Uprzemysłowienie miasta postfordowskiego jako problem polityczny

Abstract

W artykule podjęto problem polityki przywracania funkcji przemysłowych w miastach krajów rozwiniętego kapitalizmu. Od lat 70. XX w. odejście od fordowskiego modelu produkcji, globalizacja oraz nowy międzynarodowy podział pracy wywołały w miastach krajów „Pierwszego Świata” proces dezindustrializacji. Upadek przemysłu doprowadził do kryzysu wielu ośrodków miejskich. Jego przezwyciężenie rozpatrywać można jako proces przystosowania lokalnych systemów społeczno-ekonomicznych do wyzwań międzynarodowej rywalizacji na globalnym rynku miast. Próba sprostania im prowadzi do wykształcenia się nowych form organizacji ekonomicznych, charakterystycznych dla kapitalizmu kognitywno-kulturowego, w którym obowiązuje paradygmat elastycznej akumulacji i budowy przewagi konkurencyjnej dzięki kreatywności i innowacyjności. W tym kontekście reindustrializacja i neoindustrializacja stają się kluczowymi elementami strategii rozwoju miast. W artykule omówione zostały ideologiczne aspekty polityki uprzemysłowienia. Szczególną uwagę poświęcono kwestii „polityki klastryzacji”, jako narzędzia pobudzania wzrostu ekonomicznego. Ukazano także negatywne konsekwencje prowadzenia polityki wspierania rozwoju przemysłu. Przedstawione argumenty konkluduje twierdzenie, że istotą działań na rzecz rozwoju przemysłów ery kapitalizmu kulturowo-kognitywnego jest transfer kapitałów kreatywnych wytwarzanych w sferze publicznej do sfery prywatnej, gdzie są one przetwarzane i akumulowane w postaci kapitałów ekonomicznych.

The article addresses the problem of restoring industrial functions policy in the cities of developed capitalism. Since the 1970s of the 20th century change from the Fordist to the post-Fordist mode of production, globalisation and new international labor division have resulted in a de-industrialisation process that occurred in the cities of developed countries. Industrial decline caused a numerous crisis of urban areas. Overcoming this crisis should be considered as a process in which local economic systems adapt to challenges of global competition on the international market of locations. Facing these challenges leads to the development of new forms of economic organisation that are characteristic of cognitive-cultural capitalism with its paradigm of flexible accumulation and competitive advantage through creativity and innovation. In this context re-industrialisation and neo-industrialisation become the key elements in the strategies for urban development. The article discusses the ideological aspects of the industrialisation policy. Particular attention is paid to the question of “clustering policy” as a tool for stimulating economic growth. Particular negative consequences of industrial development policy are also presented.