Convergence of Regional Human Development Indexes in Poland

Abstract

The subject of convergence became popular in Poland upon its accession to the EU in 2004. Since then Poland has been a beneficiary of the cohesion policy - a regional policy of the European Union aimed at increasing the level of economic, social, and territorial (spatial) cohesion. While the economic aspect is a very thoroughly researched area of convergence studies, the social aspects are less often covered by specialist literature. This is the issue raised in this paper which, along with separate measures of social convergence, constructs a region HDI measure to evaluate the social cohesion of Poland’s regions1. Values of regional HDIs in Poland were not known and required calculation, which allowed for drawing conclusions about the standards of living of inhabitants in specific provinces. In general, it was possible to determine that HDIs are rising in all regions, which means, simultaneously, an increase in the standards of living of the provinces’ populations. At the same time, however, that growth was accompanied by increasing divergences in the HDI distribution among regions (sigma-divergence). The study of convergence of specific HDI components also allowed to note that HDI divergences are mainly caused by increasing economic inequalities between regions in Poland (measured by the Gross Domestic Product Index), and inequalities in education (measured by the Education Index).

Temat konwergencji stał się w Polsce popularny wraz z akcesją do Unii w 2004 r., od kiedy to Polska jest beneficjentem polityki spójności - polityki regionalnej Unii Europejskiej, dążącej do podwyższenia poziomu spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej (przestrzennej). O ile aspekt gospodarczy jest bardzo dobrze przebadanym obszarem badań nad konwergencją, to aspekty społeczne rzadziej pojawiają się w literaturze przedmiotu. Ten właśnie wątek jest poruszany w niniejszym referacie, w którym zbudowano wojewódzki miernik HDI do pomiaru spójności społecznej polskich województw. Dzięki oszacowaniu wojewódzkich HDI można było stwierdzić, że standard życia mieszkańców wszystkich województw rósł w okresie 1995-2010. Jednocześnie jednak wzrostom tym towarzyszyły narastające nierówności w rozkładzie HDI (sigmadywergencja). Badanie konwergencji poszczególnych składowych indeksu HDI pozwoliło stwierdzić dodatkowo, że głównymi sprawcami dywergencji wojewódzkich HDI są narastające w Polsce nierówności gospodarcze (mierzone Indeksem Produktu Krajowego Brutto) oraz nierówności w wykształceniu (mierzone Indeksem Edukacyjnym).