Wpływ przemian terytorialnych i struktury wewnętrznej ziem ukraińskich na położenie geopolityczne Rzeczpospolitej

Abstract

Z faktu geograficznego sąsiedztwa ziem zasiedlonych przez dwa słowiańskie plemiona – zachodniosłowiańskich Polaków i wschodniosłowiańskich – Rusinów (Ukraińców) wynika, w sposób nierozerwalny, trwająca przez długie wieki ich wzajemna interakcja. Również fakt tworzenia przez każdą z tych nacji odrębnych państwowości, jak również, w pewnych okresach historii, wspólnej państwowości, implikuje w sposób oczywisty zależność od silnie determinujących uwarunkowań geopolitycznych. Można powiedzieć wręcz, iż w toku dziejów obu narodów wielokroć potwierdzała się teza o nierozerwalności losów politycznych obu nacji i o silnym wpływie państwowości każdej z tych nacji na wzajemne położenie geopolityczne ich państw. Terytorialne podziały wewnętrzne nadal funkcjonują, stając się namacalnym wyrazem zróżnicowanych dziejów kraju, mają także wpływ na relacje z Polską i nasze położenie geopolityczne. Przede wszystkim istnieje groźba rozpadu Ukrainy na dwa lub większą liczbę jednostek geopolitycznych, z których zapewne nieliczne tylko zdołałyby zachować suwerenność. Paradoksem jest fakt, iż galicyjska część Ukrainy, najsilniej związana historycznie z Rzeczpospolitą jest matecznikiem skrajnie antypolskich organizacji, natomiast obszary zdominowane przez mniejszość rosyjską są wobec Polski co najmniej obojętne. Najsilniejsze sympatie wobec naszego kraju panują w regionach czysto ukraińskich, które już przed kilkoma wiekami straciły kontakt z Rzeczpospolitą, ale nie idzie to zarazem w parze z sympatiami prozachodnimi i pro-natowskimi, te najsilniejsze są w Galicji. Również we władzach najwyższych Ukrainy nie ma jedności poglądów co do strategii wyborów geopolitycznych. Z jednej strony deklarowana jest wola przystąpienia do NATO i UE czyli powrót do cywilizacji Zachodu, z drugiej brak jest rozwiązania kwestii gazociągu Odessa-Brody, zawierane są kolejne układy ekonomiczne z Rosją, co wskazuje na dychotomię polityki ukraińskiej w zasadniczej dla niej kwestii położenia geopolitycznego