W pętli awansu społecznego. Kobiece ścieżki postępu w sagach rodzinnych na podstawie „Gorzko, gorzko” Joanny Bator i „Rozrzuconych” Liliany Hermetz

Abstract

Artykuł koncentruje się na sposobie, w jaki autorki dwóch współczesnych sag rodzinnych – Joanna Batora w „Gorzko, gorzko” (2020) i Liliana Hermetz w „Rozrzuconych” (2021) – przedstawiają obraz kobiecego awansu społecznego. Saga rodzinna jest gatunkiem literackim skupionym wokół problemów generacyjnych ukazanych na tle przemian społeczno-historycznych. Analiza powieści pozwala przedstawić zmiany, jakie zaszły właśnie w definicji „awansu społecznego”, gdy wzięto pod uwagę mikrohistorie i głosy kobiet dotąd pomijane w wiodącej narracji. Awans okazuje się dziś zjawiskiem nielinearnym i wzbudzającym ambiwalentne emocje.

The article focuses on the way the authors of two contemporary family sagas – Joanna Bator in “Gorzko, gorzko” [Bitter, Bitter] (2020) and Liliana Hermetz in “Rozrzucone” [Scattered] (2021) – present a picture of female social advancement. The family saga is a literary genre centred around generational problems shown against the background of socio-historical changes. The analysis of the novels makes it possible to show the changes that have precisely occurred in the definition of “social advancement” when micro-histories and voices of women hitherto overlooked in the leading narrative are taken into account. Advancement today turns out to be a non-linear phenomenon that arouses ambivalent emotions.