Turystyka kwalifikowana – od idei do praktyki. Przykład turystów odwiedzających Tatrzański Park Narodowy

Abstract

Według Słownika Języka Polskiego PWN (1978, s. 1096) słowo kwalifikowany rozumiane jest jako "mający odpowiednie kwalifikacje i przygotowanie oraz posiadający najwyższą jakość". Czym jest zatem pojęcie turystyki kwalifikowanej, które wprowadzone przez środowisko PTTK w latach 50. XX, dziś często zastępowane jest pojęciem łagodniejszej w formie turystyki aktywnej? Zjawisko to obserwowane zwłaszcza w krajach cywilizacji zachodniej, ma związek z przemianami społeczno-gospodarczymi i kulturowymi, w tym z postmodernistyczną komercjalizacją sfery czasu wolnego (Prószyńska-Bordas 2013, s. 64). Formy aktywności rekreacji plenerowej stają się coraz łatwiej dostępne, a przemiany dotyczące stylu życia, ilości czasu wolnego i jego spędzania mają wpływ na preferencje turystów oraz przebieg pobytu turystycznego. Nie bez znaczenia pozostaje także pojawiająca się w ostatnich latach moda na aktywny wypoczynek oraz chęć zaimponowania innym, prowadząca w ostateczności do podwyższenia statusu społecznego. Wyjazd podczas którego uczestnik podejmuje się niecodziennych aktywności turystycznych jak np.: lot balonem (ang. ballooning), narciarstwo wysokogórskie (ang. skituring) czy skoki spadochronowe z klifów (ang. cliff jumping) ma zadziwiać swoją odmiennością, być wyrazem zamożności uczestnika i jego przynależności do określonej grupy społecznej (Niezgoda 2013, s. 90-91). Celem artykułu jest ukazanie właściwości turystyki kwalifikowanej oraz odniesienie ich do przykładu turystów pieszych górskich odwiedzających Tatrzański Park Narodowy. Główny zadaniem badawczym była odpowiedź na pytanie w jakim stopniu badani turyści wykazują cechy zgodne z założeniami teoretycznymi turystyki kwalifikowanej. Ponadto, w analizowanym zjawisku starano się wskazać na różnice przestrzenne w różnych rejonach polskich Tatr.