| dc.contributor.author | Synowiec-Piłat, Małgorzata | |
| dc.date.accessioned | 2014-03-22T20:53:13Z | |
| dc.date.available | 2014-03-22T20:53:13Z | |
| dc.date.issued | 2013 | |
| dc.identifier.issn | 2353-4850 | |
| dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/11089/3970 | |
| dc.description.abstract | Choroby nowotworowe są współcześnie jednym z najpoważniejszych problemów zdrowotnych i społecznych. Wczesna diagnoza oraz podjęcie szybkiej i skutecznej terapii zwiększają prawdopodobieństwo wyleczenia pacjenta. Przedstawione w artykule rozważania koncentrują się na społeczno-kulturowych czynnikach, które mogą wpływać na proces podejmowania decyzji o korzystaniu z profesjonalnej pomocy medycznej w przypadku zaobserwowania niepokojących objawów. Większość symptomów chorobowych jest interpretowana, oceniana i leczona w ramach systemu laickiego, a nie profesjonalnego (medycznego). Przyjęty sposób postępowania zależny jest w dużej mierze od wiedzy i doświadczeń osób znajdujących się w otoczeniu jednostki, u której pojawiają się niepokojące objawy, od ich przekonań na temat choroby, wartości, norm oraz postaw i zachowań. Dlatego też zagadnienie podejmowania decyzji o korzystaniu z usług medycznych analizowane jest w kontekście stworzonej przez E. Freidsona koncepcji lay referral system. Szczególną uwagę zwrócono na takie zagadnienia, jak panująca w społeczeństwie rakofobia, przekonania fatalistyczne na temat raka, stigma towarzysząca chorobom nowotworowym oraz znaczenie wsparcia | pl_PL |
| dc.language.iso | pl | pl_PL |
| dc.publisher | Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego | pl_PL |
| dc.relation.ispartofseries | Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica; 45 | |
| dc.subject | lay referral system | pl_PL |
| dc.subject | korzystanie z usług medycznych | pl_PL |
| dc.subject | zachowanie zdrowotne | pl_PL |
| dc.subject | postawy wobec zdrowia i choroby | pl_PL |
| dc.subject | choroby nowotworowe | pl_PL |
| dc.subject | socjologia medycyny | pl_PL |
| dc.title | Podjęcie decyzji o korzystaniu z usług medycznych w kontekście koncepcji Lay Referral System. Przypadek chorób nowotworowych. | pl_PL |
| dc.type | Article | pl_PL |
| dc.page.number | 131-145 | pl_PL |
| dc.contributor.authorAffiliation | Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu | pl_PL |
| dc.references | Amstrong D. (2003), Outline of sociology as applied to medicine, Arnold, London | |
| dc.references | Barański J., Piątkowski W. (red.) (2002), Zdrowie i choroba. Wybrane problemy socjologii medycyny, Oficyna Wydawnicza ATUT, Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe, Wrocław | |
| dc.references | Becker H. S. (2006), The Lay Referral System. The Problem of Professional Power, „Knowledge, Work and Society”, Vol. 4, s. 65‒76 | |
| dc.references | Bloom J., Kessler L. (1994), Emotional support following cancer: A test of the stigma and social activity hypotheses, „Journal of Health and Social Behavior”, Vol. 35, s. 118‒133 | |
| dc.references | Boyle P., Levin B. (2008), World Cancer Report 2008, WHO International Agency for Research on Cancer, Lyon | |
| dc.references | Cassel J. (1974), Psychosocial process and stress: theoretical formulation, „International Journal of Health Services”, Vol. 4, s. 471‒482 | |
| dc.references | Chavez L. R., Hubbell F. A., Mishra S. I., Valdez R. B. (1997), The influence of fatalism on self-reported use of Papanicolaou smears, „American Journal Preventive Medicine”, Vol. 13, No. 6, s. 418‒424 | |
| dc.references | Chojnacka-Szawłowska G. (1994), Następstwa psychologiczne nowotworu gruczołu piersiowego i narządów rodnych, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław‒Warszawa‒Kraków | |
| dc.references | Chojnacka-Szawłowska G., Kościelak R., Karasiewicz K., Majkowicz M., Kozaka J. (2013), Delays in seeking cancer diagnosis in relations to beliefs about the curability of cancer in patients with different disease locations, „Psychology & Health”, Vol. 28, No. 2, s. 154‒170 | |
| dc.references | Coockerham W. C. (2007), Medical sociology, Pearson Prentice Hall, New Jersey | |
| dc.references | Corner J. et al. (2006), Experience of health changes and reasons for delay in seeking care: A UK study of the months prior to the diagnosis of lung cancer, „Social Science and Medicine”, Vol. 62, s. 1381‒1391 | |
| dc.references | Cornford C. S., Cornford H. M. (1999), “I’m only here because of my family”. A study of lay referral network, „British Journal of General Practice”, Vol. 49, s. 617‒620 | |
| dc.references | Didkowska J., Wojciechowska U., Zatoński W. (2009), Prognozy zachorowalności i umieralności na nowotwory złośliwe w Polce do 2025 roku, Centrum Onkologii, Instytut M. Skłodowskiej-Curie, Warszawa | |
| dc.references | Duch-Krzystoszek D. (2009), Korzystanie ze służby zdrowia. Uwarunkowania mikrostrukturalne i makrostrukturalne, [w:] A. Ostrowska (red.), Socjologia medycyny. Podejmowane problemy, kategorie analizy, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa, s. 261‒282 | |
| dc.references | Freeman H . P. (1989), Cancer in the socioeconomically disadvantaged, „CA: A Cancer Journal of Clinicians”, Vol. 39, s. 266‒288 | |
| dc.references | Freeman H. P. (1991), Race, poverty, and cancer, „Journal of the National Cancer Institute”, Vol. 83, s. 526‒527 | |
| dc.references | Freidson E. (1960), Client Control and Medical Practice, „American Journal of Sociology”, Vol. 65, s. 374‒382 | |
| dc.references | Freidson E. (1970), Profession of medicine: A study of the sociology of applied knowledge, University of Chicago Press, Chicago | |
| dc.references | International Classification of Diseases (ICD-10) [1994], http://www.who.int/classifications/icd/ en/, 02.03.2013 | |
| dc.references | Jokiel M. (1990), Opinia społeczna o chorobach nowotworowych, OBOP SP, Warszawa. | |
| dc.references | Kasl S., Cobb S. (1966), Health behavior, illness behavior and sick role behavior, „Archives of Environmental Health”, Vol. 12, s. 242‒266 | |
| dc.references | Lannin D. R., Mathews H. F., Mitchell J., Swanson F. H., Edwards M. S. (1998), Influence of socioeconomic and cultural factors on racial differences in late-stage presentation of breast cancer, „JAMA”, Vol. 279, s. 1801‒1807 | |
| dc.references | Lau R. R., Hartman K. A. (1983), Common sense representations of common illness, „Health Psychology”, Vol. 2, s. 167‒185 | |
| dc.references | Leventhal H., Meyer D., Nerenz D. (1980), The common sense representation of illness danger, „Medical Psychology”, Vol. 2, s. 7‒30 | |
| dc.references | Linn M. W., Linn B. S., Stein S. R. (1982), Beliefs about causes of cancer in cancer patients, „Social Science and Medicine”, Vol. 16, s. 835‒839 | |
| dc.references | Lykins E. L. B., Graue L. O., Brechting E. H., Roach A. R., Gochett C. G., Andrykowski M. A. (2008), Beliefs about cancer causation and prevention as a function of personal and family history of cancer: a national, population-based study, „Psycho-Oncology”, Vol. 17, s. 967‒974 | |
| dc.references | Mały rocznik statystyczny Polski 2012 (2012), GUS, Warszawa, http://www.stat.gov.pl/cps/rde/ xbcr/gus/oz_maly_rocznik_statystyczny_2012.pdf, 13.12.2012 | |
| dc.references | Maroni R. (2003), Council Recommendation of 2 December 2003 of cancer screening, „Official Journal of the European Union”, Vol. 16, (2003/878/EC), s. 34‒39 | |
| dc.references | Mayo R. M., Ureda J. R., Parker V. G. (2001), Importance of fatalism in understanding mammography screening in rural elderly women, „Journal Women Aging”, Vol. 13, No. 1, s. 57‒72 | |
| dc.references | McKinlay J. (1972), Social networks, lay consultation and help-seeking behavior, „Social Forces”, Vol. 51, s. 275‒281 | |
| dc.references | Mechanic D. (1982), The concept of illness behavior, „Journal of Chronic Disorders”, Vol. 15, s. 189‒194 | |
| dc.references | Michielutte R., Dignan M. B., Sharp P. C., Boxley J., Wells H. B. (1996), Skin cancer prevention and early detection practices in a sample of rural women, „Journal of Preventive Medicine”, Vol. 25, s. 673‒683 | |
| dc.references | Narodowy Program Zwalczania Chorób Nowotworowych (2008), http://www.mz.gov.pl/ wwwfiles/ma_struktura/docs/opis_zadan_3092009.pdf, 14.08.2013 | |
| dc.references | Niederdeppe J., Levy A. G. (2007), Fatalistic beliefs about cancer prevention and tree prevention behaviors, „Cancer Epidemiology Biomarkers & Prevention”, Vol. 16, s. 998‒1003 | |
| dc.references | Ostrowska A. (red.) (2009), Socjologia medycyny. Podejmowane problemy, kategorie analizy, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa | |
| dc.references | Parsons T. (1951), The Social System, The Free Press, Glencoe (IL) | |
| dc.references | Schuman E. A. (1965), Stages of illness behavior and medical care, „Journal of Human Health Behavior”, Vol. 6, s. 114‒122. | |
| dc.references | Sęk H., Cieślak R. (2011), Wsparcie społeczne, stres i zdrowie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa | |
| dc.references | Słońska Z. (1994), Promocja zdrowia ‒ zarys problematyki, „Promocja Zdrowia. Nauki Społeczne i Medycyna”, vol. 1, nr 1–2, s. 42‒46 | |
| dc.references | Sokołowska M. (1986), Socjologia medycyny, PZWL, Warszawa. | |
| dc.references | Steptoe A., Wardle J. (2001), Locus of control and health behavior revisited: A multivariate analysis of young adults from 18 countries, „British Journal of Psychology”, Vol. 92, s. 659‒672 | |
| dc.references | Straughan P. T., Seow A. (1998), Fatalism reconceptualized: A concept to predict health screening behawior, „Journal of Gender Culture and Health”, Vol. 3, s. 85‒100 | |
| dc.references | Synowiec-Piłat M. (2002), Zróżnicowania i nierówności społeczne a zdrowie, [w:] J. Barański, W. Piątkowski (red.), Zdrowie i choroba. Wybrane problemy socjologii medycyny, Oficyna Wydawnicza ATUT, Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe, Wrocław, s. 89‒96 | |
| dc.references | Synowiec-Piłat M. (2009), Promocja zdrowia i profilaktyka onkologiczna w działaniach organizacji pozarządowych, Wydawnictwo Adam Marszałek, Akademia Medyczna we Wrocławiu, Toruń | |
| dc.references | Synowiec-Piłat M. (2012a), Kampanie społeczne na rzecz pacjentów onkologicznych i ich najbliższych, [w:] M. Synowiec-Piłat, A. Olchowska-Kotala (red.), Socjologia i psychologia dla pacjenta. Wybrane zagadnienia, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń, s. 66‒83 | |
| dc.references | Synowiec-Piłat M. (2012b), Realizacja idei upodmiotowienia na rzecz zdrowia w kampaniach społecznych dotyczących problematyki onkologicznej, [w:] M. Synowiec-Piłat, A. Olchowska-Kotala (red.), Socjologia i psychologia dla pacjenta. Wybrane zagadnienia, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń, s. 84‒105 | |
| dc.references | Tobiasz-Adamczyk B. (2012), „Życie w ramach” wyznaczonych chorobą nowotworową ‒ rola socjologii medycyny, „Przegląd Socjologiczny”, vol. LXI, nr 2, (Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Łódź), s. 81‒118. | |
| dc.references | Tobiasz-Adamczyk B., Szafraniec K., Bajka J. (1999), Zachowania w chorobie. Opis przebiegu choroby z perspektywy pacjenta, Uniwersytet Jagielloński. Collegium Medicum, Kraków | |
| dc.references | Twaddle A. C. (1979), Sickness Behavior and the sick role, G. K. Hall, Boston | |
| dc.references | Underwood S. (1992), Cancer risk reduction and early detection behaviors among black men: focus on learned helplessness, „Journal of Gender Culture and Health”, Vol. 9, s. 2131. | |
| dc.references | Wirick G. C., Jr. (1966), A multiple equation model of demand for health care, „Health Services Research Journal”, Vol. 1, s. 301‒346 | |
| dc.references | Zola I. K. (1973), Pathways to the doctor: from person the patient, „Social Science and Medicine”, Vol. 7, s. 677‒689 | |
