Grabbauten aus Köln mit trauernden Orientalen

Abstract

W granicach administracyjnych Kolonii zarejestrowana została seria zabytków dekorowana wizerunkiem barbarzyńcy typu wschodniego. Zabytki te są datowane na okres wczesnego Cesarstwa - tzn. I w. n.e. Z powodu typu ubioru przedstawianych postaci były one często opisywane jako Attis tristis, jednak wymki badań Gerarda Bauchhenssa obaliły taką interpretację. Duża liczba analogicznych przedstawień została udokumentowana na terenach Nadrenii i w północnych Włoszech. Znaczenie zaś postaci wynika z różnorodności kontekstowych, w których ona występuje. Z jednej strony są to sceny walki i tam ukazana jest broń, z drugiej - sceny triumfu, w których zobrazowanie zniewolonego Lewantyńczyka może być porównywane do schematu przedstawień barbarzyńców z Zachodu. Nasuwa się jeszcze jedno skojarzenie - na Zachodzie barbarzyńcy w stroju wschodnim występują głównie w zabytkach typu prywatnego, rzadko w przypadku założeń publicznych. Fakt ten może być interpretowany zarówno jako przekaz o zasięgu Imperium Romanum, jak też o zdolności tegoż Imperium do obrony własnych granic. Jest to bardziej abstrakcyjny sposób myślenia, gdyż tematem jest nie walka o łupy wojenne, lecz zadowolenie z pokoju uzyskanego po zwycięstwie. Taką wymowę miałby omawiany motyw, a formuła szczęścia i zadowolenia z pewnością była łatwa do akceptacji społecznej.