Show simple item record

Mechanizmy spójnościowe w dawnych tekstach popularnonaukowych

dc.contributor.authorGajda, Anetta
dc.date.accessioned2015-04-17T15:51:21Z
dc.date.available2015-04-17T15:51:21Z
dc.date.issued2014
dc.identifier.issn2299-9310
dc.identifier.urihttp://hdl.handle.net/11089/8030
dc.descriptionSpójność tekstu specjalistycznego / Małgorzata Kornacka (red.)pl_PL
dc.description.abstractPodstawę materiałową stanowią książki popularnonaukowe wybitnych uczonych żyjących na przełomie XIX i XX wieku: W. Wilkosza, J. Dembowskiego, M. Brzezińskiego i J. Woronieckiego. Celem autorki jest ukazanie bogactwa mechanizmów spójnościowych w analizowanych tekstach. Interesuje nas zarówno spójność lokalna na poziomie nawiązań międzyzdaniowych, spójność na poziomie ponadzdaniowym (tu zaznacza się wyraźny wpływ wzorca gatunkowego wykładu ustnego), jak i spójność globalna (która jest ściśle związana z konwencjami stylowymi oraz gatunkowymi). Analiza struktury tekstu została powiązana z analizą wpływu czynników pragmatycznych na strukturę omawianych tekstów. Interesujące wydaje się powiązanie kwestii spójności badanych tekstów z ich retorycznością.pl_PL
dc.description.abstractThe aim of this article, which is devoted to textology and rhetorics, is to show processes and hints of cohesion, which was characteristic of the older popular science texts. In these texts cohesion was demonstrated in the sentences (local cohesion) and in the text, as well as in the hipertext (global cohesion). We examined the texts of the outstanding Polish popular science authors from 19th and 20th centuries: W. Wilkosz, J. Dembowski, M. Brzeziński and J. Woroniecki. The chosen examples showing cohesive rules for the texts are representative of the popular science text. The most important stylistic means to signal cohesion are: lexical repetitions, syntax parallel, metaphors, presuppositions, loci communes. The data was analyzed in three parts of the article: 1. Cohesive function of repetition and parallel mechanisms, 2. Thematic and structural function of metaphor, 3. Pragmatic cohesion (presuppositions, loci communes). The analysis confirms the hypothesis that there are more evident cohesive signals in popular science texts than in strictly scientific ones.pl_PL
dc.language.isoplpl_PL
dc.publisherWydawnictwo Naukowe Instytutu Kulturologii i Lingwistyki Antropocentrycznej Uniwersytet Warszawskipl_PL
dc.relation.ispartofseriesStudi@ Naukowe;23
dc.rightsUznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 3.0 Polska*
dc.rights.urihttp://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/pl/*
dc.titleMechanizmy spójnościowe w dawnych tekstach popularnonaukowychpl_PL
dc.typeArticlepl_PL
dc.page.number7-21pl_PL
dc.contributor.authorAffiliationUniwersytet Łódzkipl_PL
dc.referencesAndrychowicz, A. (2005), Metafora w tekście specjalistycznym jako obiekt przekładu, (w:) J. Lewandowski/ M. Kornacka (red.), Teksty specjalistyczne w kontekstach zawodowych i tłumaczeniach, Warszawa, (Języki Specjalistyczne 5), s. 127–131.pl_PL
dc.referencesAwdiejew, A./ G. Habrajska (2006), Wprowadzenie do gramatyki komunikacyjnej, t. 2, Łask.pl_PL
dc.referencesBartmiński, J./ S. Niebrzegowska-Bartmińska (red.) (2009), Tekstologia, Warszawa.pl_PL
dc.referencesBellert, I. (1971), O pewnym warunku spójności tekstu, (w:) M. R. Mayenowa (red.), O spójności tekstu, Wrocław.pl_PL
dc.referencesBojar, B. (1991), Zarys językoznawstwa dla studentów bibliotekoznawstwa i informacji naukowej, Warszawa.pl_PL
dc.referencesDuszak, A. (1998), Tekst, dyskurs, komunikacja międzykulturowa, Warszawa.pl_PL
dc.referencesGrucza, S. (2003), Badania z zakresu lingwistyki tekstu specjalistycznego w Polsce, (w:) B. Z. Kielar/ S. Grucza (red.), Lingwistyczna identyfikacja tekstów specjalistycznych, Warszawa, (Języki Specjalistyczne 3), s. 35–55.pl_PL
dc.referencesGrucza, S. (2004), Od lingwistyki tekstu do lingwistyki tekstu specjalistycznego, Warszawa.pl_PL
dc.referencesHabrajska, G. (2004), Spójność tekstu w gramatyce komunikacyjnej, (w:) tejŜe, Komunikacyjna analiza i interpretacja tekstu, Łódź, s. 151–157.pl_PL
dc.referencesKornacka, M. (2006), W poszukiwaniu formalnych współczynników spójności tekstu specjalistycznego: próba ich wyprowadzenia z istniejących koncepcji spójności i jej wykładników, (w:) J. Lewandowski/ M. Kornacka/ W. Woźniakowski (red.), Teksty specjalistyczne w kontekstach międzykulturowych i tłumaczeniach, Warszawa, (Języki Specjalistyczne 6), s. 87–110.pl_PL
dc.referencesKornacka, M. (2007), W kwestii załoŜeń wielopoziomowego opisu spójności znaczeniowej, (w:) M. Kornacka (red.), Teksty specjalistyczne jako nośniki wiedzy fachowej, Warszawa, (Języki Specjalistyczne 7), s. 229–256.pl_PL
dc.referencesKorolko, M. (1990), Sztuka retoryki. Przewodnik encyklopedyczny, Warszawa.pl_PL
dc.referencesKrauz, M. (1995), Powtórzenie jako czynnik spajający tekst, (w:) T. Ampel (red.), O stylu poezji i prozy. Funkcje, kategorie, struktury, Rzeszów, s. 51–56.pl_PL
dc.referencesLausberg, H. (2002), Retoryka literacka. Podstawy wiedzy o literaturze, przekł. A. Gorzkowski, Bydgoszcz.pl_PL
dc.referencesLisowska-Magdziarz, M. (2006), Analiza tekstu w dyskursie medialnym, Kraków.pl_PL
dc.referencesMajkowski, G. (2007), Kohezja w publicystyce okresu Oświecenia, Łódź.pl_PL
dc.referencesMayenowa, M. R. (1993), Spójność tekstu a postawa odbiorcy, (w:) tejŜe, Studia i rozprawy, wybór i opracowanie A. Axer, T. Dobrzyńska, Warszawa, s. 187–201.pl_PL
dc.referencesMayenowa, M. R. (red.) (1971), O spójności tekstu, Wrocław.pl_PL
dc.referencesStarzec, A. (1999), Współczesna polszczyzna popularnonaukowa, Opole.pl_PL
dc.referencesWajszczuk, J. (1983), Tekst spójny czy po prostu tekst?, (w:) T. Dobrzyńska/ E. Janus (red.), Tekst i zdanie. Zbiór studiów, Wrocław, s. 117–137.pl_PL
dc.referencesWaszczuk, A. (2005), W kwestii typologii metafor technolektalnych, (w:) J. Lewandowski/ M. Kornacka (red.), Teksty specjalistyczne w kontekstach zawodowych i tłumaczeniach, Warszawa, (Języki Specjalistyczne 5), s. 121–126.pl_PL
dc.referencesWierzbicka, A. (2004), O spójności semantycznej tekstu, (w:) J. Bartmiński/ S. Niebrzegowska-Bartmińska (red.), Tekstologia, cz. 1, Lublin, s. 167–180.pl_PL
dc.referencesWilkoń, A. (2002), Spójność i struktura tekstu, Wstęp do lingwistyki tekstu, Kraków.pl_PL
dc.referencesWyrwas, K./ K. Sujkowska-Sobisz (red.) (2005), Mały słownik terminów teorii tekstu, Kraków.pl_PL
dc.referencesZasztowt, L. (1987), Popularyzacja nauki. Publikacje ksiąŜkowe i czasopisma, (w:) B. Suchodolski (red.), Historia nauki polskiej, t. 4, 1863–1918, cz. 1–2, Wroc- ław, s. 599–788.pl_PL
dc.referencesZmarzer, W. (2004), Typologia tekstów specjalistycznych, (w:) B. Z. Kielar/ S. Grucza (red.), Lingwistyczna identyfikacja tekstów specjalistycznych, Warszawa, KJS, (Języki Specjalistyczne 3), s. 24–35.pl_PL
dc.referencesśydek-Bednarczuk U. (1990), Pojęcie spójności w mówionych tekstach dialogowych, (w:) „Socjolingwistyka” 10, s. 71–89.pl_PL
dc.referencesBrzeziński, M. (1887), Maszyny parowe i koleje Ŝelazne dla ludzi wiejskich napisał W. Olszewski (M. Brzeziński). Wydanie drugie z 14 obrazkami, Warszawa.pl_PL
dc.referencesDembowski, J. (1924), Historia jednego pierwotniaka, Warszawa.pl_PL
dc.referencesDoroszewski, W. (1948), Rozmowy o języku, Radiowy Instytut Wydawniczy, seria I-IV, t. IV.pl_PL
dc.referencesTwardowski, K. (1910), O filozofii średniowiecznej. Wykładów sześć, Lwów.pl_PL
dc.referencesWilkosz, W. (1938), Liczę i myślę, Kraków.pl_PL
dc.referencesWoroniecki, J. (1925), Katolicka etyka wychowawcza, t. 1–2, Lublinpl_PL


Files in this item

Thumbnail
Name:
8-21.pdf
Size:
339.9Kb
Format:
PDF
View/Open
Thumbnail
Name:
license_rdf
Size:
1.203Kb
Format:
application/rdf+xml
View/Open

This item appears in the following Collection(s)

Show simple item record

Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 3.0 Polska
Except where otherwise noted, this item's license is described as Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 3.0 Polska