Transformacja polskiej polityki społecznej a członkostwo w Unii Europejskiej

Abstract

Polska polityka społeczna została ukształtowana na gruncie głębokich zmian systemowych, jakie dokonały się w kraju na początku lat 90. XX w. Pogłębiający się kryzys polityczny i ekonomiczny, otwarty konflikt społeczny doprowadził do załamania się ustroju i rozpoczęcia przekształceń w formie transformacji systemowej. Przejście od socjalistycznego systemu gospodarowania, opartego na własności państwa oraz centralnym planowaniu i zarządzaniu gospodarką, do kapitalistycznego systemu rynkowego spowodowało radykalne zmiany we wszystkich strukturach państwa. Konieczna była reorganizacja polityczna, ekonomiczna i społeczna kraju na poziomie: zarządzania instytucjami, organizacji zasad działania gospodarki, a także relacji wewnątrzspołecznych. Natomiast okres akcesyjny przed członkostwem w Unii Europejskiej to transformacja, mająca na celu: ekonomiczne ustabilizowanie gospodarki krajowej, dokonanie przekształceń w sferze prawno-instytucjonalnej oraz nawiązanie współpracy ekonomicznej i politycznej z państwami Europy Zachodniej. Kumulacja różnych politycznych, ekonomicznych i społecznych czynników zdeterminowała kierunek procesu transformacyjnego i modernizacyjnego w Polsce przełomu wieków, ale także ukształtowała nowe przesłanki konceptualizowania zadań i celów polityki społecznej. A zatem pytanie brzmi: w jakim stopniu kolejne procesy modernizacyjne zmieniły politykę społeczną, realizowaną w Polsce, w czasie odchodzenia od modelu socjalistycznego i dochodzenia do Europejskiego Modelu Społecznego?

The social policy became formed on background of deep system-changes, which took place in Poland at the beginning 1990s. The deepening political and economic crisis, open social conflict brought to breakup of political system and the beginning of system-transformation. The conversion from socialist system to capitalistic market system caused radical changes in all structures of the state. Necessary was the reorganization political, economic and social system of the country level: managements with institutions, the organization of rules of the activity of the economy and also inside-social relations. Instead the accessional period before the membership in the European Union is the transformation targeting: the economic homoeostasis of the home economy, the execution of transformations in the sphere legally – institutional and linking of the cooperation economic and political with states of Westerly Europe. The cumulation of different political, economic and social factors determined the direction of the process transformation and modernization in Poland, but also formed new conceptions of assignments and aims of the social policy. Now, the question is: how much following modernization processes they changed the social policy realized in Poland, leaving from the socialist model and arriving at the European Social Model.