Wpływ terapii wybranymi lekami hipolipemizującymi na erytrocyty i osocze pacjentów po przebytym zawale serca

Abstract

Choroba niedokrwienna serca stanowi jedną z głównych przyczyn zgonów w Polsce i na świecie. Obecnie terminem tym określany jest zespół objawów chorobowych związanych z niedostatecznym zaopatrzeniem mięśnia sercowego w tlen i substraty energetyczne, co w konsekwencji prowadzić może do zawałów serca. Chorobie tej towarzyszą zaburzenia lipidowe oraz dochodzi do nasilenia stresu oksydacyjnego. Towarzyszące chorobie niedokrwiennej serca zaburzenia mogą wpływać na parametry osocza oraz struktury erytrocytów, prowadząc do dysfunkcji błon erytrocytarnych i właściwości reologicznych erytrocytów oraz do dysfunkcji osocza . U osób z chorobą niedokrwienną serca zaobserwowano wzrost peroksydacji lipidów w błonach erytrocytów a także w osoczu. Wzrost tego parametru świadczy o zaburzeniach równowagi pro- i antyoksydacyjnej. Podwyższonemu poziomowi peroksydacji lipidów, u osób z ChNS, towarzyszy spadek aktywności enzymów antyoksydacyjnych. U pacjentów zaobserwowano również podwyższony poziom cholesterolu w osoczu oraz w błonach erytrocytarnych. Zmianom tym towarzyszy wzrost mikrolepkości błon erytrocytarnych, zarówno w warstwach przypowierzchniowych jak i głębszych oraz spadek oporności osmotycznej erytrocytów. U pacjentów tych obserwowano także wzrost poziomu homocysteiny w osoczu oraz wzrost aktywności enzymów cholinergicznych takich jak acetylocholinoesteraza – obecna w błonach erytrocytów i butyrylocholinoesteraza – obecna w osoczu. Zastosowane terapie lekami hipolipemizującymi wykazują korzystny wpływ na parametry, do których zaburzenia dochodzi w chorobie niedokrwiennej serca. Po sześciomiesięcznej terapii rozuwastatyną, atorwastatyna oraz terapii skojarzonej atorwastatyny z ezetymibem u pacjentów z chorobą niedokrwienną serca obserwowano obniżenie stężenia cholesterolu, wzrost płynności błon w warstwach przypowierzchniowych, wzrost oporności osmotycznej erytrocytów. Korzystny wpływ terapii zaobserwowano również w parametrach związanych ze stresem oksydacyjnym. Poziom peroksydacji lipidów w błonach erytrocytarnych jak i w osoczu spadł do wartości obserwowanych w grupie kontrolnej. Aktywność enzymów antyoksydacyjnych wzrosła natomiast do wartości wyższych niż obserwowano w grupie pacjentów niechorujących na chorobę niedokrwienna serca. Po zastosowaniu terapii odnotowano również obniżenie aktywności enzymów cholinergicznych, zarówno acetylocholinoesterazy jak butyrylocholinoesterazy, a także spadek poziomu homocysteiny. Na podstawie uzyskanych wyników można wnioskować, że wybrane terapie hipolipemizujące korzystnie wpływają na parametry erytrocytów oraz osocza, których zaburzenia obserwujemy w chorobie niedokrwiennej serca. Terapia skojarzona wykazuje podobne efekty działania jak monoterapie statynami, co pozwala na zmniejszenie dawki statyny w leczeniu a tym samym obniżenie niebezpieczeństwa wystąpienia skutków ubocznych związanych z zastosowaniem wysokich dawek statyn.

The coronary artery disease is one of the main causes of death in Poland and in the worldwide. Nowadays, this term is defined as a syndrome of symptoms associated with an insufficient supply of oxygen and energy substrates to the heart muscle, which may lead to heart attacks. The disease is accompanied by lipid disorders and it is responsible for the production of reactive oxygen species. The disorders that accompany coronary artery disease may affect the parameters of plasma and erythrocyte structure, leading to dysfunction of erythrocytes’ membrane and rheological properties of erythrocytes and plasma dysfunction. Patients with coronary artery disease showed an increase in lipid peroxidation level in the membranes of erythrocytes and in the plasma. The increase in this parameter testifies to the imbalance of pro- and antioxidant. Elevated level of lipid peroxidation observed in patients with CAD, was accompanied by decreased activity of antioxidant enzymes. Increased plasma cholesterol levels in the erythrocyte membranes were also reported among the group of patients suffering from this disease. These changes are followed by a decrease of membrane fluidity, both, in subsurface and in deeper layers and a decrease in osmotic fragility of red blood cells. In these patients an increase in homocysteine level as well as an increase of cholinergic enzymes activity (such as acetylcholinesterase – present in the membranes of erythrocytes and butyrylocholinoesterase – present in plasma) were observed. Lipid-lowering drugs have a beneficial effect on the parameters that have been changed in coronary artery disease. After six months of therapy with rosuvastatin, atorvastatin and combination therapy using: atorvastatin with ezetimibe, patients with CAD showed (or expressed) decrease of cholesterol level, increase of membrane fluidity in subsurface layers, increased osmotic fragility of red blood cells. Beneficial effects of treatment were also observed in the parameters associated with oxidative stress. The level of lipid peroxidation of erythrocyte membranes and in plasma fell to values observed in the control group. The activity of antioxidant enzymes increased to the higher value than observed in control group. After applying the treatment decreased activity of the cholinergic enzyme, acetylcholinesterase and butyrylcholinesterase, and a decrease in homocysteine levels were reported. On the basis of these results, it can be concluded that the selected lipid-lowering therapies have a positive effect on erythrocytes and plasma parameters, which disorder is a cause of a coronary artery disease. Combination treatment has produced a similar results as monotreatment with statins. All of which allows to reduce the dose of the statin in the treatment therefore reducing the danger of side effects associated with the use of high doses of statins.