Niespójność systemu emerytalnego i systemu rentowego w Polsce

Abstract

The aim of this article is to analyze the incoherence between the old-age pension system and disability pension system in Poland. The article consists of a preface, four sections and summary. The first two sections include description of rules and characteristic features of the pension systems. The article focuses on the factors which affect the calculation of the amount of disability and old-age pensions. The third section presents two theoretical models, which show how the amount of the disability pension depends on earnings and job seniority, and then compares relative amount of the disability pension with a replacement rate existing in old-age pension system. The conclusion is that rules for calculating the amount of the disability pensions are much more favorable. In the last section, the author presents proposals which, in his opinion, may reduce differences between the two systems and make the existing mechanisms fairer.

Celem artykułu jest przeanalizowanie problemu niespójności systemu rentowego i emerytalnego w Polsce pod względem wysokości otrzymywanych świadczeń. Artykuł składa się z czterech części. W pierwszej scharakteryzowano system rentowy, koncentrując się na sposobie ustalania wysokości świadczeń. Następnie przedstawiono ewolucję systemu emerytalnego, zwracając uwagę na zmiany wynikające z reformy wprowadzonej w 1999 roku. W trzeciej części przeprowadzono dwie symulacje kształtowania się relacji świadczenia rentowego do wynagrodzenia, uwzględniając zarobki oraz staż pracy ubezpieczonego. Otrzymane wyniki porównano ze stopami zastąpienia osiąganymi w systemie emerytalnym. Podkreślono fakt, że zasady ustalania wysokości świadczeń w systemie rentowym są znacznie korzystniejsze. W ostatniej części przedstawiono propozycje zmian systemowych prowadzące do zwiększenia spójności obu systemów i zredukowania relatywnych różnic w wysokości otrzymywanych świadczeń.