Ekonometryczne modele regionalnych rynków ropy naftowej

Abstract

Celem rozprawy jest analiza czynników kształtujących aktywność wydobywczą i zapotrzebowanie na ropę naftową w latach 2002-2014. Wyróżniono cztery rynki regionalne ze względu na kryteria: geograficzne oraz członkostwa w OPEC (Ameryka Północna, Europa, Azja, OPEC). Analizę empiryczną przeprowadzono na podstawie modeli wektorowej korekty błędem. Na podstawie otrzymanych wyników można wnioskować, że istnieje określony zbiór czynników, który determinuje popyt na surowiec i aktywność wiertniczą (czy wydobycie). Popyt na ropę naftową jest zależny od cen ropy naftowej i gazu ziemnego oraz indeksu produkcji przemysłowej. Stopień wpływu tych czynników na regionalne zapotrzebowanie na surowiec jest zróżnicowany. Twierdzenie, że ropa naftowa i gaz ziemny to bliskie substytuty uważa się za prawdziwe. Wzrost cen ropy naftowej wpływa na spadek popytu na surowiec. Inne wnioski należy sformułować dla OPEC – cena ropy naftowej stanowi czynnik determinujący dochody z eksportu surowca. Wyższa cena jednej baryłki ropy naftowej pozwala uzyskać wyższe dochody względem kosztu wydobycia (stałego przy stałych złożach ropy naftowej), a tym samym można stwierdzić, że importerzy ropy naftowej „finansują” zapotrzebowanie na surowiec w OPEC. Aktywność wiertnicza (poszukiwania i rozwój pól roponośnych) determinowana jest przez ceny ropy naftowej oraz gazu ziemnego. Istnienie takiej zależności świadczy o tym, że koncerny naftowe decyzje o uruchomieniu projektów wydobywczych opierają na analizach rentowności produkcji z poszczególnych złóż. W regionach będących importerami netto ropy naftowej (Ameryce Północnej i Europie), liczba aktywnych odwiertów w równym stopniu dostosowywana jest do wahań cen ropy naftowej, jak i cen gazu ziemnego. W Ameryce Północnej oddziaływanie cen ropy naftowej na liczbę aktywnych odwiertów jest wyższe niż w innych regionach.