Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica 2011, nr 39http://hdl.handle.net/11089/8492024-03-29T09:50:22Z2024-03-29T09:50:22ZPostawy polskich kobiet wobec feminizmu. O samoograniczającej się świadomości feministycznej kobietFrąckowiak-Sochańska, Monikahttp://hdl.handle.net/11089/8692018-02-01T11:18:27Z2011-01-01T00:00:00ZPostawy polskich kobiet wobec feminizmu. O samoograniczającej się świadomości feministycznej kobiet
Frąckowiak-Sochańska, Monika
Celem artykułu jest analiza postaw polskich kobiet wobec feminizmu oraz ich interpretacja
w kontekście różnorodnych uwarunkowań społeczno-kulturowych o zasięgu globalnym
oraz lokalnym (specyficznie polskim).
Podstawą empiryczną tekstu są przeprowadzone przez autorkę badania ilościowe – sondaż na
kwotowej próbie dorosłych mieszkanek Poznania oraz badania jakościowe – wywiady pogłębione
z kobietami reprezentującymi zróżnicowane kategorie społeczne i mającymi w związku z tym odmienne
doświadczenia biograficzne.
Zgromadzony materiał empiryczny pozwolił określić, które spośród postulatów feministycznych
są atrakcyjne dla Polek, a które trudne do przyjęcia (i z jakich powodów). Istotną cechą postaw
polskich kobiet wobec feminizmu jest rozdźwięk pomiędzy niechęcią wobec etykiety „feministki”
a akceptacją poszczególnych postulatów, które można określić mianem feministycznych.
Przyczyn niespójności postaw Polek wobec feminizmu można upatrywać w pozostających
we wzajemnej interakcji mechanizmach historycznych, kulturowych i ekonomicznych. W procesie
kształtowania postaw kobiet wobec feminizmu, czy w ogólniejszej perspektywie – preferencji wzorów
relacji między płciami w społeczeństwie, ważną rolę odgrywa asynchroniczność poszczególnych
aspektów modernizacji. Szczególną rolę przypisać należy rozdźwiękowi pomiędzy przemianami
zasad funkcjonowania kobiet w sferze publicznej i prywatnej.W efekcie przekazy socjalizacyjne
kierowane do kobiet zawierają różnorodne i wzajemnie sprzeczne elementy.
2011-01-01T00:00:00ZIslam i feminizm? - ruch kobiet w Egipcie na rzecz równouprawnienia płciBrzezińska, Joannahttp://hdl.handle.net/11089/8682018-02-01T11:18:27Z2011-01-01T00:00:00ZIslam i feminizm? - ruch kobiet w Egipcie na rzecz równouprawnienia płci
Brzezińska, Joanna
W ostatnich latach obserwuje się znaczny wzrost zainteresowania islamem na
Zachodzie zarówno w mediach, jak i w środowiskach akademickich oraz wśród zwykłych ludzi.
Niewątpliwie zwiększona uwaga wobec wyznawców Allacha wynika w dużej mierze z powszechnej
społecznej obawy przed odmienną i nierzadko wrogą mniejszością religijną i kulturową, której
liczna reprezentacja i wyraźna obecność w wielu państwach zachodnich nie daje się ignorować.
Aby pozbyć się lęku względem jakiejkolwiek innej, obcej kultury, należy ją poznawać, studiować
i próbować zrozumieć, posługując się przy tym znanymi sobie narzędziami, pojęciami,
twierdzeniami przede wszystkim dla porównania, zbadania różnic i podobieństw. Niniejszy artykuł
stanowi również głos w dyskusji na temat islamu z perspektywy zachodniej, a ściślej na temat
działań emancypacyjnych kobiet muzułmańskich jako ruchu feministycznego, którego koncepcja
i założenia teoretyczne stanowią dorobek myśli i nauki zachodniej.
Celem opracowania jest próba odpowiedzi na pytania: czy i jaki feminizm jest możliwy
w kręgu kultury arabsko-muzułmańskiej? Dla rozważenia tezy o syntezie pojęć islamu i feminizmu
w pierwszej części artykułu zostały zdefiniowane znaczenia obu terminów. Następnie przeprowadzono
rekonstrukcję procesu powstania i ewolucji ruchu kobiet w Egipcie poprzez charakterystykę
trzech fal ruchu w oparciu o dotychczasową anglojęzyczną literaturę przedmiotu. Na jej podstawie
w konkluzjach uzasadniono i objaśniono pojęcia: „feminizm muzułmański”, „feminizm islamski”
oraz „feminizm islamistyczny”.
2011-01-01T00:00:00ZOjcostwo jako instytucja i doświadczenie w świetle wypowiedzi młodych wykształconych ojcówDzwonkowska-Godula, Krystynahttp://hdl.handle.net/11089/8672018-02-01T11:18:27Z2011-01-01T00:00:00ZOjcostwo jako instytucja i doświadczenie w świetle wypowiedzi młodych wykształconych ojców
Dzwonkowska-Godula, Krystyna
Artykuł nawiązuje do koncepcji Adrienne Rich, która dokonała rozróżnienia między
macierzyństwem instytucjonalnym, będącym tworem patriarchalnej kultury, oraz tym zindywidualizowanym,
doświadczanym przez kobiety, często nieodpowiadającym społecznym oczekiwaniom.
W artykule podział ten został zastosowany do analizy roli ojca.
We współczesnych społeczeństwach mamy do czynienia ze ścieraniem się tradycyjnej i nowej
instytucji ojcostwa. Tradycyjna, patriarchalna instytucja ojcostwa ogranicza rolę mężczyzny
do żywiciela rodziny, surowego wychowawcy okazyjnie angażującego się w opiekę nad dziećmi.
„Nowoczesne” ojcostwo „uwalnia” mężczyzn od nakazu bycia twardym, chłodnym emocjonalnie,
surowym rodzicem. Wiąże się z zaangażowaniem w opiekę nad dzieckiem od samego początku
i odczuwaniem równie silnej jak matczyna więzi z nim.
W artykule postawiono pytanie, jakie są doświadczenia współczesnych ojców – czy pełniąc
rolę rodzica, odwołują się oni do tradycyjnej czy nowej instytucji ojcostwa. Materiał badawczy
stanowią wywiady swobodne oraz zogniskowane wywiady grupowe, przeprowadzone z młodymi
wykształconymi mężczyznami, którzy mają małe dzieci i mieszkają w Łodzi.
2011-01-01T00:00:00ZWizerunek mężczyzny w biografiach byłych więźniówKacprzak, Andrzejhttp://hdl.handle.net/11089/8662018-02-01T11:18:28Z2011-01-01T00:00:00ZWizerunek mężczyzny w biografiach byłych więźniów
Kacprzak, Andrzej
Artykuł poświęcony jest problematyce kryzysu męskości widzianej oczami
mężczyzn odbywających w przeszłości karę pozbawienia wolności. Specjaliści zwracają uwagę, że
za kryzys męskości odpowiedzialny jest szereg nakładających się na siebie czynników, związanych
z przemianami o charakterze społeczno-gospodarczym, które powodują, że pojęcie męskości – rozumianej
w sposób tradycyjny – ulega stopniowemu zanikowi. W ich konsekwencji współczesny
mężczyzna nie cieszy się już takim poczuciem bezpieczeństwa, np. na rynku pracy czy w rodzinie,
jak dawniej. Zachwiana została bowiem jego pozycja jako głównego żywiciela i obrońcy interesów
rodziny. Celem artykułu jest pokazanie, w jaki sposób owe tendencje kryzysowe odciskają się na
postrzeganiu męskości przez mężczyzn odbywających w przeszłości karę pozbawienia wolności,
kategorii osób z jednej strony szczególnie narażonych na problemy z realizacją podstawowych ról
społecznych, w tym tradycyjnych ról męskich, z drugiej zaś pozostających pod wpływem silnie
obecnego w podkulturze przestępczej kultu mężczyzny silnego, twardego i niezależnego. Podstawę
analizy stanowią wywiady narracyjne z byłymi skazanymi przeprowadzone przez autora w 2011 r.
2011-01-01T00:00:00Z