dc.contributor.author | Karpińska, Grażyna Ewa | |
dc.date.accessioned | 2017-11-09T13:25:38Z | |
dc.date.available | 2017-11-09T13:25:38Z | |
dc.date.issued | 2017 | |
dc.identifier.issn | 0024-4708 | |
dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/11089/23201 | |
dc.description.abstract | From the cultural point of view, the space of a cemetery is an unfinished artefact; it undergoes constant transformations both as a material and as a non-material construct. It functions as a palimpsest whose space is created and adjusted by the passage of time; it is time that imposes new meanings and identities upon it. To read a cemetery correctly, one needs to be familiar with the language in which it has been written and to subject it to several readings, since the first reading, i.e. that of a cemetery’s “clearly visible, evident and intentionally exposed” (as J. Kolbuszewski put it) objects and signs, does not allow the scholar to profoundly reconstruct its space. My example will be a village cemetery located in the Cracow-Częstochowa Jura region (in the village of Złoty Potok, Janów commune, Częstochowa county). | pl_PL |
dc.description.abstract | Z kulturowego punktu widzenia przestrzeń cmentarza jest tworem niedokończonym, jako konstrukt materialny i niematerialny jest nieustannie „przeobrażany”. Funkcjonuje jako palimpsest – czas uzgadnia i kreuje jego przestrzeń, nadpisuje nowe znaczenia i tożsamości. Aby go odczytać prawidłowo należy znać język, jakim został napisany i poddać go kilku lekturom, gdyż pierwsza lektura „jawnie dostrzegalnych, widomych i celowo eksponowanych” (J. Kolbuszewski) obiektów i znaków cmentarza nie pozwala badaczowi dogłębnie re-konstruować jego przestrzeń. Za przykład posłuży mi wiejski cmentarz leżący na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej (wieś Złoty Potok, gmina Janów, powiat częstochowski). | pl_PL |
dc.language.iso | pl | pl_PL |
dc.publisher | Polskie Towarzystwo Ludoznawcze | pl_PL |
dc.relation.ispartof | Literatura Ludowa;1 | |
dc.subject | cmentarz | pl_PL |
dc.subject | przestrzeń | pl_PL |
dc.subject | pamięć | pl_PL |
dc.subject | tekst kultury | pl_PL |
dc.subject | lektura | pl_PL |
dc.subject | Złoty Potok | pl_PL |
dc.title | Cmentarz. Antropologiczna lektura przestrzeni i pamięci na przykładzie wiejskiego cmentarza w Złotym Potoku | pl_PL |
dc.title.alternative | A Cemetery. The Anthropological Reading of Space and Memory on the Example of a Village Cemetery at Złoty Potok | pl_PL |
dc.type | Article | pl_PL |
dc.page.number | 21-31 | pl_PL |
dc.contributor.authorAffiliation | Uniwersytet Łódzki, Wydział Filozoficzno-Historyczny, Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej | pl_PL |
dc.references | BARTKOWIAK, I., BARTKOWIAK, J. (2014). Rozwój cywilizacji na terenie północno-wschodniej Jury, w miejscowości Złoty Potok. Pozyskano z http://janow.pl/fotki/rozwoj.pdf. | pl_PL |
dc.references | BRENCZ, A. (2000). Niemieckie wiejskie cmentarze jako element krajobrazu kulturowego środkowego Nadodrza. W: Z. Mazur (red.), Wspólne dziedzictwo? Ze studiów nad stosunkiem do spuścizny kulturowej na Ziemiach Zachodnich i Północnych (s. 287–305). Poznań: Instytut Zachodni. | pl_PL |
dc.references | BURZYŃSKA, A. (2006). Anty-teoria literatury. Kraków: Universitas. | pl_PL |
dc.references | BYSTROŃ, J.S. (1980). Tematy, które mi odradzano. Pisma etnograficzne rozproszone. Warszawa: PIW. | pl_PL |
dc.references | CZAJA, D. (2004). Sygnatura i fragment. Narracje antropologiczne. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego. | pl_PL |
dc.references | CZARNOWSKI, S. (1956). Podział przestrzeni i jej rozgraniczenie w religii i magii. W: S. Czarnowski, Dzieła. T. 3 (s. 221–236). Warszawa: PWN. | pl_PL |
dc.references | ELIADE, M. (1993). Sacrum, mit, historia. Wybór esejów (przeł. A. Tatarkiewicz). Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy. | pl_PL |
dc.references | FISCHER, A. (1921). Zwyczaje pogrzebowe ludu polskiego. Lwów: Ossolineum. | pl_PL |
dc.references | HAJDUK-NIJAKOWSKA, J. (2014). Kulturowe kreowanie wyobrażeń na temat przeszłości. W: E. Golachowska, A. Zielińska (red.), Konstrukcje i dekonstrukcje tożsamości. T. 3. Narracja i pamięć (s. 527–540). Warszawa: Instytut Slawistyki PAN. | pl_PL |
dc.references | KOLBUSZEWSKI, J. (1994). Przestrzenie i krajobrazy. Wrocław: Oficyna Wydawnicza Sudety. | pl_PL |
dc.references | KOLBUSZEWSKI, J. (1996). Cmentarze. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie. | pl_PL |
dc.references | KOWALSKI, P. (1994). Prośba do Pana Boga. Rzecz o gestach wotywnych. Wrocław: Towarzystwo Przyjaciół Polonistyki Wrocławskiej. | pl_PL |
dc.references | MINKSZTYN, J. (2015). (Nie)Święte śmieci. W: K. Kulikowska, C. Obracht-Prondzyński (red), Śmieć w kulturze (s. 105–130). Gdańsk: Wydawnictwo Naukowe Katedra. | pl_PL |
dc.references | ORMAN, K., ORMAN, P. (2008). Wielka Wojna na Jurze. Przebieg wydarzeń i cmentarze wojenne I wojny światowej między Krakowem a Częstochową. Kraków: Wydawnictwo Egis. | pl_PL |
dc.references | REINFUSS, R. (1989). Ludowa rzeźba kamienna w Polsce. Wrocław: Ossolineum. | pl_PL |
dc.references | REWERS, E. (2005). Post-polis. Wstęp do filozofii ponowoczesnego miasta. Kraków: Universitas. | pl_PL |
dc.references | SCHLÖGEL, K. (2009). W przestrzeni czas czytamy. O historii cywilizacji i geopolityce. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie. | pl_PL |
dc.references | SIKORA, S. (1986). Cmentarz. Antropologia pamięci. Konteksty. Polska Sztuka Ludowa, 1–2, s. 57–68. | pl_PL |
dc.references | SKARGA, B. (2002). Ślad i obecność. Warszawa: PWN. | pl_PL |
dc.references | SŁAWIŃSKI, J. (2006). Miejsce interpretacji. Gdańsk: Wydawnictwo słowo / obraz / terytoria. | pl_PL |
dc.references | SPISS, A. (2002). Wiejskie cmentarze w Polsce. W: K. Grodziska, J. Purchla (red.), Śmierć, przestrzeń, czas, tożsamość w Europie Środkowej około 1900 (s. 215–234). Kraków: Międzynarodowe Centrum Kultury. | pl_PL |
dc.references | STARCZUK, J. (2006). Cmentarz i stół. Pogranicze prawosławno-katolickie w Polsce i na Białorusi. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego. | pl_PL |
dc.references | SULIMA, R. (1992). Słowo i etos. Szkice o kulturze. Kraków: Zakład Wydawniczy FA ZMW „Galicja”. | pl_PL |
dc.references | VANDENDORPE, Ch. (2008). Od papirusu do hipertekstu. Esej o przemianach tekstu i lektury (przeł. A. Sawisz). Warszawa: Wydawnictwo UW. | pl_PL |
dc.references | WHITE, H. (2000). Poetyka pisarstwa historycznego (przeł. E. Domańska i in). Kraków: Univesitas. | pl_PL |
dc.references | http://janow.pl/fotki/rozwoj.pdf | pl_PL |
dc.references | http://www.wkz.katowice.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=101&Itemid=98 | pl_PL |
dc.contributor.authorEmail | karp@uni.lodz.pl | pl_PL |
dc.identifier.doi | 10.12775/LL.1.2017.002 | |
dc.date.defence | 2017 | |