Wenn die Notenlinien zum Drahtverhau werden. Aggressivität und Musik in Ingmar Bergmans Drehbuch "Herbstsonate" und in Elfriede Jelineks Roman "Die Klavierspielerin"

Abstract

Das Drehbuch des Films Herbstsonate von Ingmar Bergman und der Roman Die Klavierspielerin von Elfriede Jelinek betreffen die komplizierte Beziehung zwischen Mutter und Tochter. Die Mutter gibt der Tochter das Leben, indem sie sie zur Welt bringt, aber von diesem Moment an beginnt sie auch ihre Persönlichkeit zu vernichten. Es scheint, dass es in einer aus männlichen und weiblichen Elementen bestehenden Welt keinen Platz mehr für die Töchter gibt, die von den Müttern entweder als Teil von sich selbst oder als ein drittes Geschlecht behandelt werden. In beiden Texten hängt die von den Müttern ausgelöste Aggression mit der Musik zusammen, die offenbart, dass ihre Selbstverwirklichung auf Kosten der Töchter stattfindet.

The screenplay of the film Autumn Sonata by Ingmar Bergman and the novel The Piano Player by Elfriede Jelinek deal with the complicated relationship between a mother and a daughter. The mother gives life to the daughter by bearing her but from this moment on she begins to destroy her personality. It seems that in a world composed of male and female elements there is no more place for the daughters that are treated by the mothers either like parts of themselves or like a third sex. In both texts the aggression caused by the mothers is connected with the music which reveals that their self-realization takes place at the daughters’ expense.

Scenariusz filmu Jesienna sonata Ingmara Bergmana i powieść Pianistka Elfriede Jelinek dotyczą skomplikowanej relacji miedzy matką a córką. Wydając córkę na świat, matka daje jej życie, ale z chwilą tą rozpoczyna niszczyć jej osobowość. Wydaje się, że w składającym się z elementów męskich i żeńskich świecie nie ma już miejsca dla córek, które przez matki traktowane są albo jako części ich samych, albo jako trzecia płeć. W obu tekstach agresja wyzwalana przez matki związana jest z muzyką, która ujawnia, że ich samorealizacja odbywa się na koszt córek.