| dc.contributor.author | Piech, Wiktor | |
| dc.date.accessioned | 2025-11-28T12:44:40Z | |
| dc.date.available | 2025-11-28T12:44:40Z | |
| dc.date.issued | 2025-11-06 | |
| dc.identifier.issn | 1427-9711 | |
| dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/11089/56802 | |
| dc.description.abstract | The subject of this study is a detailed analysis of the environmental determinants influencing the location of the early medieval stronghold in Rękoraj, with particular emphasis on geological, geomorphological, and hydrological factors. Field investigations were conducted over an area of approximately 80 km², encompassing a 5 km radius around the stronghold, corresponding to the zone actively exploited by humans during the early medieval period. The location of the fortification was closely linked to the natural attributes of the terrain, including a moderate slope inclination (2–2.5o), terraces composed of fine- and medium-grained sands, and a dense network of small river valleys and denudation valleys that facilitated the penetration of the highlands. Despite the limited agricultural potential of the study area, favourable conditions for the implementation of so-called light agrotechnology existed within the immediate vicinity of the stronghold. Furthermore, the fortifications were situated on a promontory of the upland, delineated by river valleys on the eastern and northern sides, and by a dry valley to the south. This topographic arrangement conferred significant defensive advantages. | en |
| dc.description.abstract | Przedmiotem niniejszej pracy jest szczegółowa analiza środowiskowych uwarunkowań lokalizacji grodu wczesnośredniowiecznego w Rękoraju, ze szczególnym uwzględnieniem czynników geologicznych, geomorfologicznych oraz hydrologicznych. Badania terenowe przeprowadzono na obszarze o powierzchni około 80 km², obejmującym promień 5 km wokół grodziska, co odpowiada strefie penetrowanej przez człowieka w okresie wczesnego średniowiecza. Lokalizacja warowni była ściśle związana z naturalnymi walorami terenu, czyli umiarkowanym nachyleniem stoków (2–2,5o), terasami zbudowanymi z piasków drobno- i średnioziarnistych oraz gęstą siecią małych dolin rzecznych i dolin denudacyjnych, które ułatwiały penetrację wysoczyzn. Pomimo ograniczonego potencjału rolniczego na badanym obszarze, w bezpośredniej strefie grodu istniały korzystne warunki do prowadzenia tzw. agrotechniki lekkiej. Ponadto fortyfikacje zostały ulokowane na cyplu wysoczyzny, odgrodzonym od strony wschodniej i północnej dolinami rzecznymi, a od południowej suchą doliną. Taki rozkład tworzył wysokie walory obronne. | pl |
| dc.language.iso | pl | |
| dc.publisher | Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego | pl |
| dc.relation.ispartofseries | Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Physica;24 | pl |
| dc.rights.uri | https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0 | |
| dc.subject | geoarchaeology | en |
| dc.subject | geomorphology | en |
| dc.subject | geodiversity | en |
| dc.subject | Łódź Region | en |
| dc.subject | defensive fortifications | en |
| dc.subject | early medieval period | en |
| dc.subject | geoarcheologia | pl |
| dc.subject | geomorfologia | pl |
| dc.subject | georóżnorodność | pl |
| dc.subject | region łódzki | pl |
| dc.subject | fortyfikacje obronne | pl |
| dc.subject | okres wczesnośredniowieczny | pl |
| dc.title | Środowiskowe uwarunkowania lokalizacji wczesnośredniowiecznego grodu w Rękoraju (Polska Środkowa) | pl |
| dc.title.alternative | Environmental determinants of the location of the Early Medieval stronghold in Rękoraj (Central Poland) | en |
| dc.type | Article | |
| dc.page.number | 79-94 | |
| dc.contributor.authorAffiliation | Uniwersytet Łódzki, Wydział Nauk Geograficznych, Katedra Geografii Fizycznej | pl |
| dc.identifier.eissn | 2353-6063 | |
| dc.references | Andrzejewski A., Sikora J. (red.). 2017. Grodziska wczesnośredniowieczne Polski Centralnej. Stowarzyszenie Naukowe Archeologów Polskich, Oddział w Łodzi, Instytut Archeologii Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź. | pl |
| dc.references | Balwierz Z. 2010. Analiza pyłkowa osadów torfowiska Żabieniec, [w:] Twardy J., Żurek S., Forysiak J. (red.), Torfowisko Żabieniec. Warunki naturalne, rozwój i zapis zmian paleoekologicznych w jego osadach. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań: 179–188. | pl |
| dc.references | Baranowski B. 1979. Ziemia piotrkowska do końca XVIII w., [w:] Baranowski B. (red.), Województwo piotrkowskie. Monografia regionalna. Zarys dziejów, obraz współczesny perspektywy rozwoju. Uniwersytet Łódzki, Łódź: 86–90. | pl |
| dc.references | Bartkowski T. 1978. Środowisko przyrodnicze grodu wczesnośredniowiecznego w Lądzie nad Wartą Środkową, [w:] Błaszczyk W. (red.), Gród wczesnośredniowieczny w Lądzie nad środkową Wartą. Muzeum Archeologiczne w Poznaniu, Poznań: 13–31. | pl |
| dc.references | Błaszczyk Z. 2000. Archeologiczne Zdjęcie Polski w województwie piotrkowskim. Katalog stanowisk. Piotrków Trybunalski: 1–459. | pl |
| dc.references | Buko A. (red.). 2007. Stradów. Wczesnośredniowieczny zespół osadniczy. Tom I. Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk, Kraków. | pl |
| dc.references | Chmielowska A. 1969. Badania na grodzisku wczesnośredniowiecznym w Rękoraju, pow. Piotrków Trybunalski. Sprawozdania Archeologiczne 21: 209–213. | pl |
| dc.references | Chmielowska A. 1975. Osadnictwo w Polsce Środkowej w okresie od połowy X do połowy XIII w. Prace i Materiały Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, Seria Archeologiczna 22: 331–371. | pl |
| dc.references | Chmielowska A., Marosik P. 1989. Wczesnośredniowieczne budownictwo obronne między Prosną i Pilicą. Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Szlakami Nauki 17, PWN Warszawa–Łódź: 1–161. | pl |
| dc.references | Chudziak W., Weinkauf M. 2023. Wczesnośredniowieczne grodziska w Polsce. Powiat Inowrocławski, województwo kujawsko-pomorskie. Instytut Archeologii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, Toruń. | pl |
| dc.references | Costello E. 2021. The Colonisation of Uplands in Medieval Britain and Ireland: Climate, Agriculture and Environmental Adaptation. Medieval Archaeology 65(1): 151–179. | pl |
| dc.references | Cywa K. 2015. Technologiczne i środowiskowe aspekty surowca drzewnego w polskich grodach średniowiecznych, wstępne wyniki badań drewna użytecznego, [w:] Dzieduszyńska D., Roman M. (red.), Dynamika zmian roślinności Niżu Polskiego w dobie późnoglacjanych zmian klimatu i narastania antropopresji w holocenie. VII Konferencja Paleobotaniki Czwartorzędu, Łódź, 10–12.06.2015: 14–15. | pl |
| dc.references | Czerwiński S., Marcisz K., Wacnik A., Lamentowicz M. 2022. Synthesis of palaeoecological data from the Polish Lowlands suggests heterogeneous patterns of old-growth forest loss after the Migration Period. Scientific Reports 12: 8559. https://doi.org/10.1038/s41598-022-12241-1 | pl |
| dc.references | Dubaniewicz H. 1979. Klimat, [w:] Dalikowa A., Olaczek R. (red.), Województwo Piotrkowskie. Monografia regionalna. Zarys dziejów, obraz współczesny, perspektywy rozwoju. Uniwersytet Łódzki, Łódź: 28–34. | pl |
| dc.references | Dylik J. 1971. Województwo ze stolicą bez antenatów. Geografia historyczna województwa łódzkiego. Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Łódź 15: 1–187. | pl |
| dc.references | Forysiak J. 2012. Zapis zmian środowiska przyrodniczego późnego vistulianu i holocenu w osadach torfowisk regionu łódzkiego. Acta Geographica Lodziensia 99: 1–164. | pl |
| dc.references | Forysiak J., Borówka R.K., Kittel P., Kloss M., Lamentowicz M., Pawłowski D., Płóciennik M., Twardy J., Żurek S. 2010. Holoceński rozwój torfowiska Żabieniec i jego znaczenie dla paleoekologii i paleogeografii, [w:] Borówka K., Pawłowski D. (red.), Torfowisko Żabieniec: warunki naturalne, rozwój i zapis zmian paleoekologicznych w jego osadach. Bogucki Wydawnictwo Naukowe: 203–214. | pl |
| dc.references | Ginter A., Piech W. 2022. Analizy sedymentologiczne i geochemiczne nawarstwień Starego Rynku w Kutnie, [w:] Ginter A., Ginter J. (red.), Kutno. Powstanie i rozwój małego ośrodka miejskiego w ujęciu interdyscyplinarnym. Muzeum Regionalne w Kutnie, Instytut Archeologii Uniwersytetu Łódzkiego. Zakład Poligraficzny: 395–424. | pl |
| dc.references | Ginter A., Piech W., Krąpiec M., Moska P., Sikorski J., Hrynowiecka A., Stachowicz-Rybka R., Cywa K., Piotrowska N., Mroczkowska A., Tołoczko W., Okupny D., Mazurkevich A., Kittel P. 2023. Intense and quick land relief transformation in the Little Ice Age: The age of accumulative fan deposits in Serteyka River Valley (Western East European Plain). Quaternary International 644–645: 160–177. https://doi.org/10.1016/j.quaint.2022.02.015 | pl |
| dc.references | Goździk J. 1982. Środowisko przyrodnicze osadnictwa średniowiecznego okolic Rozprzy. Prace i Materiały Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, Seria Archeologiczna 29: 129–148. | pl |
| dc.references | Jokiel P. 2004. Zasoby wodne środkowej Polski na progu XXI wieku. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź: 1–114. | pl |
| dc.references | Kalicki T. 2006. Zapis zmian klimatu oraz działalności człowieka i ich rola w holoceńskiej ewolucji dolin środkowoeuropejskich. Prace Geograficzne 204: 1–349. | pl |
| dc.references | Kalicki T., Biesaga P. 2024. Ewolucja doliny Nidy w późnym glacjale i holocenie. Ośrodek Badań Europy Środkowo-Wschodniej. Kielce–Białystok: 1–147. | pl |
| dc.references | Kittel P. 2012. Wpływ georóżnorodności zlewni Neru (Polska środkowa) na lokalizację osadnictwa pradziejowego. Landform Analysis 19: 49–66. | pl |
| dc.references | Kittel P. 2013. Geomorfologiczne uwarunkowania lokalizacji osadnictwa na przykładzie doliny Rawki w Rawie Mazowieckiej. Acta Geographica Lodziensia 101: 49–79. | pl |
| dc.references | Kittel P., Jaskulski M., Nalej M. 2017. Uwarunkowania geologiczne i geomorfologiczne funkcjonowania średniowiecznych grodowych zespołów osadniczych w Polsce Środkowej, [w:] Andrzejewski A., Sikora J. (red.), Grodziska wczesnośredniowieczne Polski Centralnej. Archeologiczne badania nieinwazyjne z lat 2013–2016, Łódź: 17–44. | pl |
| dc.references | Kittel P., Mazurkevich A., Dolbunova E., Kazakov E., Mroczkowska A., Pavlovskaia E., Piech W., Płóciennik M., Sikora J., Teltevskaya Y., Więckowska-Luth M. 2018a. The geological and geomorphological situation of the Neolithic piledwelling Serteta II site, Western Russia. Acta Geographica Lodziensia 107: 191–213. | pl |
| dc.references | Jeśli chcesz, mogę od razu przygotować kolejną partię. | pl |
| dc.references | Kittel P., Sikora J., Antczak O., Brooks S.J., Elias S., Krąpiec M., Luoto T.P., Borówka R.K., Okupny D., Pawłowski D., Płóciennik M., Rzodkiewicz M., Stachowicz-Rybka R., Wacnik A. 2018b. The palaeoecological development of the Late Medieval moat – Multiproxy research at Rozprza, Central Poland. Quaternary International 482: 131–156. https://doi.org/10.1016/j.quaint.2018.03.026 | pl |
| dc.references | Kittel P., Sikora J., Wroniecki P. 2018c. A Late Medieval motte-and-bailey settlement in a lowland river valley landscape of Central Poland. Geoarchaeology 33(5): 558–578. | pl |
| dc.references | Klatka T. 1979. Gleby, [w:] Baranowski B. (red.), Województwo piotrkowskie. Monografia regionalna. Zarys dziejów, obraz współczesny perspektywy rozwoju. Uniwersytet Łódzki, Łódź: 42–45. | pl |
| dc.references | Kondracki J. 2002. Geografia Regionalna Polski. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa: 1–440. | pl |
| dc.references | Korczyńska-Cappenberg M., Nowak M., Mueller-Bieniek A., Wilczyński J., Pospuła S., Wertz K., Kalicki T., Biesaga P., Szwarczewski P., Kapcia M., Cappenberg K., Wacnik A., Moskal-del Hoyo M. 2023. Middle Neolithic agricultural and land-use models in southern Poland: A case-study of the long-term settlement in Mozgawa. The Holocene 33(6): 619–635. | pl |
| dc.references | Kurnatowski S. 1968. Osadnictwo i jego rola w kształtowaniu krajobrazu. Folia Quaternaria 29: 183–197. | pl |
| dc.references | Kurnatowski S. 1971. Rozwój zaludnienia Wielkopolski zachodniej we wczesnym średniowieczu i jego aspekty gospodarcze. Archeologia Polski 16(1/2): 465–482. | pl |
| dc.references | Kurowski J. 1979. Zbiorowiska roślinne, [w:] Baranowski B. (red.), Województwo piotrkowskie. Monografia regionalna. Zarys dziejów, obraz współczesny perspektywy rozwoju. Uniwersytet Łódzki, Łódź: 51–60. | pl |
| dc.references | Lamb H.H. 1995. Climate, History, and the Modern World (2d ed.). Routledge, London. | pl |
| dc.references | Laskowski S. 1993. Pokrywa glebowa, [w:] Pączka S. (red.), Środowisko geograficzne Polski Środkowej. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź: 135–159. | pl |
| dc.references | Litwoch R., Szmoniewski B.S. 2024. On the northern boundaries of the Vistulans, [w:] Paraschiv-Talmatchi C. (red.), Fortresses, towns and settlements. Everyday life on the edge of empires (7th–13th centuries). Pontica LVII Supplementum XI, Cluj-Napoca: 43–69. | pl |
| dc.references | Ljungqvist F.C., Krusic P.J., Brattström G., Sundqvist H.S. 2012. Northern Hemisphere temperature patterns in the last 12 centuries. Climate of the Past 8: 227–249. https://doi.org/10.5194/cp-8-227-2012 | pl |
| dc.references | Lorenc H. 2005. Atlas klimatu Polski. Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej, Warszawa: 1–114. | pl |
| dc.references | Maksymiuk Z. 1979. Wody, [w:] Baranowski B. (red.), Województwo piotrkowskie. Monografia regionalna. Zarys dziejów, obraz współczesny, perspektywy rozwoju. Uniwersytet Łódzki, Łódź: 34–42. | pl |
| dc.references | Mann M.E., Hang Z., Rutherford S., Bradley R.S., Hughes M.K., Shindell D., Ammann C., Faluvegi G., Ni F. 2009. Global Signatures and Dynamical Origins of the Little Ice Age and Medieval Climate Anomaly. Science 326: 1256–1260. | pl |
| dc.references | Marcinkowski M., Szczepaniak M. 2019. Geoarchaeology of the Early Medival stronghold surroundings in Grzybowo near Września, Greater Poland. Quaestiones Geographicae 38(3): 95–108. | pl |
| dc.references | Marks L. 2016. Zmiany klimatu w holocenie. Przegląd Geologiczny 64(1): 59–65. | pl |
| dc.references | Matuszkiewicz J.M. 2008. Potential natural vegetation of Poland (Potencjalna roślinność naturalna Polski). Mapa przeglądowa 1:300.000, Arkusz C3. IGiPZ PAN, Warszawa. | pl |
| dc.references | Moberg A., Sonechkin D.M., Holmgren K., Datsenko N.M., Karlén W. 2005. Highly variable Northern Hemisphere temperatures reconstructed from low- and high-resolution proxy data. Nature 433: 613–618. | pl |
| dc.references | Moszczyńska J. 1986. Hydrologia dorzecza Wolbórki. Acta Geographica Lodzensia 46: 1–146. | pl |
| dc.references | Papińska E. 2004. Środowisko geograficzne Łodzi jako tło osadnictwa pradziejowego. Acta Universitatis Lodzensis. Folia Geographica Physica 6: 135–174. | pl |
| dc.references | Petera-Zganiacz J., Forysiak J. 2012. Historia rozwoju doliny Warty w basenie uniejowskim. Biuletyn Uniejowski 1: 23–41. | pl |
| dc.references | Piech W. 2017. Waloryzacja środowiska przyrodniczego wczesnośredniowiecznego grodu w Rękoraju na Wysoczyźnie Piotrkowskiej, Polska Środkowa. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Physica 16: 33–42. | pl |
| dc.references | Piech W. 2019. Próba określenia stref użytkowania terenu we wczesnym średniowieczu w otoczeniu grodziska w Rękoraju, Polska Środkowa, [w:] Nyćkowiak J., Pryliński W. (red.), Badania i Rozwój Młodych Naukowców w Polsce. Nauki humanistyczne i społeczne, część II – Historia i społeczeństwo. Młodzi Naukowcy, Poznań: 90–97. | pl |
| dc.references | Piech W. 2021. Sedimentological features and depositional conditions of accumulative fans in the lower Serteyka River Valley, Western Russia. Acta Geographica Lodziensia 111: 159–188. | pl |
| dc.references | Piech W., Kittel P., Mazurkevich A., Pavlovskaia E., Kazakov E., Teltevskaya Y., Błaszczyk K., Kotrys B. 2018. Cechy sedymentologiczne i warunki depozycji osadów stożka akumulacyjnego w dolinie rzeki Sertejki (Zachodnia Rosja). Acta Geographica Lodziensia 107: 215–238. | pl |
| dc.references | Piech W., Hrynowiecka A., Stachowicz-Rybka R., Cywa K., Mroczkowska A., Słowiński M., Okupny D., Krąpiec M., Ginter A., Mazurkevich A., Kittel P. 2024. Natural and anthropogenic factors affecting intense slope processes in Eastern Europe Turing the Modern Period: Serteyka river Valley, Russia. The Holocene 34(7). https://doi.org/10.1177/09596836241236316 | pl |
| dc.references | Podgórski Z., Szatten D., Brzezińska M., Maerker M. 2021. Spatial analysis of hillfort locations in the Chełmno Land (Poland) using digital terrain analysis and stochastic data exploration. Journal of Archaeological Science: Reports 39: 103170. | pl |
| dc.references | Prygała J. 1971. Zastosowanie metod archeologicznych i przyrodniczych w studiach nad osadnictwem prahistorycznym na przykładzie badań na Mazowszu. Folia Quaternaria 39: 101–120. | pl |
| dc.references | Przybylak R., Olinski P., Koprowski M., Szychowska-Krąpiec E., Krąpiec M., Pospieszynska A., Puchałka R. 2023. The climate in Poland (central Europe) in the first half of the last millennium, revisited. Climate of the Past 19: 2389–2408. | pl |
| dc.references | Sikora J. 2009. Ziemie Centralnej Polski we wczesnym średniowieczu. Studium Archeologiczno-Osadnicze, Łódź. | pl |
| dc.references | Sikora J., Kittel P., Wroniecki P. 2013–2015. Nieinwazyjne badania grodzisk wczesnośredniowiecznych Polski Centralnej i ich zaplecza osadniczego: Chełmo, Rękoraj, Rozprza, Stare Skoszewy, Szydłów. Prace i Materiały Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, Seria Archeologiczna 46: 265–267. | pl |
| dc.references | Sikora J., Kittel P., Piech W., Wroniecki P. 2017. Rękoraj, [w:] Andrzejewski A., Sikora J. (red.), Grodziska wczesnośredniowieczne Polski Centralnej. Archeologiczne badania nieinwazyjne z lat 2013–2016, Łódź: 143–157. | pl |
| dc.references | Szmoniewski B.S., Włodarczak P. 2017. Badania wielkich grodów zachodniomałopolskich przeprowadzone przez małopolskich archeologów Instytutu Historii Kultury Materialnej PAN: próba podsumowania oraz obecne perspektywy. Przegląd Archeologiczny 65: 169–186. | pl |
| dc.references | Szukała M. 1990. Rękoraj, ST, 17, gm. Moszczenica. Maszynopis w archiwum UOZ w Łodzi, Delegatura w Piotrkowie Trybunalskim. | pl |
| dc.references | Tomaszewski E. 2007. Maksymalny czas trwania głębokich niżówek letnich w środkowej Polsce i jego uwarunkowania. Acta Universitatis Lodziensia. Folia Geographica Physica 8: 89–98. | pl |
| dc.references | Tserendorj G., Marinova E., Lechterbeck J., Behling H., Wick L., Fischer E., Sillmann M., Märkle T., Rösch M. 2021. Intensification of agriculture in southwestern Germany between the Bronze Age and Medieval period, based on archaeobotanical data from Baden-Württemberg. Vegetation History and Archaeobotany 30: 35–46. | pl |
| dc.references | Turkowska K. 2006. Geomorfologia regionu łódzkiego. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź: 1–238. | pl |
| dc.references | Turkowska K., Wieczorkowska J. 1992. Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski w skali 1:50 000, Arkusz Tuszyn. Państwowy Instytut Geologiczny. | pl |
| dc.references | Turkowska K., Wieczorkowska J. 1994. Objaśnienia do Szczegółowej Mapy Geologicznej Polski, Arkusz Tuszyn (665). Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa: 1–36. | pl |
| dc.references | Twardy J. 2008. Transformacja rzeźby centralnej części Polski Środkowej w warunkach antropopresji. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź. | pl |
| dc.references | Twardy J. 2013. Pradziejowa kolonizacja małych dolin rzecznych środkowej Polski i jej konsekwencje dla rozwoju rzeźby. Landform Analysis 24: 97–106. | pl |
| dc.references | Twardy J., Forysiak J., Rodak S., Moździoch S. 2018. Środowiskowe czynniki lokalizacji wybranych grodzisk w środkowej części Polski Zachodniej. Acta Geographica Lodziensia 107: 93–117. | pl |
| dc.references | Wachecka-Kotkowska L. 2004. Zmiany środowiska doliny dolnej Luciąży w holocenie. Acta Universitatis Lodziensia. Folia Geographica Physica 6: 47–68. | pl |
| dc.references | Woś A. 1999. Klimat Polski. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa: 1–293. | pl |
| dc.references | Zamelska-Monczak K., Piotrowski A., Sydor P., Żuk T., Rzodkiewicz M., Noryśkiewicz A., Krzymińska J. 2021. Geoarchaeological studies on the Early medieval Santok stronghold (North-Western Poland). Geoarchaeology 36(6): 978–1008. | pl |
| dc.references | Zawadzka-Pawlewska U. 2017. Fazy osadnicze na obszarze zlewni Węgierki w czasach prehistorycznych i wczesnohistorycznych oraz ich zapis w środowisku stokowym i rzecznym. Rozprawa doktorska, Wydział Geografii i Studiów Regionalnych, Uniwersytet Warszawski: 1–170. | pl |
| dc.references | Ziomek J. 1982. Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski w skali 1:50 000, Arkusz Piotrków Trybunalski. Państwowy Instytut Geologiczny. | pl |
| dc.references | http://geoportal.lodzkie.pl/imap/ [20.05.2025]. | pl |
| dc.references | http://www.moszczenica.pl/ [18.06.2025]. | pl |
| dc.references | https://pl.climate-data.org/europa/polska/%C5%82odz-voivodeship/rekoraj-92608 [27.05.2025]. | pl |
| dc.contributor.authorEmail | wiktor.piech@geo.uni.lodz.pl | |
| dc.identifier.doi | 10.18778/1427-9711.24.08 | |