Terapeuta zajęciowy i jego rola w pracy z osobami z niepełnosprawnością, zagrożonymi wykluczeniem społecznym

Abstract

Occupational therapy is a form of rehabilitation, which since recently was not recognized as the vital subject of the social discourse. This is due to the fact that for many decades in Poland this discipline was stagnating, and the tasks therapists were usually identified with art therapy. However, for a few years one can see slow changes in occupational therapy. One of them is the education of occupational therapists at an academic level, which can contribute to the acknowledgment of the potential of occupational therapy. One of the group to which occupational therapists can direct their actions are people with disabilities, which in particular are at risk of social exclusion.This paper presents the current understanding of occupational therapy in Poland and in the world. The text describes the changes taking place in the area of training therapists in Poland and indicate what actions focused on combating social exclusion of people with disabilities can make occupational therapists as part of their professional role.

Terapia zajęciowa jest formą rehabilitacji, która do niedawna nie znajdowała należnego uznania w dyskursie społecznym. Wynika to z faktu, że przez wiele dziesięcioleci w Polsce dyscyplina ta była w fazie stagnacji, a zadania terapeutów kojarzone były zwykle z realizowaniem zajęć z zakresu arteterapii, takich jak malowanie, praca z gliną czy tworzenie rękodzieła. Jednakże od kilku lat można zaobserwować powolne zmiany dokonujące się w obszarze tej dyscypliny, związane m.in. z możliwościami kształcenia terapeutów zajęciowych na poziomie akademickim, które mogą przyczynić się do dostrzeżenia potencjału, jaki terapia zajęciowa, rozumiana zgodnie z aktualnymi, światowymi trendami, może zaoferować szerokiej rzeszy odbiorców. Jedną z tych grup stanowią osoby z niepełnosprawnością, które w sposób szczególny zagrożone są wykluczeniem społecznym. W przeciwdziałanie ekskluzji tych osób z powodzeniem angażować się mogą terapeuci zajęciowi. Celem niniejszego tekstu jest przedstawienie aktualnego rozumienia terapii zajęciowej w Polsce i na świecie oraz zarysowanie zmian dokonujących się w obszarze kształcenia terapeutów zajęciowych. Niezwykle istotne jest także przedstawienie możliwych działań, które w ramach swojej roli zawodowej mogą prezentować terapeuci zajęciowi, skoncentrowanych na przeciwdziałaniu wykluczeniu osób z niepełnosprawnością.