Szatan Młodej Polski w „złym mieście”. Łódzkie tropy Stanisława Przybyszewskiego

Abstract

The subject of the article is to trace Łódź threads in the biography and work of Stanisław Przybyszewski, a leading Polish modernist and symbolist. The author provides many facts about the writer’s stays in Łódź and his contacts with the local artistic community. She writes, among others: about his plans for cooperation with Julian Tuwim and the first printing of the novel Il regno doloroso, which was first known to the readers of the Łódź newspaper “Głos Polski”. Analyzing press reports, the author also examines how the audience of an industrial city, pursuing capitalist goals oppositional from decadent and bohemian patterns, accepted Przybyszewski’s modernist dramas that broke the conventions of bourgeois theater.

Tematem artykułu jest prześledzenie wątków łódzkich w biografii i twórczości Stanisława Przybyszewskiego, czołowego polskiego modernisty i symbolisty. Autorka podaje wiele faktów dotyczących pobytów pisarza w Łodzi oraz jego kontaktów z lokalnym środowiskiem artystycznym. Pisze m.in. o planach jego współpracy z Julianem Tuwimem, nawiązaniu znajomości z łódzkim nauczycielem i literatem Bolesławem Cypsem oraz o pierwodruku powieści Il regno doloroso, którą jako pierwsi poznali czytelnicy łódzkiej gazety „Głos Polski”. Analizując doniesienia prasowe, Autorka bada też, w jaki sposób publiczność miasta przemysłowego, realizującego kapitalistyczne cele tak odległe od wzorców dekadenckich i cyganeryjnych, przyjmowała modernistyczne dramaty Przybyszewskiego, przełamujące konwencje teatru mieszczańskiego.