(R)ewolucja w klasie szkolnej. O potrzebie (re)organizacji przestrzeni edukacyjnej

Abstract

Współczesny dynamicznie zmieniający się świat charakteryzuje się postępem niemal w każdej dziedzinie życia, podczas gdy edukacja będąca motorem wszelkiego rozwoju, wciąż realizowana jest w modelu pruskim, posiadającym dwuwiekową historię. Konieczność podejmowania działań mających na celu dostosowanie kształcenia do wymogów rzeczywistości XXI wieku wydaje się sprawą bezdyskusyjną. W niniejszym artykule podjęto próbę ukazania, jak reorganizacja przestrzeni edukacyjnej może stać się zalążkiem (r)ewolucyjnych zmian w funkcjonowaniu szkoły powszechnej. Uwydatniono w nim potrzebę transformacji „starego” modelu nauczania jednokierunkowego na rzecz „nowego” podejścia opartego na uczeniu się od siebie nawzajem. Służy temu zmiana układu ławek wymuszająca niejako konieczność przemodelowania zarówno roli nauczyciela jak i ucznia. Odpowiednia organizacja przestrzeni sali pozwala bowiem wdrażać metody, które zrywają z tradycyjnym wzorem przekazywania wiedzy i umożliwiają kształtowanie ważnych dziś kompetencji. Nauczyciel staje się wtedy organizatorem procesu uczenia się, a uczniowie jego ważnymi podmiotami – aktywnymi uczestnikami. Artykuł zawiera także wykaz dobrych praktyk edukacyjnych możliwych do implementacji w nowoczesnej szkole systemowej, minimalizującej znaczenie nauczania frontalnego.

The contemporary world is characterized by dynamic changes and progress in almost every area of life, while education, which is the engine for all development, is still carried out in the Prussian model, with a history of two centuries. The necessity to undertake activities aiming at adapting education to the requirements of the 21st century reality seems indisputable. The article attempts to show how the reorganization of classroom space can mark the beginning of revolutionary changes in the functioning of primary schools. It highlights the need to transform the ‘old’ one-way teaching model into a „new” approach based on learning from each other. This is going to be achieved through the change of desk arrangement, which, in a way, forces the need to remodel both the role of the teacher and the student. An appropriate organization of classroom space allows teachers to implement the methods which break with the traditional pattern of knowledge transmission and enable the development of competences that are important today. The teacher then becomes the organizer of a learning process, and the students are its important subjecs – active participants. The article also contains a list of good teaching practices, which can be implemented in a modern public school in order to minimize the importance of frontal teaching.