„Wołanie o prawa kobiety” – działalność organizacji strażniczych w kwestii praw reprodukcyjnych w Polsce

Abstract

The article discusses watchdog activities in the area of reproductive rights undertaken by non-governmental organisations (NGOs) in Poland. This analysis covered the activity of two organisations: Childbirth with Dignity Foundation and Federation for Women, and Family Planning, which were selected for the study due to both of the history and scope of their activity. The different types of watchdog actions undertaken by both NGOs were identified and examples of observation and monitoring, whistleblowing, interventions, legal and political actions and activity in field of education and social activisation are presented. Both watchdog organisations are active on the macrostructural level influencing the politics, legal regulations and social awareness as well as the mezzo- and microstructural level by controlling public institutions in the local communities and supporting and empowering individuals. They not only vindicate women’s rights, but also encourage and prepare women to react to violations of their reproductive rights.

W artykule omówiono działania strażnicze w zakresie praw reprodukcyjnych podejmowane przez organizacje pozarządowe w Polsce. Analiza objęła działalność dwóch organizacji: Fundacji „Rodzić po Ludzku” oraz Federacji na Rzecz Kobiet i Planowania Rodziny, które zostały wybrane do badania zarówno ze względu na historię, jak i zakres ich działalności. Zidentyfikowano różne rodzaje działań strażniczych podejmowanych przez obie organizacje pozarządowe oraz przedstawiono przykłady obserwacji i monitoringu, alarmowania (whistleblowing), interwencji, działań prawnych i politycznych oraz działalności w obszarze edukacji i aktywizacji społecznej. Obie organizacje strażnicze działają na poziomie makrostrukturalnym, wpływając na politykę, re­gulacje prawne i świadomość społeczną, a także na poziomie mezo- i mikrostrukturalnym poprzez kontrolowanie instytucji publicznych w społecznościach lokalnych oraz wspieranie i wzmacnianie jednostek. Nie tylko same walczą o prawa kobiet, ale także zachęcają i przygotowują kobiety do reagowania na łamanie ich praw reprodukcyjnych.