Płeć kulturowa a percepcja środkowej fazy życia

Abstract

The theoretical framework of the sociological analysis conducted for the purpose of this publication is the gender approach. Its aim was to find signs of the influence of the patriarchal culture on perceptions of middle age in relation to own category of gender of respondents and to show what this influence is. It is hypothesized that differences in the perception of the middle phase of life between men and women are related to the unequal status of gender in patriarchal society based on specific power relationships between categories of gender and patriarchal conceptions of femininity and masculinity. According to them a process of socialization of the young generation goes and the social expectations of women and men are formulated, including their age (gendered age). Empirically observed in many studies perceptions of middle age in terms of the crisis, especially by men, would be in their case associated with the expected by them risk of possibility of loss their subjective social and the ideal of masculinity. The positive image of this phase of life would be associated with a sense of self-realization and / or fulfillment of expectations regarding the male role in society. In the patriarchal social order perceived threat of loss of real subjective status does not apply, for obvious reasons, to objectified women. Their perception of middle age can, however, be associated with a sense of advancement of the process of women’s empowerment and / or the degree of satisfaction with the realization of the patriarchal ideal of femininity.

Teoretyczne ramy socjologicznej analizy przeprowadzonej na użytek tego opracowania stanowiło podejście genderowe. Jej celem było odnalezienie przejawów wpływu patriarchalnej kultury na percepcję wieku średniego w odniesieniu do własnej kategorii płci oraz ukazanie, na czym polega ten wpływ. Przyjęto hipotezę, że różnice w sposobie postrzegania środkowej fazy życia, występujące między kobietami i mężczyznami, pozostają w związku z nierównym statusem płci w społeczeństwie patriarchalnym, zbudowanym na określonym modelu relacji władzy między kategoriami płci i od-powiadających mu koncepcjach kobiecości i męskości. Zgodnie z nimi przebiega bowiem proces socjalizacji młodego pokolenia i formułowane są społeczne oczekiwania wobec kobiet i mężczyzn, uwzględniające zresztą ich wiek (gendered age). Empirycznie stwierdzone w wielu badaniach postrzeganie wieku średniego w kategoriach kryzysu, zwłaszcza przez mężczyzn, w ich przypadku byłoby więc związane z wystąpieniem zagrożenia możliwości realizacji ich podmiotowego statusu społecznego oraz ideału męskości. Pozytywny obraz tej fazy życia mężczyzn byłby natomiast związany z poczuciem samorealizacji i/lub spełniania oczekiwań dotyczących roli mężczyzny w społeczeństwie. W patriarchalnym porządku zagrożenie utratą podmiotowości, z oczywistych względów, nie dotyczy uprzedmiotowionych kobiet. Ich percepcja wieku średniego może więc być związana z ewentualnym poczuciem indywidualnego upodmiotowienia (co w tym typie porządku społecznego dla kobiety oznacza podwyższenie jej statusu) i/lub ze stopniem osobistej satysfakcji, płynącej z realizacji patriarchalnego ideału kobiecości.