Obraz Łodzi w piśmiennictwie pozytywistyczno-młodopolskim

Abstract

Celem rozprawy jest prześledzenie obrazu Łodzi, jaki wyłania się z piśmiennictwa pozytywistyczno-młodopolskiego, i szczegółowe odtworzenie obrazu miasta przełomu XIX i XX wieku. Zawarty w pierwszej części pracy materiał obejmuje lata od 1890 (data ukazania się „Wśród kąkolu” Walerii Marrené-Morzkowskiej) do 1907 (prasowy pierwodruk „Wiru” Mariana Gawalewicza i wydanie „Lokautu” Kazimierza Laskowskiego), czyli w znacznym stopniu ogranicza przyjęty czas trwania pozytywizmu i Młodej Polski, co wynika ze specyfiki Łodzi — priorytetem w doborze materiału była estetyka i poetyka „łódzkich powieści” (tendencja, naturalizm). W drugiej część pracy, dotyczącej prasy, wykorzystano korespondencje i relacje z Łodzi zamieszczane w latach 1875–1911 w „Kurierze Warszawskim”, „Glosie” i „Izraelicie”, a także informacje zamieszczane w miejscowych gazetach: „Gońcu Łódzkim” i „Rozwoju”. Odwołano się również do ówczesnych wydawnictw publicystycznych i popularnych. Najwięcej miejsca poświęcono, z oczywistych względów, Reymontowskiej „Ziemi obiecanej”, analizując drobiazgowo realia łódzkie powieści.