Kościół katolicki wobec problemów odzyskania i redystrybucji dóbr duchownych w Polsce w latach 1918–1925

Abstract

Rozprawa stanowi studium analizujące wpływ kwestii materialnego położenia Kościoła katolickiego na relacje duchowieństwa zarówno wewnątrz instytucji, jak i z czynnikami zewnętrznymi. Ramy chronologiczne tematu zamykają się między latami 1918 a 1925 — z jednej strony zakres wyznacza początek II Rzeczypospolitej, z drugiej zaś zawarcie i ratyfikacja konkordatu. Rozprawa składa się z sześciu rozdziałów. Rozdział pierwszy stanowi szerokie wprowadzenie do tematu i obejmuje okres od I rozbioru Polski do wybuchu I wojny światowej. Poświęcony jest ogólnej charakterystyce położenia materialnego Kościoła katolickiego oraz relacjom władz rządów zaborczych i duchowieństwa. Rozdział drugi ma za zadanie przedstawić przedmiot rokowań między Episkopatem a władzami państwowymi. Trzeci z rozdziałów poświęcony został zagadnieniom politycznej strony kwestii materialnej Kościoła katolickiego. Właściwy proces negocjacyjny o dobra kościelne i pokościelne zawarty został w rozdziale czwartym. Obejmuje on czas od tworzenia się problemu dóbr aż do zerwania przyjętego toku rokowań w 1923 roku. W rozdziale piątym przedstawiono sprawy wykonania reformy rolnej w dobrach kościelnych i pokościelnych. Ostatni z rozdziałów dotyczy procesu negocjacyjnego układu konkordatowego Polski ze Stolicą Apostolską. Poddano tu analizie konkordat w odniesieniu do sprawy materialnego położenia Kościoła katolickiego w Polsce.