Wpływ wahań koniunktury na efekty polityki fiskalnej

Abstract

W ostatnich latach nastąpił wzrost zainteresowania analizami dotyczącymi oceny siły wpływu dyskrecjonalnych szoków fiskalnych na koniunkturę, przy jednoczesnym niedostatku tego typu badań dla pewnej grupy krajów, między innymi krajów słabiej rozwiniętych, krajów będących nowymi członkami Unii Europejskiej, w tym krajów aspirujących do uczestnictwa w strefie euro. Podkreślić należy, że polityka fiskalna w krajach ubiegających się o akcesję do strefy euro stanowi przedmiot szczególnego zainteresowania. Wynika to z faktu, że w przypadku tych krajów uczestnictwo w strefie euro oznaczać będzie rezygnację z prowadzenia niezależnej polityki pieniężnej, co wiąże się z przeniesieniem ciężaru działań przywracających równowagę między innymi na politykę fiskalną, a tym samym wzmocnienie jej roli w stabilizowaniu koniunktury. Ponadto polityka fiskalna w krajach Unii Europejskiej, mimo że prowadzona przez niezależne rządy, podlega ogólnym wytycznym i ograniczeniom formułowanym na szczeblu ponadnarodowym, w tym wytycznym i zaleceniom Komisji Europejskiej. W konsekwencji wzrasta zainteresowanie pogłębionymi analizami dotyczącymi rozpoznania efektów polityki fiskalnej w krótkim okresie, głównie z uwagi na możliwości wykorzystania jej instrumentów do stabilizowania wahań koniunktury. Biorąc pod uwagę powyższe, celem podjętego badania jest rozpoznanie efektów polityki fiskalnej w Polsce. W sposób szczególny przeprowadzone analizy zostały ukierunkowane na rozpoznanie efektów wywoływanych instrumentami dochodowymi oraz instrumentami wydatkowymi. Wskazać również należy, że badanie stanowi próbę oceny i porównania efektów polityki fiskalnej w Polsce w okresie przed i po wybuchu ogólnoświatowego spowolnienia gospodarczego, jak również ocenę efektów polityki fiskalnej zależnych od wahań koniunktury. Badanie oparto na danych kwartalnych, przy czym, z uwagi na dostępność danych, próba czasowa mieści się pomiędzy pierwszym kwartałem 1999 r. a drugim kwartałem 2018 r. W ogólnym podsumowaniu wskazać należy, że wyniki uzyskane na podstawie badania empirycznego sugerują większe znaczenie instrumentów wydatkowych w stabilizowaniu koniunktury w Polsce.