dc.contributor.author | Lesiakowski, Krzysztof | |
dc.date.accessioned | 2025-07-24T08:56:11Z | |
dc.date.available | 2025-07-24T08:56:11Z | |
dc.date.issued | 2025-07-23 | |
dc.identifier.issn | 1644-857X | |
dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/11089/56075 | |
dc.description.abstract | The Polish People’s Republic was a closed country. In the first decade, there was practically no other way to leave it than to escape. The escapes of fighter pilots were of particular importance. The last one was undertaken on November 7, 1957, by pilot officer from the airport in Łask, Bogdan Kożuchowski (born 1933). The flight ended with a landing in southwestern Sweden. For his deed, the pilot was sentenced to death in absentia. After leaving Sweden, he spent most of his life in the USA. However, in his case there was no question of special treatment by the American authorities. He worked in a factory, carefully concealed his past and ultimately committed suicide in his apartment in Chicago in April 1997. After the escape of pilot officer Kożuchowski, there were changes in the organisation of Polish aviation and the counterintelligence protection of the airport in Łask was strengthened. | en |
dc.description.abstract | PRL była krajem zamkniętym. W pierwszym dziesięcioleciu po wojnie praktycznie nie było innej drogi jej opuszczenia jak ucieczka. Szczególne znaczenie miały ucieczki pilotów samolotów myśliwskich. Ostatnią z nich 7 listopada 1957 r. podjął z lotniska w Łasku ppor. Bogdan Kożuchowski (ur. 1933). Lot zakończył się lądowaniem w południowo-zachodniej Szwecji. W związku ze swoim czynem pilot został zaocznie skazany na karę śmierci. Po opuszczeniu Szwecji większość życia spędził w USA. W jego przypadku nie było jednak mowy o specjalnym traktowaniu przez władze amerykańskie. Pracował w fabryce, starannie ukrywał swoją przeszłość i ostatecznie w kwietniu 1997 r. popełnił samobójstwo w zajmowanym mieszkaniu w Chicago. Po ucieczce ppor. B. Kożuchowskiego zaszły zmiany w organizacji polskiego lotnictwa i wzmocniono ochronę kontrwywiadowczą lotniska w Łasku. | pl |
dc.language.iso | pl | |
dc.publisher | Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego | pl |
dc.relation.ispartofseries | Przegląd Nauk Historycznych;1 | pl |
dc.rights.uri | https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0 | |
dc.subject | escapes from the Polish People’s Republic | en |
dc.subject | Polish aviation 1945–1989 | en |
dc.subject | airport in Łask | en |
dc.subject | death penalty | en |
dc.subject | pilot officer Bogdan Kożuchowski | en |
dc.subject | ucieczki z PRL | pl |
dc.subject | polskie lotnictwo 1945–1989 | pl |
dc.subject | lotnisko w Łasku | pl |
dc.subject | kara śmierci | pl |
dc.subject | ppor. Bogdan Kożuchowski | pl |
dc.title | Ostatnia ucieczka samolotem myśliwskim z PRL. Sprawa ppor. Bogdana Kożuchowskiego | pl |
dc.title.alternative | The Last Escape from the Polish People’s Republic by Fighter Plane. The Case of Pilot Officer Bogdan Kożuchowski | en |
dc.type | Article | |
dc.page.number | 201-229 | |
dc.contributor.authorAffiliation | Uniwersytet Łódzki | pl |
dc.identifier.eissn | 2450-7660 | |
dc.references | Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej Biuro Udostępniania [AIPN BU], sygn. 749/171; 761/3 | pl |
dc.references | Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej Oddział w Łodzi [AIPN Łd], sygn. Ld 030/33; Ld 0037/37, t. I; Ld 0037/141, t. II; Ld 533/83451; Ld 533/144256; Ld PF 10/339 | pl |
dc.references | Archiwum Ministerstwa Spraw Zagranicznych [AMSZ], sygn. Z-8 W-57 T777; Z-8 W-57 T887; Z-8 W-64 T886 | pl |
dc.references | Archiwum Państwowe w Łodzi, Akta Miasta Łodzi, sygn. 221/0/3/2/3/10158 | pl |
dc.references | Archiwum Państwowe w Łodzi, Głosowanie ludowe (referendum) w Łodzi 1946 r., sygn. 98 | pl |
dc.references | Dziennik Ustaw 1945, nr 3, poz. 216. | pl |
dc.references | Dziennik Ustaw 1957, nr 22, poz. 107. | pl |
dc.references | Książek-Polenski H., Lot do wolności, Łomianki 2000. | pl |
dc.references | Pióro T., Armia ze skazą. W Wojsku Polskim 1945–1968 (wspomnienia i refleksje), Warszawa 1994. | pl |
dc.references | Polskie dokumenty dyplomatyczne 1958, red. D. Jarosz, M. Pasztor, Warszawa 2011. | pl |
dc.references | Tyrmand L., Cywilizacja komunizmu, Londyn 1992. | pl |
dc.references | Wykaz zespołów adwokackich i lista adwokatów w PRL według stanu z 31 maja 1960 r., „Palestra” 1960, nr 4/7–8 (dodatek), s. 1–197. | pl |
dc.references | „Dziennik Łódzki” 1957. | pl |
dc.references | Bieniecki I., Przestępczość graniczna na polskim wybrzeżu w drugiej połowie XX wieku, Słupsk 2012. | pl |
dc.references | Błaszczyk M., Fenomenologia i psychologia lęku, „Polskie Forum Psychologiczne” 2022, t. XXVII, nr 1, s. 101–115. | pl |
dc.references | Bortlik-Dziwierzyńska M., Niedurny M., Uciekinierzy z PRL, Katowice–Warszawa 2009. | pl |
dc.references | Kaznowski B., Wina i kara, „Skrzydlata Polska”, 6 III 1958, nr 10, s. 4. | pl |
dc.references | Krzemiński C., Polskie lotnictwo wojskowe 1945–1980. Zarys dziejów, Warszawa 1989. | pl |
dc.references | Molenda J., Ucieczki z PRL, Warszawa 2015. | pl |
dc.references | Olejko A., Bezpieczne niebo czy niepokorne skrzydła? Obrazy lotniczego szkolenia i ucieczki z „ludowej” Rzeczpospolitej w okresie „stalinizacji” kraju i „rokosyzacji” Wojska Polskiego, [w:] Ludzie lotnictwa i miejsca pamięci, red. A. Olejko, J. Kuck, Krosno 2018, s. 59–87. | pl |
dc.references | Polak W., Ucieczka dnia 1 kwietnia 1982 roku do Austrii trzech lotników wojskowych wraz z rodzinami w świetle akt Wojskowej Służby Wewnętrznej, „Fides, Ratio et Patria. Studia Toruńskie” 2016, nr 5, s. 212–222. https://doi.org/10.56583/frp.1880 | pl |
dc.references | Polskie lotnictwo wojskowe 1945–2010. Rozwój, organizacja, katastrofy lotnicze, red. J. Zieliński, Warszawa 2011. | pl |
dc.references | Semków P., Ucieczki drogą powietrzną z powojennej Polski. Przyczynek do dalszych badań, [w:] Ludzie lotnictwa i miejsca pamięci, red. A. Olejko, J. Kuck, Krosno 2018, s. 88–93. | pl |
dc.references | Siła nośna. Historia polskiego lotnictwa wojskowego 1918–2018 / Lift Force. History of Polish Military Aviation 1918–2018, Warszawa 2018. | pl |
dc.references | Skoczylas J., Lada W., Wielkie ucieczki. O ludziach, którzy zbiegli z PRL-u, Warszawa 2010. | pl |
dc.references | Stępień E., Z Kołobrzegu najbliżej do wolnego świata – kajakiem, łodzią, kutrem, statkiem, [w:] Granica szeroko zamknięta. Polityczne, prawne i społeczne aspekty ucieczek z Polski Ludowej, red. M. Dźwigał, P. Knap, P. Skubisz, Szczecin 2022, s. 251–274. | pl |
dc.references | Stola D., Zamknięcie Polski. Zniesienie swobody wyjazdu i uszczelnienie granic w latach 40. i 50., [w:] PRL. Trwanie i zmiana, red. D. Stola, M. Zaremba, Warszawa 2003, s. 159–186. | pl |
dc.references | Waniek K., „Ucieczka do…” jako istotna przyczyna mobilności w Europie, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica” 2015, z. 53, s. 31–50. https://doi.org/10.18778/0208-600X.53.03 | pl |
dc.references | Wszystkie barwy PRL-u, t. V (Ucieczki za żelazną kurtynę), Warszawa 2020. | pl |
dc.references | Zieliński J., Dowódcy pułków lotnictwa polskiego 1921–2012, Warszawa 2015. | pl |
dc.references | https://metryki.genealodzy.pl/index.php?op=pg&id=3352&se=&sy=1940c&kt=1&plik=026-027.jpg&x=56&y=247&zoom=1.75 (dostęp: 12 VI 2024). | pl |
dc.references | https://podtail.se/podcast/p4-dokumentar/stridspilotens-sista-resa-del-2-2/ (dostęp: 14 VI 2024). | pl |
dc.references | https://samolotyzkartonu.blogspot.com/2021/02/migiem-na-bornholm-relacja-z-budowy.html (dostęp: 3 IV 2025). | pl |
dc.references | https://straty.pl/szukaj-osoby.php (dostęp: 12 VI 2024). | pl |
dc.references | Biala Podlaska Airfield 2. Construction of a Sour Track from Lask to the East of Lask (cia.gov) (dostęp: 6 III 2024). | pl |
dc.references | Ligarski S., Migiem po wolność, https://dzieje.pl/artykuly-historyczne/migiem-po-wolnosc (dostęp: 23 VI 2024). | pl |
dc.references | Observation of Polish Airfields: Borsk, Leczyca and Lask (cia.gov) (dostęp: 6 III 2024). | pl |
dc.references | Pióro T., Ucieczki oficerów ludowego Wojska Polskiego w latach 1948–1990, „Więź” 1999, nr 12, https://wiez.pl/1999/01/01/3821-ucieczki-oficerow-ludowego-wojska-polskiego-w-latach-1948-1990 (dostęp: 22 IV 2024). | pl |
dc.references | Placha Hetman K., 31 Lotniczy Pułk Szkolno-Bojowy w Łasku. 1958r.–1965r., https://www.polot.net/pl/31-lotniczy-pulk-szkolno-bojowy-w-lasku-1958r-1963r-70 (dostęp: 22 IV 2024). | pl |
dc.references | Plechoński P., Mig-em na Bornholm. Ucieczka polskiego pilota wojskowego, https://podroze.onet.pl/ciekawe/ucieczka-polskiego-pilota-do-danii-rodzina-i-znajomi-w-szoku/4ef0h46 (dostęp: 22 IV 2024). | pl |
dc.references | Wyderko A., Historia wojsk obrony przeciwlotniczej kraju, http://infowsparcie.net/wria/o_autorze/hist_art_opk.html (dostęp: 16 VI 2024). | pl |
dc.contributor.authorEmail | krzysztof.lesiakowski@uni.lodz.pl | |
dc.identifier.doi | 10.18778/1644-857X.24.01.08 | |
dc.relation.volume | 24 | |