Wielowymiarowa kultura „post-hooligańska”? W poszukiwaniu tożsamości ruchu kibicowskiego

Kossakowski, Radosław

dc.contributor.author	Kossakowski, Radosław
dc.contributor.editor	Grotowska-Leder, Jolanta
dc.contributor.editor	Rokicka, Ewa
dc.date.accessioned	2020-08-19T11:11:03Z
dc.date.available	2020-08-19T11:11:03Z
dc.date.issued	2015
dc.identifier.citation	Kossakowski R., Wielowymiarowa kultura „post-hooligańska”? W poszukiwaniu tożsamości ruchu kibicowskiego, [w:] Przemiany społeczne we współczesnej Polsce i ich konsekwencje. Perspektywa socjologiczna, Grotowska-Leder J., Rokicka E. (red.), Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2015, s. 161-182, doi: 10.18778/7969-481-5.10	pl_PL
dc.identifier.isbn	978-83-7969-481-5
dc.identifier.uri	http://hdl.handle.net/11089/32208
dc.description	W artykule zostały zaproponowane pewne ramy opisowe dla scharakteryzowania świata społecznego najbardziej zagorzałych (nazywanych dalej również: fanatycznymi, „hardcorowymi”) kibiców piłkarskich w Polsce. Przyjęto założenie, że ten świat społeczny oparty jest na specyficznej kulturze, ugruntowanej przez swoiste dyskursy, konstytuującej habitus jednostek, generującej więzi i strukturę normatywną oraz stanowiącej zasób kapitału społecznego. Jest to kultura, którą można analizować wieloaspektowo, a wymiary zjawiska, które zostaną poddane eksploracji (w takim wymiarze, na jaki pozwalają ramy artykułu) to: sfera strukturalna (ramy zaangażowania generujące spójność społeczną oraz wpływ zewnętrznych determinant normatywno-instytucjonalnych, np. prawa w postaci ustawy o bezpieczeństwie imprez masowych), sfera rytualno-interakcyjna (rytuały interakcyjne prowadzące do zawiązywania się specyficznej solidarności, generujące wspólnotową energię emocjonalną), sfera tożsamości i socjalizacji (tożsamość jednostkowa, przejawiająca się w życiu codziennym kibiców; oraz grupowa, tożsamość „My”), sfera symboliczno-ideologiczna (rola symboli znaczących, kardynalnych w kreowaniu wspólnoty i kultury; zestaw przekonań i wartości konstytuujących warstwę ideową), sfera performatywna (prezentacja ram interpretacyjnych przez kulturowe performanse), oraz sfera działań społecznych (ujmowanie kultury kibicowania przez pryzmat koncepcji ruchów społecznych oraz mobilizacji zasobów z egzemplifikacjami w postaci kibiców odbudowujących upadłe kluby w Polsce).	pl_PL
dc.description.abstract	The description and characterization of social world of the most committed (also futher called fanatic, “hardcore”) football supporters in Poland is the basic objective of the article. It is assumed, that such community is based on peculiar culture, established by its own discourses, constituting the habitus of individuals, generating social bonds and normative structure and comprising the source of social capital. One may analyse that culture as a multidimensional sphere and it is not appropriate to describe the “hardcore” fans by prism of “hooligan” discourse, predominating in the previous published books of sociology of sport. The following dimensions will be researched: the structural level (the frame of engagement generating social cohesion, and the influence of external institutional-normative determinants – eg. the case of Act about safety of mass events, implemented in 2009), the sphere of interaction rituals (leading to formation of peculiar solidarity, establishing the emotional energy of the community), the sphere of identity and socialization (the individual identity manifesting itself in the daily life of fans; and the social identity of “We”), the symbolic-ideological dimension (the role of cardinal symbols in creating the community and culture; the set of values and beliefs founding the layer of ideas), the dimension of cultural performance (the presentation of the frames of interpretation through aesthetic spectacles), and the sphere of grassroots movements (employing social movements theory as well as the idea of mobilization of resources with exemplifications of supporters rebuilding their clubs from organizational breakdown).	pl_PL
dc.description.sponsorship	Udostępnienie publikacji Wydawnictwa Uniwersytetu Łódzkiego finansowane w ramach projektu „Doskonałość naukowa kluczem do doskonałości kształcenia”. Projekt realizowany jest ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój; nr umowy: POWER.03.05.00-00-Z092/17-00.	pl_PL
dc.language.iso	pl	pl_PL
dc.publisher	Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego	pl_PL
dc.relation.ispartof	Grotowska-Leder J., Rokicka E. (red.), Przemiany społeczne we współczesnej Polsce i ich konsekwencje. Perspektywa socjologiczna, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2015;
dc.rights	Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 Międzynarodowe	*
dc.rights.uri	http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/	*
dc.subject	football	pl_PL
dc.subject	fan culture	pl_PL
dc.subject	hooliganism	pl_PL
dc.subject	interaction rituals	pl_PL
dc.subject	social identity	pl_PL
dc.title	Wielowymiarowa kultura „post-hooligańska”? W poszukiwaniu tożsamości ruchu kibicowskiego	pl_PL
dc.title.alternative	Multidimensional “post-hooligan” culture? In search of the identity of the football supporters’ movements	pl_PL
dc.type	Book chapter	pl_PL
dc.page.number	161-182	pl_PL
dc.contributor.authorAffiliation	Uniwersytet Gdański	pl_PL
dc.identifier.eisbn	978-83-7969-482-2
dc.contributor.authorBiographicalnote	Radosław Kossakowski jest socjologiem, adiunktem w Zakładzie Socjologii Ogólnej na Wydziale Nauk Społecznych Uniwersytetu Gdańskiego. Jego zainteresowania badawcze dotyczą socjologii sportu, zwłaszcza piłki nożnej i kibiców oraz metodologii badań jakościowych. Ostatnio zredagował dwie książki: Futbol i cała reszta. Sport w perspektywie nauk społecznych (2013) oraz Sport – sportowcy – kibice. Perspektywa socjologiczna (2013)	pl_PL
dc.references	Alexander J. C. (2010a), Znaczenia społeczne, Nomos, Kraków.	pl_PL
dc.references	Anderson L. (2006), Analytic Autoethnography, „Journal of Contemporary Ethnography”, no. 4.	pl_PL
dc.references	Antonowicz D., Wrzesiński Ł. (2009), Kibice jako wspólnota niewidzialnej religii. „Studia Socjologiczne”, nr 1.	pl_PL
dc.references	Antonowicz Kossakowski R., Tomasz Szlendak T. (2011), Ostatni bastion antykonsumeryzmu? Kibice industrialni w dobie komercjalizacji sportu. „Studia Socjologiczne”, nr 3.	pl_PL
dc.references	Armstrong G. (1998), Football Holigans: Knowing the Score, Berg, Oxford.	pl_PL
dc.references	Porat A.B. (2010), Football fandom: a bounded identification, „Soccer & Society”, no. 3.	pl_PL
dc.references	Berger P.L., Luckmann Th. (2010), Społeczne tworzenie rzeczywistości, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.	pl_PL
dc.references	Bourdieu P. (1977), Outline of a Theory of Practice, Cambridge University Press, Cambridge.	pl_PL
dc.references	Carlson M. (2007). Performans, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.	pl_PL
dc.references	Coleman J.S. (1994), Foundations of Social Theory, Harvard University Press, Cambridge, MA.	pl_PL
dc.references	Collins R. (2011), Łańcuchy rytuałów interakcyjnych, Nomos, Kraków.	pl_PL
dc.references	Cottingham M.D. (2012), Interaction Ritual Theory and Sports Fans: Emotion, Symbols, and Solidarity, „Sociology of Sport Journal”, no. 29.	pl_PL
dc.references	Dudała J. (2004), Fani chuligani. Rzecz o polskich kibolach. Studium socjologiczne, Żak, Warszawa.	pl_PL
dc.references	Durkheim E. (1999), O podziale pracy społecznej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.	pl_PL
dc.references	Elias N., Dunning E. (1986), Quest for Excitement: Sport and Leisure in the Civilising Process, Basil Blackwell, Oxford.	pl_PL
dc.references	Erhart I. (2013), Ladies of Besiktas: A dismantling of male hegemony at Inönü Stadium. „International Review for the Sociology of Sport”, no. 1.	pl_PL
dc.references	Fine, G.A. (2012), Tiny Publics. A Theory of Group Action and Culture, Russel Sage Foundation, New York.	pl_PL
dc.references	Giulianotti R. (1995), Participant Observation and Research into Football Hooliganism: Reflections on the Problems of Entree and Everyday Risks, „Sociology of Sport Journal”, no. 1.	pl_PL
dc.references	Giulianotti R. (1999), Football. A Sociology of the Global Game, Polity Press, Cambridge.	pl_PL
dc.references	Giulianotti R. (2002), Supporters, Followers, Fans, and Flaneurs. A Taxonomy of Spectator Identities in Football. „Journal of Sport & Social Issues”, no. 2.	pl_PL
dc.references	Giulianotti R. (2007), Popular Culture, Social Identities, and Internal/External Cultural Politics: The Case of Rangers Supporters in Scottish Football, „Identities: Global Studies in Culture and Power”, no. 14.	pl_PL
dc.references	Giulianotti R. (2011), Sport Mega Events, Urban Football Carnivals and Securitised Commodification: The Case of the English Premier League, „Urban Studies”, no. 15.	pl_PL
dc.references	Goffman E. (2008), Zachowanie w miejscach publicznych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.	pl_PL
dc.references	Goffman E. (2010), Analiza ramowa, Nomos, Kraków.	pl_PL
dc.references	Gorący A. (2009), Widowisko sportowe – studium agresji. Uwarunkowania zachowań agresywnych kibiców piłki nożnej, Wydawnictwo Naukowe WSKFiT, Pruszków.	pl_PL
dc.references	Hall S. (1996), Introduction: Who Needs “Identity”, [w:] S. Hall, P. Gay (eds.), Question of Cultural Identity, Sage, London.	pl_PL
dc.references	Jameson F. (1991), Postmodernism, or the Cultural Logic of Late Capitalism, Verso, London.	pl_PL
dc.references	Jenkins R. (2002), Different Societies? Different Cultures? What are Human Collectivities?, [w:] S. Malesevic, M. Haugaard (eds.), Making Sense of Collectivity: Ethnicity, Nationalism and Globalisation, Pluto, London.	pl_PL
dc.references	Kamiński A. (2012), Typologia kibiców piłkarskich, [w:] W. Pływaczewski, B. Wiśniewski (red.), Przestępczość stadionowa. Diagnoza i przeciwdziałanie zjawisku, WSPol, Szczytno.	pl_PL
dc.references	King A. (1997), The postmodernity of football hooliganism, „British Journal of Sociology”, no. 4.	pl_PL
dc.references	Kossakowski R., Antonowicz D., Szlendak T. (2012), Duszący dym odpalonych rac. O wyzwaniach w etnografii subkultury kibiców piłkarskich, „Przegląd Socjologii Jakościowej”, nr 3.	pl_PL
dc.references	Kowalski R. (2002), Potomkowie Hooligana. Szalikowcy. Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń.	pl_PL
dc.references	MacAloon J.J. (1984), Introduction: Cultural Performances, Culture Theory, [w:] J.J. MacAloon (ed.), Rite, Drama, Festival, Spectacle: Rehearsals toward a Theory of Cultural Performance, Institute for the Study of Human Issues, Philadelphia.	pl_PL
dc.references	Marsh P., E Rosser E., Harré R. (1978), The Rules of Disorder, Routledge, London.	pl_PL
dc.references	Moor L. (2007), Sport and Commodification. A Reflection on Key Concepts, „Journal of Sport & Social Issues”, no. 2.	pl_PL
dc.references	Morris A., Braine N. (2008), Ruchy społeczne a świadomość opozycyjna, [w:] K. Gorlach, P. H. Mooney (eds.), Dynamika życia społecznego, Wydawnictwo Scholar, Warszawa.	pl_PL
dc.references	Pearson G. (2012), An Ethnography of English football fans. Cans, cops and carnivals, Manchester University Press, Manchester.	pl_PL
dc.references	Piotrowski P. (2012), Chuligani a kultura futbolu w Polsce, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.	pl_PL
dc.references	Pyka R. (2010), Teoria działania i samotworzenia się społeczeństwa jako nowatorski wkład Alaina Touraine’a do współczesnej socjologii francuskiej i światowej, [w:] A. Touraine, Samotworzenie się społeczeństwa, Nomos, Kraków.	pl_PL
dc.references	Sahaj T. (2007), Fani futbolowi. Historyczno-społeczne studium zjawiska kibicowania, AWF, Poznań.	pl_PL
dc.references	Schechner R. (2006), Performatyka: wstęp, Instytut im. Jerzego Grotowskiego, Wrocław.	pl_PL
dc.references	Spaaij R. (2006), Understanding Football Hooliganism: A Comparison of Six Western European Football Clubs, Universiteit van Amasterdam, Amsterdam.	pl_PL
dc.references	Stott C, Hutchison P., Drury J. (2001), ‘Hooligans’ abroad? Inter-group dynamics, social identity and participation in collective ‘disorder’ at the 1998 World Cup Finals, „British Journal of Social Psychology”, no. 3.	pl_PL
dc.references	Swidler A. (1986), Culture in action: Symbols and strategies, „American Sociological Review”, no. 2.	pl_PL
dc.references	Szlendak T. (2004), Supermarketyzacja. Religia i obyczaje seksualne młodzieży w kulturze konsumpcyjnej, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław	pl_PL
dc.references	Szmatka J. (1989), Małe struktury społeczne, PWN, Warszawa.	pl_PL
dc.references	Touraine A. (2010), Samotworzenie się społeczeństwa, Nomos, Kraków.	pl_PL
dc.references	Zieliński R. (1997), Liga chuliganów, Croma, Wrocław.	pl_PL
dc.identifier.doi	10.18778/7969-481-5.10