Gwary polskie północno-zachodniej Grodzieńszczyzny

Abstract

Celem pracy jest przedstawienie aktualnego stanu gwar polskich północno-zachodniej Grodzieńszczyzny oraz próba odpowiedzi na pytanie, jak do tego stanu doszło. Jednym z podstawowych kryteriów tych badań jest rozumienie gwary jako „mowy chłopów danej okolicy kraju różniącej się od innych gwar szeregiem cech gwarowych". Dane gwarowe pochodzą od ludności autochtonicznej (na ich własne życzenie informatorzy pozostają anonimowi) najlepiej zachowującej mowę ludową swojej wsi, z pokolenia na pokolenie zamieszkującej dany obszar. Zdecydowana większość rozmówców stanowią ludzie w wieku 50-80 lat. Przy interpretacji materiału gwarowego przyjęto metodę dialektologiczną i dialektograficzną. Metoda dialektograficzna jest niezbędna przy przedstawieniu na mapach (z zastosowaniem zasad kartograficzno-lingwistycznych) materiału zebranego w terenie. Podstawowy zasób problematyki części opisowej wyznacza tematyka zmapowanych zagadnień w Atlasie gwar polskich, którą w odniesieniu do Grodzieńszczyzny poszerzono o rejestrowane na tym obszarze zjawiska intederencji. Materiał językowy w części opisowej pracy poklasyfikowano zgodnie z przynależnością zjawisk do odpowiednich podsystemów języka. Wydzielono fakty fonetyczne, fleksyjne i słowotwórcze.