Medykalizacja wyglądu – nowy wymiar zdrowego ciała

Abstract

Proces medykalizacji jest nierozerwalnie związany z ludzkim ciałem. Współcześnie jednak odznacza się on dużą ekspansywnością, zawłaszczającą kolejne obszary ludzkiego życia. Medykalizacja dotyczy dwóch kategorii wydarzeń: 1) w ścisłym znaczeniu medycznym chodzi o przemiany, zachodzące w ludzkim życiu w procesie choroby (hospitalizacja, przyjmowanie leków, rehabilitacja itp.; ważne i godne podkreślenia jest obiektywne istnienie choroby; 2) w szerokim znaczeniu, nadanym przez socjologów medycyny, jest to proces zawłaszczania kolejnych obszarów ludzkiego życia pod jurysdykcję medycyny. Obszary te wcześniej traktowane były jako naturalne, normalne (nieśmiałość, ciąża) lub też znajdowały się pod jurysdykcją innych instytucji (rodzina, prawo). Niniejszy artykuł dotyczy szerokiego, socjologicznego ujęcia tego procesu. Jego celem jest ukazanie jednego z obszarów poddawanych obecnie medykalizacji, jakim jest ludzkie ciało, a dokładniej – wygląd (image). Artykuł ma pokazać, jak rozszerza się współcześnie obszar leczenia, co poddaje się kontroli medycyny i jak przekłada się to na życie prywatne i zawodowe oraz na zmianę w postrzeganiu i rozumienia kategorii „zdrowie” i „choroba”. Przywołane zostaną podejścia do ciała, wymiary i praktyki medykalizacji w odniesieniu do niego oraz przybliżone zostanie pojęcie lookismu.

Process of medicalization is inevitably connected with a human body. Nowadays it becomes more and more expanding appropriating subsequent areas of everyday life. Medicalization relates to two categories of events: 1) in a narrow medical meaning it relates to changes within one`s life in the process of an illness (hospitalization, taking medications, rehabilitation). It is important to underline the objectivity of an illness; 2) in a broad sense, given by medical sociologists, it is a process of appropriation of the subsequent areas of everyday life under the control of medicine. Those areas were previously treated as natural, normal (shyness, pregnancy) or they were under the power of other institutions (law, family). The article related to the second meaning. Its aim is to depict one of the areas subject to the medicalization which is human body, and – to be more precise – external appearance (image). The article is to show how the area f medical treatment broadens, what is being subjected to medical control and what are the consequences in private as well as professional life, how definitions of health and illness are being changed. Approaches to the body, dimensions and practices of medicalization will be recalled as well as the concept of lookism will be considered.