L’architecture, le temps et la restauration dans la culture française du debut du XIX' siècle: considérations à propos des Promenades dans Rome de Stendhal et de Notre-Dame de Paris de Victor Hugo

Abstract

Mimo że trudno jest mówić o cechach wspólnych tych, jakże różnych w założeniach literackich, książek, to jednak w obydwu odnajdujemy ważne uwagi na temat architektury, czasu, przeszłości i restauracji. Przede wszystkim architektura. Jest ona „wielką książką”, w której zapisuje się historia ludzkości. Hugo i Stendhal, mając świadomość życia w czasach dekadenckich, patrzą w przeszłość z podziwem i poszanowaniem. Rzucają hasło o zachowanie tego co pozostało, krytykując jednocześnie współczesne przedsięwzięcia urbanistyczne. Innym tematem, wyłaniającym się z lektury tych dwóch powieści jest czas i jego oddziaływanie na architekturę. Czas potraktowany jest tutaj w dwóch aspektach: jako czynnik niszczący budowle i jako czynnik pokrywający te budowle cenną patyną. Te dwie refleksje, o architekturze i o czasie, prowadzą obu pisarzy do rozważań na temat restauracji, która w owym czasie stanowiła przedmiot wielu dysput.