastern dualist heresies (especially Bogomilism), but appeared independently in the West. According to the radical version Catharism didn’t exist at all and contemporary scholars should accept a new paradigm – Middle-Ages without Catharism.The aim of this article is to examine the source arguments, which stand behind both interpretations – on one side the arguments concerning the contacts of the Cahars with the Eastern dualists, with special attention paid to the time of their emergence and character of these relations, and on the other the arguments concerning Cathar dualist doctrines, which according to the deconstructionists were constructed arbitrarily by the Catholic polemists, basing on the ancient anti-heretical works, especially anti-Manichaean writings of St. Augustine. The article will try to find the answer to the question if the Cathar doctrines described in the Catholic sources are indeed so closely similar to the Manichaean teachings known from St. Augustine and at the same time so different from the Bogomil dualism. The analysis of the sources will show if the new interpretation is based on the arguments that are strong enough to overthrow the traditional one and if it the theory assuming lack of Bogomil influence can be considered as a serious alternative.en
dc.language.isoen
dc.publisherWydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiegopl
dc.relation.ispartofseriesStudia Ceranea. Journal of the Waldemar Ceran Research Centre for the History and Culture of the Mediterranean Area and South-East Europeen
dc.rights.urihttps://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0
dc.subjectCatharismen
dc.subjectBogomilismen
dc.subjectMedieval dualismen
dc.subjectCathar doctrineen
dc.subjectorigins of Catharismen
dc.titleIf not Bogomilism than What? The Origins of Catharism in the Light of the Sources en
dc.typeArticle
dc.page.number51-73
dc.contributor.authorAffiliationJagiellonian University, Institute for the Study of Religionsen
dc.identifier.eissn2449-8378
dc.referencesAccipite nobis vulpes parvulas, que demoliuntur vineas Domini, ed. B. Delmaire, “Heresis” 17, 1991, p. 10–13.en
dc.referencesAlanus de Insulis, De fide catholica contra Haereticos sui temporis, [in:] Patrologiae cursus completus, Series latina, vol. CCX, ed. J.P. Migne, Paris 1855.en
dc.referencesAlberici Monachii Trium Fontium Chronicon, ed. P. Scheffer-Boichorst, [in:] Monumenta Germaniae Historica. Scriptores, vol. XXIII, Hannoverae 1874.en
dc.referencesAurelius Augustinus Hipponensis, De heresibus, [in:] The De Haeresibus of Saint Augustine, ed. L.G. Müller, Washington 1956 [= Patristic Studies, 90].en
dc.referencesBrevis Summula, ed. A. Molinier, “Annales du Midi” 22, 1910, p. 212–216.en
dc.referencesCahiers de Bernard de Caux. Ms Doat XXII B. N. Paris, ed. J. Duvernoy, Agen–Cahors–Toulouse 1988, www.jean.duvernoy.free.fr/text/pdf/bdecaux.pdfen
dc.referencesLa chanson de la croisade albigeoise, vol. I, ed. E. Martin-Chabot, Paris 1931.en
dc.referencesCharte de Niquinta, antipape des heretiques surnommés d’Albigeois, ed. D. Zbiral, [in:] 1209–2009 Cathares. Une histoire à pacifier?, ed. A. Brenon, Loubatieres 2010.en
dc.referencesCosmas the Priest, The Discours against Bogomils, [in:] Christian Dualist Heresies in the Byzantine World, c. 650 – c. 1450, trans. J. Hamilton, B. Hamilton, Manchester–New York 2013.en
dc.referencesDe Heresi Catharorum in Lombardia, ed. A. Dondaine, “Archivum Fratrum Praedicatorum” 19, 1949, p. 306–312.en
dc.referencesDisputatio inter catholicum et paterinum hereticum, ed. I. Da Milano, “Aevum” 14, 1940, p. 281–333.en
dc.referencesDurandus de Huesca, Liber antiheresis, [in:] Die ersten Waldenser. Mit Edition des Liber Antiheresis des Durandus von Osca, vol. II, ed. K.V. Selge, Berlin 1967 [= Arbeiten zur Kirchengeschichte, 37].en
dc.referencesDurandus de Huesca, Liber contra manicheos, [in:] Une somme anti-cathare. Le Liber contra Manicheos de Durand de Huesca, ed. C. Thouzellier, Louvain 1964 [= Spicilegium Sacrum Lovaniense. Études et documents, 32].en
dc.referencesEbrardus Bethunensis, Trias scriptorum adversus Valdensium sectam, ed. M. de La Bigne, [in:] Maxima Bibliotheca Veterum Patrum, vol. XXIV, Lugduni 1677.en
dc.referencesEckbertus Abbas Schonaugensis, Sermones contra catharos, [in:] Patrologiae cursus completus, Series latina, vol. CXCV, ed. J.-P. Migne, Paris 1855.en
dc.referencesEdition and Translation of Doat 25–26, [in:] Inquisitors and Heretics in Thirteenth-Century Langue-doc, ed. et trans. P. Biller, C. Bruschi, Leiden–Boston 2011 [= Studies in the History of Christian Traditions, 147].en
dc.referencesEpistola Petri tituli Sancti Chrysogoni praesbyteri cardinalis, apostolicae sedis legati, [in:] Chronica magistri Rogeri de Houedene, vol. II, ed. W. Stubbs, London 1869.en
dc.referencesEtienne de Bourbon, Anecdotes historiques, légendes et apologues, ed. A. Lecoy de La Marche, Paris 1877.en
dc.referencesEuthymius Zigabenus, Panoplia dogmatica, [in:] Patrologiae cursus completus, Series graeca, vol. CXXX, ed. J.P. Migne, Paris 1886.en
dc.referencesEvervinus Steinfeldensis, Epistola CDXXXII, ad. S. Bernardum, De haereticis sui temporis, [in:] Patrologiae cursus completus, Series latina, vol. CLXXXII, ed. J.-P. Migne, Paris 1879.en
dc.referencesEx Annalibus S. Medardi Suessionensibus, ed. G. Waitz, [in:] Monumenta Germaniae Historica. Scriptores, vol. XXVI, Hannoverae 1882.en
dc.referencesEx Philippi Mousket Historia Regum Francorum, ed. A. Tobier, [in:] Monumenta Germaniae Historica. Scriptores, vol. XXVI, Hannoverae 1882.en
dc.referencesGuillelmus de Nangiaco, Chronicon, ed. M. Bouquet, [in:] Recueil des historiens des Gaules et de la France, vol. XX, Paris 1840.en
dc.referencesInterrogatio Iohannis, [in:] Le livre secret des cathares. Interrogatio Iohannis. Edition critique, traduction commentaire, ed. et trans. E. Bozoky, Paris 2009.en
dc.referencesJacobus de Capellis, Disputationes nonnulae adversus haereticos, ed. D. Bazzocchi, [in:] L’eresia catara. Appendice, Bologna 1920.en
dc.referencesJan Egzarcha, Heksameron (fragmenty), ed. et trans. M. Skowronek, [in:] Średniowieczne herezje dualistyczne na Bałkanach, ed. G. Minczew, M. Skowronek, J.M. Wolski, Łódź 2015 [= Series Ceranea, 1].en
dc.referencesManifestatio haeresis albigensium et lugdunensium, ed. A. Cazenave, [in:] Die Mächte des Guten und Bösen. Vorstellungen im XII. u. XIII. Jahrhundert über ihr Wirken in der Heilsgeschichte, ed. A. Zimmermann, Berlin 1977 [= Miscellanea Mediaevalia, 11].en
dc.referencesMatthaeus Parisiensis, Chronica Maiora, ed. F. Liebermann, [in:] Monumenta Germaniae Historica. Scriptores, vol. XXVIII, Hannoverae 1888.en
dc.referencesMoneta de Cremona, Adversus Catharos et Valdenses libri quinque, ed. T.A. Ricchini, Roma 1743.en
dc.referencesPetrus Siculus, Historia utilis et refutatio atque eversio haeresos Manichaeorum qui et Pauliciani dicuntur, [in:] Patrologiae cursus completus, Series graeca, vol. CIV, ed. J.P. Migne, Paris 1860.en
dc.referencesPetrus Siculus, Sermones adversus Manichaeos, [in:] Patrologiae cursus completus, Series graeca, vol. CIV, ed. J.P. Migne, Paris 1860.en
dc.referencesPetrus Vallium Sarnaii monachus, Hystoria Albigensis, vol. I, ed. P. Guebin, E. Lyon, Paris 1926.en
dc.referencesRadulphi de Coggeshall Chronicon Anglicanum, ed. J. Stevenson, [in:] Rerum Britannicarum Medii Aevi Scriptores, vol. LXVI, London 1875.en
dc.referencesLe registre d’inquisition de Jacques Fournier, évêque de Pamiers (1318–1325), vol. I–III, ed. J. Duvernoy, Toulouse 1965.en
dc.referencesRoberti Autissiodorensis Chronicon, ed. O. Holder-Egger, [in:] Monumenta Germaniae Historica. Scriptores, vol. XXVI, Hannoverae 1882.en
dc.referencesS. Petrus Martyr, Summa contra haereticos, ed. T. Kaepelli, “Archivum Fratrum Praedicatorum” 17, 1947, p. 320–335.en
dc.referencesSalvo Burci, Liber supra stella, ed. I. Da Milano, “Aevum” 19, 1945, p. 288–292.en
dc.referencesSumma Fratris Raineri de ordine fratrum praedicatorum, de Catharis et Pauperibus de Lugduno, [in:] Un Traité Neo-Manicheen du 13 siècle, Le Liber de duobus principiis suivi d’un fragment de Rituel Cathare, ed. A. Dondaine, Roma 1939.en
dc.referencesTractatus de Hereticis, ed. A. Dondaine, “Archivum Fratrum Praedicatorum” 20, 1950, p. 308–324.en
dc.referencesTractatus manicheorum, [in:] Un traité cathare inédit du début du XIIIe siècle d’après le Liber contra Manicheos de Durand de Huesca, ed. C. Thouzellier, Louvain 1961.en
dc.referencesVita Haereticorum quam fecit Bonacursus, [in:] Patrologiae cursus completus, Series latina, vol. CCIV, ed. J.-P. Migne, Paris 1855.en
dc.referencesAcerbi A., La Visione di Isaia nelle vicende dottrinali del catarismo lombardo e provenzale, “Cristianesimo nella Storia” 1, 1980, p. 75–122.en
dc.referencesArnold J., The Cathar Middle Ages as a Methodological and Historiographical Problem, [in:] Cathars in Question, ed. A. Sennis, York 2016 [= Heresy and Inquisition in the Middle Ages], p. 53–78.en
dc.referencesBesse G., Histoire de ducs, marquis et comtes de Narbonne, Paris 1660.en
dc.referencesBiget J.L., Les bons hommes sont-ils les fils des bogomiles? Examen critique d’une idée reçue, “Slavica Occitania” 16, 2003, p. 133–188.en
dc.referencesBiget J.L., Un faux du XIIIe siècle? Examen d’une hypothèse, [in:] L’Histoire du catharisme en discussion. Le «concile» de Saint-Félix (1167), ed. M. Zerner, Nice 2001 [= Collection d’études médiévales de Nice, 3], p. 105–133, https://doi.org/10.1484/M.CEM-EB.4.00008en
dc.referencesBiget J.L., Le Midi hérétique: construction d’une image (vers 1140–1209), “Religions et histoire” 46, 2012, p. 40–45.en
dc.referencesBiget J.L., Réflexions sur «l’hérésie» dans le Midi de la France au Moyen Âge, “Heresis” 36–37, 2001, p. 29–74, 294–295.en
dc.referencesBiller P., Goodbye to Catharism?, [in:] Cathars in Question, ed. A. Sennis, York 2016 [= Heresy and Inquisition in the Middle Ages], p. 274–312.en
dc.referencesBorst A., Die Katharer, Stuttgart 1953.en
dc.referencesBozoky E., Le livre secret des cathares. Interrogatio Iohannis. Edition critique, traduction commentaire, Paris 2009.en
dc.referencesBrenon A., Les Cathares: Bons chretiens et heretiques, “Heresis” 13–14, 1990, p. 115–155.en
dc.referencesBrenon A., Les hérésies de l’an mil: Nouvelles perspectives sur les origines du catharisme, “Heresis” 24, 1995, p. 21–36.en
dc.referencesBrunn U., Cathari, catharistae et cataphrygae. Ancetres des cathares du XII siècle, “Heresis” 36–37, 2002, p. 183–200.en
dc.referencesBrunn U., Des contestataires aux “Cathares”. Discours de réforme et propagande antihérétique dans les pays du Rhin et de la Meuse avant l’Inquisition, Paris 2006.en
dc.referencesCallahan D., Ademar of Chabannes and the Bogomils, [in:] Heresy and the Persecuting Society in the Middle-Ages. Essays on the Work of R.I. Moore, ed. M. Frasetto, Leiden–Boston 2006 [= Studies in the History of Christian Traditions, 129], p. 31–41.en
dc.referencesChiu H., Alan of Lille’s Academic Concept of the Manichee, “Journal of Religious History” 35, 2011, p. 492–506, https://doi.org/10.1111/j.1467-9809.2011.01138.xen
dc.referencesDalarun J., Dufour A., Grondeux A., Muzerelle D., Zinelli F., La ‘charte de Niquinta’. Analyse formelle, [in:] L’Histoire du catharisme en discussion. Le «concile» de Saint-Félix (1167), ed. M. Zerner, Nice 2001 [= Collection d’études médiévales de Nice, 3], p. 135–201, https://doi.org/10.1484/M.CEM-EB.4.00009en
dc.referencesDondaine A., La hiérarchie cathare en Italie II, “Archivum Fratrum Praedicatorum” 20, 1950, p. 234–324.en
dc.referencesDondaine A., L’origine de l’hérésie médiévale. A propos d’un livre recent, “Rivista di storia della chiesa in Italia” 6, 1952, p. 49–78.en
dc.referencesDrakopoulos T., L’unité de Bogomilo-Catharisme d’après quatre textes latins analysés à la lumière des sources byzantines, Geneve 2010, https://archive-ouverte.unige.ch/unige:12233en
dc.referencesDuvernoy J., Le catharisme. La religion des cathares, Toulouse 1976.en
dc.referencesFeuchter J., The ‘heretici’ of Languedoc: Local Holy Men and Women or Organized Religious Group? New Evidence from Inquisitorial, Notarial and Historiographical Sources, [in:] Cathars in Question, ed. A. Sennis, York 2016 [= Heresy and Inquisition in the Middle Ages], p. 112–130.en
dc.referencesHamilton B., Bogomil Influences on Western Heresy, [in:] Heresy and the Persecuting Society in the Middle-Ages. Essays on the Work of R.I. Moore, ed. M. Frasetto, Leiden–Boston 2006 [= Studies in the History of Christian Traditions, 129], p. 93–114.en
dc.referencesHamilton B., The Cathars and the Seven Churches of Asia, [in:] Crusaders, Cathars and the Holy Places, ed. B. Hamilton, Aldershot 1999.en
dc.referencesHamilton B., The Origins of the Dualist Church of Drugunthia, “Eastern Churches Review” 6, 1974, p. 115–124.en
dc.referencesHeresy and Inquisition in France, 1200–1300, ed. et trans. J.H. Arnold, P. Biller, Manchester 2016.en
dc.referencesL’Histoire du catharisme en discussion. Le «concile» de Saint-Félix (1167), ed. M. Zerner, Nice 2001 [= Collection d’études médiévales de Nice, 3].en
dc.referencesInventer l’hérésie? Discours polémiques et pouvoirs avant l’Inquisition, ed. M. Zerner, Nice 1998 [= Collection d’études médiévales de Nice, 2].en
dc.referencesJiménez-Sanchez P., À propos de la controverse sur la nature doctrinale du Nihil cathare, [in:] Les Cathares devant l’histoire. Mélanges offerts à Jean Duvernoy, ed. M. Aurell, Cahors 2005, p. 311–322.en
dc.referencesJiménez-Sanchez P., Catharisme ou catharismes? Variations spatiales et temporelles dans l’organisation et dans l’encadrement des communautés dites «cathares», “Heresis” 39, 2003, p. 35–61, 186–187.en
dc.referencesJiménez-Sanchez P., Le catharisme: une origine orientale à deux tendances?, “Slavica Occitania” 16, 2003, p. 207–227.en
dc.referencesJiménez-Sanchez P., Les catharismes. Modèles dissidents du christianisme médiéval (XIIe–XIIIe siècles), Rennes 2008, https://doi.org/10.4000/books.pur.3688en
dc.referencesJiménez-Sanchez P., De la participation des cathares rhénans (1163) à la notion d’hérésie générale, “Heresis” 36–37, 2002, p. 201–218, 305–306.en
dc.referencesJiménez-Sanchez P., La vision médiévale du catharisme chez les historiens des années 1950. Un néo-manichéisme, [in:] Catharisme. L’édifice imaginaire. Actes du 7e colloque du Centre d’études cathares / René Nelli, Carcassonne, 29 août – 2 septembre 1994, ed. J. Berlioz, J.-C. Hélas, Carcassone 1998, p. 65–96.en
dc.referencesLambert M., The Cathars, Oxford 1998.en
dc.referencesManselli R., L’eresia del male, Napoli 1964.en
dc.referencesManselli R., Evangelisme et mythe dans la foi cathare, “Heresis” 5, 1985, p. 5–17.en
dc.referencesMorghen R., Medioevo cristiano, Bari 1951.en
dc.referencesMorghen R., Problèmes sur l’origine de l’hérésie au moyen âge, “Revue historique” 236, 1966, p. 1–16.en
dc.referencesPegg M.G., The Paradigm of Catharism; or, the Historians’ Illusions, [in:] Cathars in Question, ed. A. Sennis, York 2016 [= Heresy and Inquisition in the Middle Ages], p. 21–52.en
dc.referencesRoquebert M., Le déconstructionnisme et les études cathares, [in:] Les Cathares devant l’histoire. Mélanges offerts à Jean Duvernoy, ed. M. Aurell, Cahors 2005, p. 105–133.en
dc.referencesSchmidt C., Histoire et doctrine de la secte des Cathares ou Albigeois, vol. I–II, Geneve 1849.en
dc.referencesStoyanov Y., Pseudepigraphic and Parabiblical Narratives in Medieval Eastern Christian Dualism, and their Implications for the Study of Catharism, [in:] Cathars in Question, ed. A. Sennis, York 2016 [= Heresy and Inquisition in the Middle Ages], p. 151–176.en
dc.referencesTaylor C., Evidence for Dualism in Inquisitorial Registers of the 1240s: a Contribution to a Debate, “History. The Journal of the Historical Association” 98, 2013, p. 319–345, https://doi.org/10.1111/1468-229X.12011en
dc.referencesTaylor C., The Letter of Heribert of Perigord as a Source for Dualist Heresy in the Society of Early Eleventh-century Aquitaine, “Journal of Medieval History” 26, 2000, p. 313–349, https://doi.org/10.1016/S0304-4181(00)00013-0en
dc.referencesThéry J., L’hérésie des bons hommes. Comment nommer la dissidence religieuse non vaudoise ni béguine en Languedoc (XIIe – début XIVe siècle)?, “Heresis” 36–37, 2002, p. 297–298.en
dc.referencesThouzellier C., Controverses vaudoises-cathares à la fin du XIIe siècle, “Archives d’histoire doctrinale et littéraire du moyen-âge” 27, 1960, p. 137–227.en
dc.referencesThouzellier C., Hérésie et croisade au XIIe siècle, “Revue d’Histoire Ecclésiastique” 49, 1954, p. 855–872.en
dc.referencesWerner E., L’evangelie de Jean et le dualisme medieval, “Heresis” 12, 1989, p. 13–26.en
dc.referencesZbiral D., La Charte de Niquinta et le rassemblement de Saint-Félix: État de la question, [in:] 1209–2009 Cathares. Une histoire à pacifier?, ed. A. Brenon, Loubatieres 2010, p. 31–44.en
dc.referencesZbiral D., Pokřtěni ohněm. Katarské křesťanství ve světle dobových pramenů (12.–14. století), Praha 2019.en
dc.referencesZerner M., La charte de Niquinta, l’hérésie et l’érudition des années 1650–1660, [in:] L’Histoire du catharisme en discussion. Le «concile» de Saint-Félix (1167), ed. M. Zerner, Nice 2001 [= Collection d’études médiévales de Nice, 3], p. 203–248, https://doi.org/10.1484/M.CEM-EB.4.00010en
dc.referencesZerner M., Compte rendu des interventions de M. Zerner, J.-L. Biget et J. Chiffoleau, [in:] L’Histoire du catharisme en discussion. Le «concile» de Saint-Félix (1167), ed. M. Zerner, Nice 2001 [= Collection d’études médiévales de Nice, 3], p. 37–56, https://doi.org/10.1484/M.CEM-EB.4.00006en
dc.referencesZerner M., Du court moment où on appela les hérétiques des «Bougres». Et quelques déductions, “Cahiers de civilisation médiévale” 32, 1989, p. 305–324, https://doi.org/10.3406/ccmed.1989.2447en
dc.referencesZerner M., Introduction, [in:] Inventer l’hérésie? Discours polémiques et pouvoirs avant l’Inquisition, ed. M. Zerner, Nice 1998 [= Collection d’études médiévales de Nice, 2], p. 7–13, https://doi.org/10.1484/M.CEM-EB.4.00062en
dc.referencesZlatar Z., What’s in a Name? A Critical Examination of Published and Website Sources on the Dualism of the Cathars in Languedoc, “Journal of Religious History” 35, 2011, p. 546–576, https://doi.org/10.1111/j.1467-9809.2011.01142.xen
dc.contributor.authorEmailpiotr.czarnecki@uj.edu.pl
dc.identifier.doi10.18778/2084-140X.11.03
dc.relation.volume11


Files in this item

Thumbnail

This item appears in the following Collection(s)

Show simple item record

https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0
Except where otherwise noted, this item's license is described as https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0