Kwestionariusz Cech Pracy – opracowanie polskiej wersji narzędzia do badania cech pracy i środowiska zawodowego. Wstępne wyniki badań

Abstract

Celem badań było opracowanie polskiej wersji narzędzia do diagnozy cech pracy. Punktem wyjścia do opracowania narzędzia był Kwestionariusz Cech Pracy (Work Design Questionnaire – WDQ) autorstwa Morgesona i Humphreya, pozwalający na diagnozę 21 cech środowiska zawodowego. W badaniu udział wzięły 174 osoby (113 K, 67 M) w wieku od 19 do 60 lat (M = 35,50, SD = 11,20), reprezentujące zróżnicowane zawody i stanowiska. Badana grupa była zróżnicowana również pod względem stażu pracy (minimum 1 rok, maksimum 45 lat, M = 13,81). W celu opracowania kwestionariusza przeprowadzono następujące działania: wygenerowanie wyjściowej listy itemów, analiza struktury odpowiedzi udzielanych przez osoby badane, eksploracyjna analiza czynnikowa, określenie właściwości pozycji oraz zgodności wewnętrznej dla wyodrębnionych skal. Przeprowadzone analizy doprowadziły do uzyskania narzędzia składającego się z 46 itemów należących do 11 czynników. Otrzymane narzędzie charakteryzuje się zadowalającą rzetelnością (α Cronbacha waha się od 0,60 dla skali „Znaczenie Pracy” do 0,92 dla skali „Złożoność pracy”, dla całej skali wynosi 0,87), jednak jego przydatność do celów naukowych i praktycznych powinna być jeszcze zweryfikowana. Dlatego też planuje się dalsze działania zmierzające do opracowania ostatecznej wersji kwestionariusza, m.in. analizę trafności teoretycznej (w tym konfirmacyjną analizę czynnikową) oraz trafności zewnętrznej, uwzględnienie zmiennej aprobaty społecznej itp.

The aim of this study was to develop a Polish version of a measure for assessing job characteristics and work environment. The idea was based on Work Design Questionnaire by Morgeson and Humphrey, which allows to assess 21 characteristics of a job. 174 employed people have been surveyed (113 W, 67 M), aged from 19 to 60 years (M = 35.50, SD = 11.20), representing different professions and positions, as well as different work experience (minimum 1 year, maximum 45 years; M = 13.81). In order to develop the questionnaire, a number of analyses was conducted: generating the preliminary list of items, analyzing the structure of answers given by the subjects, exploratory factor analysis, assessment of properties of the selected items and the reliability of the scales. As a result, a measure consisting of 46 items (which belong to 11 factors) was obtained. The Polish version of the Work Design Questionnaire has satisfactory reliability (Cronbach’s α ranging from 0.60 for the scale of “Meaning of Work” to 0.92 for the scale “Job complexity”, for the whole scale: 0.87), but its usefulness for scientific purposes should be verifi ed. It is therefore planned to continue efforts to develop the final version of the questionnaire, such as: an analysis of construct validity (including confirmatory factor analysis) and external validity, taking into account the variable of social approval etc.